استادیار تاریخ علم دانشگاه تهران در نشست فلسفه علم ضمن اثبات شبه علم بودن برخی مسائل همچون "طالعبینی"، از باور افراد تحصیلکرده به چنین موضوعاتی انتقاد کرد و گفت: علت این موضوع آشنا نبودن افراد با ساز و کار علمی است که در این خصوص "آشنایی با تاریخ علم" توصیه میشود.
انگیزهها و روشهای فعالیت علمی در تمدن اسلامی چه چیزهایی بود؟ آیا دانشمندان آن دوران علم را فرایندی برای شناخت و فهم عالم واقع میدانستند یا تنها روشی برای پیشبینی پدیدهها و کاربرد در امور اجتماعی و مذهبی؟ رابطۀ علم با فلسفۀ رایج بهویژه فلسفۀ طبیعی چگونه بود؟
راقم این سطور که خود در جوانی احساس میکرد که مردم ایران به تاریخ و تاریخ علم خود بسیار بیاعتنا هستند، نمیتوانند فقط با شعار دادن به گذشته خود افتخار کنند. افتخار وقتی است که ما بتوانیم گذشته خود را بشناسیم و از آن درس عبرت بگیریم
علامه محمدرضا اصفهانی (١٢٨٧ – ١٣٦٢ ه. ق. / ١٢٤٩ – ١٣٢١ ه. ق.) شاید نسبت به دیگر عالمان دینی مسلمان و مسیحی عربزبان، به شیوهای عالمانهتر به نقد و بررسی نظریه داروین مشغول شد. وی در کتابی با عنوان نقد فلسفه داروین (١٣٣١ ه.ق. /١٢٩٢ ه.ش. / ١٩١٣ م.) در دو جلد، به نقد این نظریه از دو جنبه کلامی و علمی پرداخت. قصد وی از نگارش این کتاب، آن بود که نشان دهد علاوه بر تعارض این نظریه با دین، از نظر علمی نیز فاقد ارزش است.
جریان ورود و نشر علم تجربی از غرب به ایران پس از دوره نوزایی، یکی از نقاط کمترشناختهشده تاریخ علم در ایران است. جانورنامه یکی از آثار علمی نسبتا شهرتیافته عصر قاجار درباره جانورشناسی با رویکردی مشابه طبیعیدانان اروپایی سده ١٩ است. این کتاب در سال ١٢٨٧ هجریقمری (١٨٧٠ میلادی) به قلم میرزا تقیخان انصاریکاشانی نگارش شده است. تاریخ نگارش کتاب ١١ سال پس از چاپ نخست منشأ انواع داروین در ١٨٥٩ میلادی است.
سابقه تدریس پزشکی نوین در ایران تا پیش از تأسیس دارالفنون در ١٢٦٨ق (١٨٥١م)، به فعالیتهای پراکنده پزشکان فرنگی منحصر بود که در این میان دکتر لویی آندره ارنست کلوکه (که از ١٨٤٦م پزشک مخصوص محمدشاه و سپس ناصرالدینشاه شده بود)، با آموزش جراحی به دستکم پنج شاگرد خصوصی در آستانه تأسیس دارالفنون، نخستین حوزه تدریس پزشکی نوین را در ایران تأسیس کرده بود.
موضوع تاریخ علم در ایران و بهویژه تاریخ علم در دوران قاجار، موضوع بسیاری گستردهای است که به پژوهشهای بسیار مفصل نیاز دارد. انگیزه ما برای برگزاری چنین کنفرانسی بسیار متنوع بود. پایاننامه چند نفر از دانشجویان این پژوهشگاه، به نحوی به علم در دوران قاجار مربوط میشد. علاوه بر این، با آثار افراد دیگری هم که مستقلا یا در مؤسسههای دیگر به این موضوع پرداخته بودند، آشنا بودیم.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید