بهار اینجاست همین حوالی. درحال مهیا کردن رخت و برگش. و زودتر از اینکه سال را تحویل بگیرد، پایش را به زمستان باز و بساط نوروزی را آنجا پهن کرده است. این چنین است که مجموعهای از آیینهای رنگارنگ نوروزی از روزهای آخر اسفند آغاز میشوند و تا پاسی از فروردین ادامه مییابد.
سال ۱۳۸۷، در یکی از روزهای پاییزی در جشنی از هندوها در معبدی در شهر دهلی شرکت کرده بودم. در آن جشن، در جلوی الهه شیوا، عده ای زن و مرد، جوان و بزرگسال، در ریتم شادی از موسیقی میرقصیدند، آنها برای مواجهه و تکریم خدای شیوا، میرقصیدند. آنها شادمانه، تجربه دینداری را به اوج میرساندند، آنهم با رقص و آواز و خنده های زیبا در پیش خدایشان. لحظهای دچار شوک شدم. ما چگونه مواجه میشویم، آنها چگونه مواجه میشوند، اوج تجربه دینی ما در کنج فضای مذهبی در میانه جمع، آنهم موقعی است که با حالتی حزن آلود دعایی میخوانیم، یا روضهای گوش میدهیم، در اوج تجربه دینی نیز اشک میریزیم.
تاریخ فرهنگ و تمدن ایران به گونهای است که میراث غنی از این فرهنگ و زبان نه تنها در ایران امروز بلکه در پهنه وسیعی از آسیا و بخشهایی از آفریقا به جای مانده است. این میراث از چند جهت برای فهم منطق مواجهه ایران با فرهنگ جهانی در شرایط امروزی بسیار مهم و کلیدی است. این مواجهه در دو وجه قابل تفکیک است؛ در سطح نخست، بازماندههای این میراث غنی فرهنگی در آسیا و آفریقا است.
علم جدید و دانشگاه یکی از مهمترین منابع صورتبندی جامعه نوین و مدرن در ایران معاصر هستند. میتوان از تعبیر انقلاب آموزش عالی در حوزه فرهنگ، اجتماع و سیاست ایران معاصر صحبت کرد، یک انقلاب آرام و تدریجی که نهاد آموزش عالی به واسطه تربیت مجموعه وسیعی از نیروها و کارگزاران فرهنگی و سیاسی و اقتصادی نوین، در بطن جامعه ایران رقم زد.
شهادت امام حسین(ع) نقطه عطفی در حیات تاریخی شیعیان است. تشیع بواسطه تمرکز نمادین حول واقعه عاشورا، نقطه کانونی و مرکز ثقل صورتبندی تاریخی- فرهنگی خود را پیدا کرد. بههمین دلیل، شهادت امام حسین(ع) علاوه بر وجه عقیدتی آن در باب شهادت معصومین، به وجه خاصتری در تشیع دست یافت و به نماد کانونی این مذهب در بستر تاریخی بدل شد.
سرزمین ایران در جنوب غرب آسیا، از دیرباز همسایه سرزمین هند در جنوب كوههای هیمالیا بوده است. تمدنهای ماقبل آریایی در این منطقه جغرافیایی روابط محدودی با یكدیگر داشتهاند كه بیشتر بازرگانی و تجارت محدودی را شكل میداده است. مهمترین دوران ارتباط ایران و هند، از دوره ظهور آریاییها در این سرزمین شكل میگیرد.
در این نوشتار، مباحث مورد نظر ذیل سه پرسش کلیدی طرح میشود. پرسش اول این است که علوم اجتماعی به عزاداری محرم و به طور کلی دین چه نگاهی دارد و این نوع نگاه، چه تفاوتی با دیگر نگاهها دارد؟ پرسش دوم این است که علوم اجتماعی چه در داخل و چه در خارج ایران، چقدر به عزاداری محرم پرداخته و در آن، به چه چیزهایی توجه داشته است؟ سؤال سوم هم این است که در مسیر پیش رو، علوم اجتماعی چرا و چگونه باید به عزاداری محرم بپردازد؟
کشور ایران طبق پیش بینی ها و بررسی های متعدد علمی داخلی و خارجی وارد برهه ای از خشکسالی شده است که حداقل سه دهه به طول خواهد کشید و اکنون در هشتمین سال این دوره خشکسالی هستیم. علاوه بر این وضعیت بغرنج طبیعی، عوامل انسانی و اجتماعی مزید بر علت شده و این وضعیت طبیعی را به یک بحران و فاجعه بزرگ تاریخی بدل کرده اند.
مقوله اساطیر یکی از کلیدی ترین موضوعات فرهنگی است که در جامعه امروز ایران، در میانه نیروهای فرهنگی متعارض، به چالش کشیده شده است. در جامعه امروز ایران انواع درکی که از اسطوره وجود دارد،از یک باور خرافی تا منشا هویت ملی و در نهایت یک امر فولکلوریک متغیر است. هرکدام از این دیدگاه ها، بیش از آنکه مجادله ای مبتنی بر مبانی علمی باشند
تاریخ فرهنگ و تمدن ایران به گونهای است که میراث غنی از این فرهنگ و زبان نه تنها در ایران امروز بلکه در پهنه وسیعی از آسیا و بخشهایی از آفریقا به جای مانده است. این میراث از چند جهت برای فهم منطق مواجهه ایران با فرهنگ جهانی در شرایط امروزی بسیار مهم و کلیدی است.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید