دکتر علی شریعتی، در تاریخ معاصر ما همواره به‌عنوان یک روشنفکر اثرگذار شناخته می‌شود چراکه پیوسته دغدغه مسائل معاصر خود را داشت و به باور بسیاری از متفکران، شیوه اندیشیدن او هنوز هم می‌تواند راه‌حلی برای چالش‌های امروز جامعه ایرانی و مسائل ایرانیان باشد. اما اینکه چطور می‌توان از دستگاه فکری او برای حل مسائل امروز جامعه بهره گرفت جای بحث بسیار دارد.
حج تا آنجایی كه من می‌دانم و شناخته‌ام، یكی از معنوی‌ترین مناسك دینی دنیا است و در حج تمتع تجربه كرده‌ام كه آنچه ذاتی حج است، هجوم معانی گوناگون است. حاجی در لحظه‌لحظه حج تحت هجوم معنوی قرار دارد. من نیز پیشاپیش گمان می‌كردم كه حج چنین باشد و به همین خاطر مشتاق این تجربه بودم. ا
«زائر محقق» مفهومی برساخته حسن محدثی، جامعه‌شناس معاصر ایرانی است. منظور او از این مفهوم، اشاره به پژوهشگری است كه همزمان كه به مناسك و آداب دینی می‌پردازد، نگاه محققانه خود به این آداب و مناسك را فروگذار نمی‌كند. محدثی معتقد است این وضعیت فرصت منحصربه‌فردی برای مطالعه پدیده‌های دینی در اختیار پژوهشگر مطالعات اجتماعی در حوزه دین می‌گذارد، زیرا او از این امكان بهره‌مند می‌شود
جامعه‌شناسان معتقدند که سنت‌ها، برآمده و زاییده شرایط، نیازها، ضرورت‌های اجتماعی و سیاسی یک جامعه هستند. سنت‌هایی که به شکل و شمایل گوناگون درمی‌آیند و روزی را در گاه‌شمار شمسی، قمری یا میلادی به نام خود ثبت می‌کنند. گاهی می‌شوند 7 شبانه روز عروسی و گاهی می‌شوند جشن چهارشنبه‌سوری و دید و بازدیدهای عید. اما در گذار زمان تنها سنت‌هایی بر جا می‌مانند که با ضرورت‌های جامعه انطباق داشته باشند، در غیراین صورت یا از بین می‌روند و یا متناسب با ضرورت‌ها و نیازهای مردم، دچار تغییر و تطور می‌شوند.
حسن محدثی در نشست جامعه شناسی زیارت گفت: جهان زائرانه با جهان محققانه متفاوت است اما زمانی که این دو با هم جمع می شوند راه وصول به حقیقت آسان تر می شود.
«نقد مدل سیاسی دکتر علی شریعتی» در میزگرد «ایران» باحضور م و محمدامین قانعی‌راد و حسن محدثی اغلب مجال‌های ما برای تضارب آرا یا «جنگ مفاهیم» کم بوده است. میزگرد پیش رو، با توجه به مقاله اخیر محمد قوچانی با عنوان «روشنفکر مسلح» برگزار شده است. پرداختن به گذشته تاریخی همواره مناقشه‌برانگیز بوده و در این میان مناقشات پیرامون مسأله‌ای به نام «شریعتی»، از پایداری قابل اعتنایی برخوردار است که به ما ورودی‌های جدلی مختلفی در حوزه‌های جامعه‌شناسی، علوم‌سیاسی، فلسفه و... داده است. در این میزگرد، از جمله مسائل عمده زمانه یعنی بنیادگرایی را با استادان محمدامین قانعی‌راد (جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور)، حسن محدثی گیلوانی (جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه) و محمد قوچانی (سردبیر مهرنامه و دانش‌آموخته علوم‌سیاسی) مورد واکاوی قرار داده‌ایم. دکتر قانعی‌راد به دلیل تحلیل‌های دقیقی که از منظر جامعه‌شناختی بر نظرات شریعتی داشته است و نیز دکتر محدثی به‌عنوان پژوهشگر جامعه‌شناسی دین و شریعتی‌شناس در این نشست انتخاب شده‌اند تا نقد خود را بر پژوهش اخیر محمد قوچانی ارائه دهند.
حسن محدثی، جامعه‌شناس ایرانی معتقد است ترجمه آثار برخی متفکران غربی در ایران مد شده چون ما مبتلا به بیماری گره‌گوری هستیم. ما فقط آثار غربی را مصرف می‌کنیم و وقتی دانشجوی ایرانی سخن می‌گوید سخنش معتبر نیست. چون ایرانی است! این بیماری گره‌گوری است!
محدثی در نشست هم اندیشی «ابن خلدون و علوم اجتماعی، نگاهی انتقادی به روایت سید جواد طباطبایی» گفت: طباطبایی در تحلیل ابن خلدون دچار اشتباه فاحشی می‌شود که از فقدان روش نشات می‌گیرد. مسئله فقدان روش سبب شده که نویسنده تفسیری شخصی و سلیقه‌ای از ابن خلدون داشته باشد.
علی شریعتی این‌بار در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ حدود سه هفته بعد از آنكه جواد طباطبایی در نشست رونمایی از كتاب فیلسوف سیاست برای چندمین بار به او تاخت و او را در كنار جلال آل‌احمد مورد هجمه قرار داد. صندلی‌های پر شده سالن حكمت پژوهشگاه در یك روز سرد زمستانی با مخاطبینی از سنینی متفاوت اما نشان می‌دهد كه شریعتی همچنان پر طرف‌دار است و هنوز خوانندگانی پر و پا قرص دارد كه از اندیشه‌ها و آثار او دفاع می‌كنند.
علیرضا قائمی نیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حسن محدثی، جامعه شناس دین با حضور در خبرگزاری مهر، درباره موضوع بررسی و ارزیابی کارنامه اجتماعی سیاسی دین به مناظره پرداختند.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید