اخبار

لوح «عدل مظفر» تابلویی بر سردر ساختمان مجلس شورا بود که مطابق حروف ابجد، برابر می‌شود با ۱۳۲۴، سال قمری صدور فرمان مشروطیت که در اصل فرمان تشکیل مجلس شوراست که مظفرالدین‌شاه قاجار در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ خطاب به صدراعظم صادر کرد و خلاصه‌اش چنین است...

مفهوم «عدالت» و «برابری» به‌عنوان یکی از مولفه‌های اساسی در شکل‌گیری حکومت‌ها نقشی انکارناپذیر و قابل‌توجهی داشته است. به‌طوری‌که در میان اندیشمندان اعصار مختلف مورد مداقه جدی قرار گرفته و طی دوره‌های مختلف تعاریف متفاوتی از عدالت عنوان شده و به‌نوعی خاص مفهوم‌پردازی شده است.

ادبیات ایران زمین، چه شعر و چه نثر، بخش مهمی از تاریخ، فرهنگ و اندیشه جامعه را بازگو می نماید. شاهنامه فردوسی، یکی از منظومه‌های ادبی ایران و جهان می باشد که اندیشه سیاسی در ایران باستان و الگو شاهی آرمانی را جست‌وجو می کند. یکی از مؤلفه‌های بسیار مهم در آن، عدل و داد است که در نظام سیاسی مطلوب، تحقق می یابد. با نگاهی به چرخه عدالت که به سنت ایرانی بر می گردد ارتباط بین مؤلفه‌های این چرخه در شاهنامه، مشهود است که با ترسیم آن و برقراری ارتباط بین مفاهیم در شاهنامه، بخشی از اندیشه‌های سیاسی موجود در شاهنامه بررسی می گردد.

متکلمان اشعری در برابر معتزله موضع مخالف گرفتند. آنان هر دو جهت نظریة معتزله را برخلاف آموزه‌های دینی یافتند. می‌گفتند قبول واقعیت اوصاف اخلاقی به معنای محدودکردن قدرت خداوند در انجام هر آنچه می‌خواهدـ که مفاد چندین آیه از قرآن کریم است۸ـ تلقی شد و از این روی کنار نهاده شد. با رد عینیت اوصاف اخلاقی و ارجاع آنها به امر و نهی (اراده) الهی، دیگر مجالی برای معرفت عقلایی در اخلاق باقی نماند و از این روی، متکلمان اشعری نظریة شرعی بودن معرفت اخلاقی را پیش کشیدند.

پذیرش اصل عدالت از نقاط ممتاز کلام و فقه شیعی و از اصول مذهب تشیع است. این اصل از اصول پیش فقهی است و نه یکی از قواعد فقهی و نه از قواعد اصولی. قاعدۀ فقهی احکامی کلی است که مسائل فرعی متعددی را شامل می‌گردد. قواعد فقهی درون فقهی هستند و می‌توانند با یکدیگر همتایی و تعارض کنند و فقیه در مقام تعارض به دنبال حل و فصل و تعادل و ترجیح باشد، برای مثال: قاعدۀ تسلط مردم به اموالشان می‌تواند با قاعدۀ لاضرر و لاضرار در تعارض قرار گیرد و فقیه به فکر چاره افتد. قاعدۀ اصولی نیز قاعده‌ای است که مربوط به موازین کلی روش استنباط است؛ اما اصل عدالت از هیچ یک از دو نوع نیست؛ نه جزء روش استنباط است و نه از قواعد کلی فقهی.

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در کرسی معیارهای عدالت سیاسی در اندیشه سیاسی خواجه نصیر گفت: تساوی، تناسب و تکافی پایه های عدالت از منظر خواجه نصیرالدین طوسی است.

میزگرد «عدالت» با حضور محمد حسین بیاتی، حجت الاسلام و المسلمین امیر رضا دهقانی نیا و حجت الاسلام والمسلمین علی الهی خراسانی برگزار می شود.

«تراز بالندگی»،‌ »تراز مردمداری» و «تراز دادورزی» سه عنوان از جدیدترین آثار مصطفی دلشاد تهرانی است که بر محور عدالت از دیدگاه نهج‌البلاغه به رشته تحریر درآمده و انتشارات دریا آن‌ها را به زیور طبع آراسته است.

همایش بین‌المللی عدالت و اخلاق در مکتب اهل بیت با تأکید بر سیره و آموزه‌های رضوی فروردین سال ۹۶ برگزار می شود.

عدالت یکی از مفاهیم عمده اخلاقی است که قرنها بشر ادعای جستجوی آن را کرده و درباره آن به بحث پرداخته است. برخی فلاسفه اسلام نیز که اندیشه یونانی را در گذشته یکی از منابع عمده خود قرار داده بودند توانستند علاوه بر مفاهیم منطقی و فلسفی برگرفته از آثار آنان، مفاهیم اخلاقی را نیز با افکار اسلامی خود وفق دهند. بی تردید مسکویه یا ابن مسکویه فیلسوف و اندیشمند ایرانی یکی از کسانی است که توانست در این امر توفیق قابل توجهی بدست آورد.