انسان شناسی، انجمن

اِنْسانْ‌شِناسی، اَنْجُمَن، از انجمنهای علمی و رسمی در حوزۀ مطالعات انسان‌شناسی.
این انجمن نخستین جلسۀ رسمی خود را با شرکت تنی چند از صاحب‌نظران و پیش‌کسوتان رشتۀ انسان‌شناسی و رشته‌های مرتبط با آن نظیر زبان‌شناسی، باستان‌شناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ و هنر در خرداد 1379 در دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشکیل داد. در این جلسه، پیش‌نویس اساسنامۀ انجمن تدوین شد و در 19 مهر همان سال در جلسۀ مجمع عمومی و با حضور بیش از 100 تن از صاحب‌نظران از سراسر کشور و نمایندۀ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تصویب نهایی رسید. محمدحسن گنجی، محمود روح‌الامینی، یحیى ذکاء، جواد صفی‌نژاد و محمدعلی یوسفی‌زاده به‌عنوان هیئت رئیسۀ موقت، برای تصویب اساسنامه و انتخاب هیئت رئیسه، معرفی و برگزیده شدند و پس از تصویب اساسنامه، اجرای انتخابات با رأی مخفی صورت گرفت که طی آن جلال‌الدین رفیع‌فر به‌عنوان نخستین رئیس انجمن انسان‌شناسی ایران برگزیده شد. علی‌اصغر بلوکباشی، محسن ثلاثی، ناصر فکوهی و یحیى مدرسی تهرانی به‌عنوان دیگر اعضای هیئت رئیسه انتخاب شدند. این انجمن رسماً از تاریخ 30 بهمن 1380 فعالیتهای خود را آغاز کرد. 
مهم‌ترین اهداف این انجمن عبارت‌اند از: 1. انجام پژوهشهای علمی و فرهنگی در سطح ملی و بین‌المللی با همکاری محققان و متخصصان ایرانی و غیرایرانی در چهارچوب علم انسان‌شناسی، حوزه‌ها و علوم مربوط به آن؛ 2. فراهم آوردن زمینه‌های رشد و پیشرفت علم انسان‌شناسی در سطوح دانشگاهی و مؤسسات علمی ـ پژوهشی در ابعاد ملی و بین‌المللی؛ 3. ارزیابی و بازنگری طرحها و برنامه‌های مربوط به آموزش و پژوهش در زمینه‌های مختلف علمی مرتبط با کار انجمن؛ 4. ترغیب و تشویق پژوهشگران و تجلیل از محققان و استادان ممتاز و شناخته‌شدۀ این رشته؛ 5. ارائۀ خدمات آموزشی، پژوهشی و مشاورتی؛ 6. برگزاری نشستها و گردهماییهای علمی در سطوح ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی؛ 7. انتشار کتاب، نشریه و تشکیل بانک اطلاعات علمی. 
انجمن انسان‌شناسی ایران قابلیت تشکیل گروهها و کمیته‌های تخصصی، آموزشی و پژوهشی، انتشارات، آمار و اطلاعات، پذیرش و روابط عمومی را بر اساس شرح وظایفی که از سوی هیئت مدیره تعیین می‌شود، دارد.
هیئت مدیرۀ انجمن مرکب از 5 نفر عضو اصلی و 2 نفر عضو علی‌البدل است که هر 3 سال یک‌بار با رأی مخفی از میان اعضای پیوستۀ انجمن انتخاب می‌شود. هیچ یک از اعضا نمی‌توانند بیش از 2 دورۀ متوالی به عضویت هیئت مدیره انتخاب شوند. عضویت در این هیئت افتخاری است.
تاکنون عمده فعالیتهای این انجمن برگزاری سخنرانیهای علمی، برپایی کارگاههای آموزشی، نمایش فیلمهای مستند مردم‌نگاری، و ترتیب دادن 6 همایش مستقل و همکاری در برگزاری چندین همایش دیگر بوده است. برگزاری جلسات بحث و گفت‌وگو با متخصصان وصاحب‌نظران ایرانی و غیرایرانی در حوزه‌هایی چون دانش بومی در ایران، اتنوموزیکولوژی، نمادشناسی در معماری ایرانی، طب سنتی، انسان‌شناسی جنسیت، انسان‌شناسی پزشکی، فرهنگ عامه، انسان‌شناسی باستان‌شناختی، انسان‌شناسی زبان‌شناختی، انسان‌شناسی جسمانی، انسان‌شناسی علم و فناوری، انسان‌شناسی اقوام، انسان‌شناسی شهری و روستایی و عشایری ایران، انسان‌شناسی دین، انسان‌شناسی ادبیات، انسان‌شناسی اقتصادی، انسان‌شناسی هنر، محیط‌شناسی انسانی، و موضوعات مختلف در حوزۀ انسان‌شناسی فرهنگی، از دیگر فعالیتهای انجمن بوده است.
چـاپ و نشـر دو فصلنـامـۀ علمـی ـ پـژوهشی با عنوان نامۀ انسان‌شناسی از سوی این انجمن صورت می‌گیرد.

مآخذ

خلاصۀ مقالات دومین همایش انسان‌شناسی تصویری، تهران، 1389 ش؛ خلاصۀ مقالات همایش انسان‌شناسی تصویری، تهران، 1386 ش؛ خلاصۀ مقالات همایش بین‌المللی زبان‌شناسی و مردم‌شناسی لارستان، لار، 1387 ش؛ خلاصۀ مقالات همایش فرهنگ ترکمن، تهران، 1379 ش؛ خلاصۀ مقالات همایش فرهنگ گیلان زمین، تهران، 1380ش؛ خلاصۀ مقالات همایش فرهنگ لر، تهران، 1380 ش؛ نامۀ انسان‌شناسی، تهران، 1381 ش، شم‍ 2.

جلال‌الدین رفیع‌فر