به مناسبت فرا رسیدن ایام محرم و صفر بنا دارم در سلسله مقالاتی، نگاه غیر شیعیان -اعم از مستشرقان یا نویسندگان و روشنفکران معاصر اهل سنت- را به حادثه عاشورا؛ ریشهها و پیامدهای آن بنویسم تا خوانندگان محترم از زاویه نگاه دیگری نیز بتوانند با این بزرگترین حادثه تاریخ تشیع آشنا شوند.
کربلا که خودش یک فرهنگ است و عاشورا که خودش فرهنگساز است به زبان زندگی روزمره و به حوزه فصاحت و بلاغت و مفاهمه کلامی ایرانیان نیز نفوذ کرده و ریشه ضربالمثلهایی شده که برخی هنوز پرتکرارند و برخی دیگر کمتر استفاده میشوند.
حادثه عاشورا از آغاز تا انجام حاوی درسهای الهیاتی، اخلاقی وتربیتی برای بشریت است. ولی متأسفانه درجامعه شیعه صرفا انگیزهای برای عزاداری وسوگواری شده وآموزههای آن تحتالشعاع قرارگرفته است.
غلامحسین ابراهیمی دینانی در نخستین نشست حسینیه حکمت که به مناسبت دهه محرم برگزار شد سخنرانی کردند. ایشان در این سخنرانی به طرح مبانی معرفتی عاشور پرداختند.
یکی از قدیمیترین پردههای درویشی عاشورایی دوره قاجار همزمان با نخستین روز ماه محرم در کاخ گلستان رونمایی شد.
در سالهای اخیر با گسترش رسانهها، توسعه شهرها و کلانشهرها و تکوین و توسعه فرآیندهای جهانی و جهانیشدنها و تحولات ساختاری که به وجود آمده است، آیین عاشورا نیز لاجرم در معرض تغییرات گوناگون هم از نظر شیوههای اجرا و نمادپردازی و هم از نظر کارکردها و پیامدهای گوناگون اقتصادی، اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است.
مسلمانان از اواخر قرن اول هجری میآموزند كتابچههایی تحت عنوان «جزء» كه شامل احادیث میشود تهیه كنند. در قرن دوم این كتابچهها بزرگتر شدند و علاوه بر احادیث، رویدادهای تاریخی نیز به همین طریق جمعآوری میشدند. اسكلت تاریخ صدر اسلام كه در قالب همین كتابچهها گذاشته شده است، توسط تابعین دوم و سوم بنا شد.
واقعه عاشورا را همه میدانیم كه از نادر وقایع تاریخ بشر است كه ویژگیهای اختصاصی دارد. ما با واقعهای روبهرو هستیم كه نظیرش را بدون اغراق پیدا نمیكنیم. آنچه در این واقعه رخ داده، آشكار شدن جلوه معرفت الهی در وجود انسانهایی گرانقدر، آنهم در میدان آزمونهای سخت و سهمگین است. میدانی كه در آن شناخت و معرفت اشخاص، ایمان و یقین آنها در محك آزمایش گذاشته میشود.
موسیقی آیینی و مذهبی بیانکننده باورها و اعتقاداتی است که از گذشته تا به امروز وجود داشته است؛ اعتقاداتی که امروز رنگ دیگری گرفته و باورهایی که غیرباورشدهاند آنچنان که در هنرهم تأثیرگذاربوده و دیگر کمتر شاهد آثارهنری مذهبی هستیم که براساس باورها، اعتقادها و دانشها شکل بگیرد، بویژه در تولیدات موسیقی؛ یا اگرهم هست خیلی نایاب است.
شیوه خاص عزاداری در بوشهر ما را به مطالعه و کاوش در کتاب «بوشهر (تاریخ، سرزمین، فرهنگ» تألیف زکریا رستمی و «بوشهر (تاریخ، سرزمین، فرهنگ» نوشته زکریا رستمی کشاند تا با ورق زدن این اثر جزئیات بیشتری درباره «سینهزنی دایرهوار»، «صبحدم» و «نونپوشون» بوشهریها دریابیم.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید