اخبار

همایش «فلسفه، دین و علم در زیست جهان اسلامی» 21 تا 24 اسفندماه به همت دانشکده فلسفه و علوم تربیتی دانشگاه وین با همکاری پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی، دانشگاه تهران، انجمن فلسفه میان‌فرهنگی آلمان و انجمن فلسفه میان‌فرهنگی ایران در دانشگاه وین برگزار شد.

واسازی دریدا در نسبت با جریان های فلسفی مختلفی شکل گرفته که اگزیستانسیالیسم، پدیدارشناسی و ساختارگرایی از آن جمله است. این پژوهش می کوشد خاستگاه های واسازی را در آثار و فلسفه نیچه جستجو کند و نشان دهد که تفکر دریدا تا حد زیادی بسطی از تفکر نیچه است.

نسان همواره به خویش اندیشیده است. اما نحوه این اندیشه در هر زمانی به گونه ای بوده است. پرسش این مقاله آنست که انسان معاصر خود را چگونه می یابد. پرسشها، دغدغه ها، امکانات و امتهای پیش روی او کدام است؟ بدون تردید اصول جهانشمول انسان معاصر نتیجه بسط و قوام یافتن تاریخ دوره جدید (مدرنیته) است. پیوستگی و همبستگی سرنوشت انسان معاصر مقتضی کوششی پیگیر از سوی همه متفکران سنتهای مختلف برای مواجهه با پرسشهای انسان معاصر است. فهم عمیق راه طی شده و شناخت ریشه های وضعیت کنونی و کوشش برای فهم سنتهای غیر مدرن در پرتو پرسشهای معاصر مهمترین تمهید برای ورود به عرصه گفتگو و هم فکری در باب مسایل انسان معاصر است. با این وجهه نظر میتوان این مقاله را درآمدی برای ورود به چنین عرصه ای تلقی کرد.

استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه فلسفه اگر بخواهد تاثیر ببخشد باید با مسائل زمانه درگیر شده باشد، گفت: مسئله فلسفه معاصر مسئله قدرت، مسئله دیگری و مسئله آینده است.

اگر بخواهیم مهمترین رویدادهای سال گذشته را در عرصه فکر و اندیشه مرور کنیم، شاید درست‌تر آن باشد که به جای اشاره به حادثه‌ای خاص، «فرآیندها» را دنبال کنیم و بپرسیم کدام فرآیندها در یک سال گذشته آغاز شده یا بیشتر بسط یافته و تثبیت شده‌اند.

نشست روز جهانی فلسفه با موضوع «ما و طبیعت» به همت انجمن فلسفه میان فرهنگی و گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه تهران 19 آبان ماه در دانشکده ادبیات و علوم‌انسانی دانشگاه تهران برگزار شد که در این هم‌اندیشی استادانی چون دکتر رضا داوری اردکانی با موضوع «عقل و طبیعت»، دکتر محمدرضا حسینی بهشتی با محوریت «پرسش‌های نو در باب انسان و طبیعت» و دکتر علی اصغر مصلح پیرامون «فرهنگ و طبیعت» به ارائه سخنرانی پرداختند. آنچه پیش رو دارید، متن سخنرانی دکتر مصلح است که به منظور انتشار در اختیار صفحه اندیشه «ایران» قرار گرفته است.

قرابت جغرافیایی ایران با کشور افغانستان و همچنین برخورداری دو ملت از زبان، فرهنگ، تاریخ و ادبیات مشترک باعث درهم تنیدگی تحولات و جهت گیری‌های سیاسی و اجتماعی آنان در طول سده‌های اخیر شده ‌است. با عطف به این امر فهم تحولات سیاسی و اجتماعی افغانستان ریشه در پیشینه مشترک تاریخی و فرهنگی ایران بزرگ دارد. از آنجا که این کشور به لحاظ تاریخی پیوندهایی با ایران داشته است، فهم تحولات جدید این کشور نیز بی‌ارتباط با گذشته تاریخی آن ممکن نخواهد بود. به همین خاطر ضروری است که پژوهشگران ایرانی توجهی جدی به سیاستگذاری‌های فرهنگی و اجتماعی این کشور داشته باشند.

اشاره: فلسفه فرهنگ از گرایشهای جدید فلسفه است که در سالهای اخیر اهمیتی بیش از گذشته پیدا کرده. فلسفه فرهنگ عناصر و مواد پژوهش خود را از سویی با رجوع به فیلسوفان بزرگ و از سوی دیگر از حوزه مطالعات و پژوهشهای علوم انسانی و حتی علوم طبیعی فراهم کرده است. فلسفه تاریخ، انسان‌شناسی فلسفی، جامعه‌شناسی، روان‌‌شناسی، زیست‌شناسی و انسان‌شناسی فرهنگی هرکدام به نحوی بستر تأملات فلسفه فرهنگ را فراهم ساخته‌اند. به همین جهت در فلسفه فرهنگ بیش از هر گرایش دیگر فلسفه، زمینه داد و ستد بین فلسفه و علوم انسانی فراهم شده است.

دولت اعتدال در دیپلماسی خارجی «روش مذاکره» را در پیش گرفت و برای فیصله بخشیدن به مسائل فی‌مابین، به قواعد بین‌المللی و اصول مذاکرات معقول تن داد. این روش و نتایج آن، فرهنگ و جامعه ایرانی را به سوی رفتار گفت‌وگویی با دیگر فرهنگ‌ها سوق داد. از ابتدا دولت اعتدال شاید به جهت درک این نکته که سهم کمی در تغییرات فرهنگی می‌تواند داشته باشد، اولویتِ اول و دوم و حتی سوم خود را «فرهنگ» قرار نداد؛ اما در مجموع امور را به سویی هدایت کرد که فرهنگ ایرانی به سمت بازشدن و مراوده بیشتر با سایر فرهنگ‌ها و اظهار داشته‌های خویش در مقابل فرهنگ جهانی سوق پیدا کند

«فلسفه فرهنگ» اثری است از دکتر علی‌اصغر مصلح که در هفته‌های آتی به همت انتشارات علمی روانه بازار نشر خواهد شد. این کتاب که تأملی در چیستی وجود گسترده و پیچیده <فرهنگ> دارد، حاصل گفتارهای مصلح در دانشگاه‌های تهران و علامه طباطبایی است و قرار است در آینده با دو جلد دیگر با عنوان‌های <فلسفه ایرانی>، و <فلسفه میان فرهنگی> این سه‌گانه تکمیل شود. آنچه پیش رو دارید گزیده‌ای از این اثر است که از سوی مؤلف محترم، پیش از انتشار در اختیار «صفحه اندیشه ایران» قرار گرفت که تقدیم خوانندگان می‌شود.