اخبار

ارزیابی صحت‌وسقم داده‌های تاریخی، از دغدغه‌های اصلی پژوهشگران تاریخ و از ضروریات این دست پژوهش‌هاست. محقق موظف است با کنار هم نهادن منابع تاریخی، گزاره‌های تاریخی را بررسی کند. مقدمۀ این کار، ارزیابی منابع موجود است. گزینشی عمل کردن در انتخاب منابع از آفات پژوهش است. رجوع اکثر پژوهشگران به منابع مهم و شناخته‌شده و کم‌توجهی آن‌ها به منابع و اسناد و خاطرات، فهم تاریخی را با مشکل مواجه می‌کند.

درست یکصد و دوازده سال پیش، ایران، محمل و منزلِ انقلابی شد که تغییرات بنیادین بسیاری را تجربه کرد؛ همین که حکومت سلطنتی مطلقه، حتی در کلام و روی کاغذ، به سلطنتی مشروطه تبدیل شد، بدل به مهم‌ترین اتفاق خاورمیانه در دهه اول قرن بیستم شد. ایران، صاحب مجلس شد و حکومت قانون. مردم اما حق انتخاب پیدا کردند که رأی دهند و برگزینند.

جامعه ایران در آستانه مشروطیت وارد مـــرحــــلــــــه جدیدی از تغییر و تحول در ساختار سیاسی - اجتماعی شد که با دوران پیش از آن تفاوت چشمگیری داشت. از جمله در زمینه حضور زنان در عرصه اجتماع و سیاست، فرهنگ این تحول شایسته ذکر و قابل مطالعه است. نظر تعدادی از محققان بر منزوی بودن زنان عصر قاجار از فعالیت‌های گوناگون جامعه قرار داشته است.

از مجموعه «سیری در تاریکی‌های نمایش و ادبیات نمایشی ایران در عصر قاجار» به تازگی مجلدات جدیدی منتشر شده است. جریان طلیعه نمایشنامه‌نویسی در ایران و سرگذشت دارالفنون از اين مجموعه به بازار كتاب ايران آمده است. در کنار این دو مجلد، جلد دوم؛ نهضت آشنایی ایرانیان با تئاتر و ادبیات نمایشی عثمانی در عصر قاجار و جلد ششم؛ آشنایی با تئاتر و تماشاخانه‌های اتریش منتشر شده و ترتیب در انتشار کتاب‌ها لحاظ نشده است.

مفهوم مشروطیت با تجدد گره خورده است و شناخت مشروطیت موکول به اهداف و آرمان‌های تجددخواهانه است. از سویی دیگر تداوم نگرش متجددانه بعد از نهضت مشروطیت و گسترده بودن موضوع، موجب تلقی‌های متفاوت درباره تجدد در هر دوره از تاریخ ایران در سال‌های پس از مشروطیت (پهلوی اول و دهه‌های 1320 تا 1350) شده است و به این اعتبار شناخت درخور از مدرنیته برای آگاهی از اهداف اصیل مشروطیت ضروری است.

به مناسبت چهاردهم مرداد ماه سالروز صدور فرمان مشروطه نمایشگاهی با عنوان «مشروطیت از نهان تا عیان» در موزه کتاب و میراث مستند ایران برپا شد. رئیس اداره موزه و یادمان های روسای جمهور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران افزود: در این نمایشگاه تعداد 20 برگ سند یا پرونده و 10 عکس خاص که مرتبط با حوادث انقلاب مشروطه و حضور شخصیتها و روحانیون و تحصن ها و اعتراضات آن برهه تاریخی است، به نمایش گذاشته شده است.

استاد عبداله انوار از جمله اندیشه ورزان و پژوهشگرانی است که مطالعات و نظراتش در زمینه ی تاریخ ایران و به ویژه تاریخ یکصد سال اخیر و نهضت مشروطیت عمیق و بیطرفانه و به دور از تعصبهای سیاسی و فرقه ای است به همین دلیل در سخن گفتن از مشروطیت از واقعیتهایی میگوید که بسیاری از پژوهشگران تاریخ مشروطیت به هر دلیل از درک و بیان آن غافل ماندها ند. آنچه میخوانید گفتگویی کوتاه است درباره ی نهضت مشروطیت در جستجوی پاسخی برای این پرسش که چرا مشروطه، مشروطه نشد.

كلمه مشروطیت كه در فرهنگ‌های فرنگی مقابل constitution (كنسطیطوسیون) قرار گرفته امروز در علم سیاست به روشی اطلاق می‌شود كه سرنوشت سیاسی و اجتماعی افراد اجتماع را به عهده خود افراد می‌گذارد و آنها نیز زندگی خود را تحت قواعدی به نام قانون اداره می‌كنند؛ آن قانونی كه از خود آنها نشات گرفته و از جهان ماورای آنها نازل نشده است و این قوانین نیز در طول تاریخ با تغییر روابط افراد متغیر می‌‌شوند

نشست «بررسی نقش آراء مفاخر در نهضت مشروطیت» با حضور اساتید برجسته در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار می شود. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به‌ مناسبت صدور فرمان مشروطیت، نشست «بررسی نقش آراء مفاخر در نهضت مشروطیت» را برگزار می کند.

از دیدگاه تأثیرات سیاسی و فرهنگی ژرف بر حیات جامعه ایرانی، انقلاب مشروطیت سرآغاز دورانی نو در تاریخ معاصر ایران به شمار می رود. این رویداد سبب ایجاد دگرگونی های جدی در همه ابعاد ساختار جامعه ایرانی گردید.