اخبار

آنچه که در میان عوامل مختلف، دنیای جدید را از دنیای قدیم، جدا می کند، تغییری است که در علم و ابزارهای انتقال علم رخ داده است. اگر «کتاب» را مهم‌ترین ابزار ذخیره علم بدانیم، می‌توانیم، ادوار تاریخ بشر را به سه دوره تقسیم کنیم.

قفسه‌ مغازه‌های خرید کاغذ باطله پر شده از کتاب‌هایی که مدت زمان زیادی از انتشار آن‌ها نگذشته است. این درحالی است که با تلاش باطله‌فروشان کتاب‌دوست، بسیاری از کتاب‌های چاپ قدیم دوباره به چرخه مطالعه باز می‌گردند و از نابودی حوضچه‌های تخمیر نجات پیدا می‌کنند.

خرید كتاب از ناشران چند سالی است كه از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال می‌شود و طرحی نوپا به شمار نمی‌آید. بر اساس این طرح، وزارت ارشاد كتاب‌های خریداری شده را برای تجهیز كتابخانه‌های كشور به نهاد كتابخانه‌ها ارایه می‌كند. با این حال این طرح همچنان دچار نواقصی است مانند اینكه خرید كتاب از ناشران دولتی، نوعی اجحاف به ناشران خصوصی به شمار می‌آید. چندی پیش خبری درباره تصویب خرید ۴۸۴ عنوان كتاب به مبلغ بیش از ۱۶ میلیارد ریال از سوی وزارت ارشاد منتشر شد. پس از انتشار این خبر دو تن از ناشران در گفت‌وگویی با «اعتماد» از مبهم بودن معیار انتخاب كتاب‌ها، نگاه موضوعی و اولویت دادن به برخی موضوعات و... به عنوان كمبودهای اجرای این طرح گفتند و هشدار دادند طرح خرید كتاب طرحی خوب است ولی ممكن است به بیراهه كشیده شود.

کتاب‌ها را روی زمین چیده است و بلند بلند تبلیغ می‌کند تا مشتری پیدا کند. کنار بساطش می‌نشینم تا ببینم چه کتاب‌هایی دارد. می‌گوید: «خانوم هر چی کتاب بخواهی دارم از داستان تا تاریخی و سیاسی.»

دومین همایش ملی «نشر و کتاب» یکشنبه (24 بهمن‌ماه) با حضور سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در باغ کتاب تهران برگزار خواهد شد.

این که سرانه مطالعه در کشورمان شرایط چندان مطلوبی ندارد حرف تازه‌ای نیست؛ سرانه‌ای که گویای اختصاص داشتن سهم ناچیزی از وقت روزانه یا حتی هفتگی هر ایرانی به کتاب و کتابخوانی است. بواسطه همین وضعیت نگران‌کننده هم چند سالی است که متولیان فرهنگ برنامه‌های متعددی برای نزدیک شدن مردم به کتاب تدارک دیده اند. برگزاری سالانه هفته کتاب هم یکی از همین برنامه‌هاست که امسال به بیست و چهارمین ایستگاه خود رسیده است.

آمار انتشار آثار تالیفی نسبت به ترجمه در حالی سه به یک است که این نسبت در مورد خرید این آثار تقریبا معکوس بوده و حکایت از بی‌علاقگی ایرانیان به خرید آثار تالیفی در مقابل آثار ترجمه‌ای دارد.

حوزه اندیشه در«عرصه نشر» در سال 94 راه نسبتاًخوبی را طی کرد. شاهد این ادعا، آثاری است که پس از سال ها انتظار برای نشر، مجوز گرفتند یا مراکز نشری که بعد از یک دوره تعلیق، در این سال آغازی دوباره داشتند، آنچه پیش رو دارید گزارشی از کتاب های برتر حوزه اندیشه در سال 94 است با این توضیح که هر انتخاب برآمده از سلیقه‌ای است. دوازده کتاب پیشنهادی این متن نیز از چنین امری مستثنی نیست و اطلاق هر صفتی با پسوند «ترین» به آنها، تهی از انصاف است. البته به‌گمانم، این نیز دور از صداقت و عدالت است که گمان بریم در دنیای بدون معیاری می‌زییم و بدین‌سان تفاوتی نیز میان ارزش و اعتبار کتاب‌ها وجود ندارد.

بسیاری از کتاب هایی که به بازار نشر راه می یابند، تنها معدودی با اقبال عمومی مواجه می شوند، در حالی که اگر نیازهای مطالعاتی مردم شناسایی شود، اهالی فرهنگ دیگر دغدغه ترویج کتابخوانی نخواهند داشت.

صرفنظر از نتایجی که مهاجرت برای هر کشوری در پی دارد، چه بخواهیم و چه نخواهیم پدیده <مهاجرت> یکی از شایع‌ترین پدیده‌های جهان معاصر است. در ایران هم وضعیتی مشابه حاکم است؛هر از چندی برخی از مردم برای تحصیل یا حتی زندگی کشور را ترک می‌کنند و به سرزمین‌های دیگر قدم می‌گذارند. با وجود این اغلب این افراد همچنان خواهان ارتباط با فرهنگ و ارزش‌های برآمده از موطن خود هستند.