نویسنده نانویس می شود / مقصود فراستخواه

1392/2/21 ۱۲:۱۸

نمایشگاه کتاب، طبق تعریف و علی‌القاعده باید، تکه‌ای از بازار کتاب باشد. بازار کتاب نیز بخشی از بازار دانش و اندیشه و هنر و فرهنگ است. اما در جامعه ما، بازار فرهنگ به دلیل مداخلات زیاد دولتی، متاسفانه مخدوش می‌شود.

نمایشگاه کتاب، طبق تعریف و علی‌القاعده باید، تکه‌ای از بازار کتاب باشد. بازار کتاب نیز بخشی از بازار دانش و اندیشه و هنر و فرهنگ است. اما در جامعه ما، بازار فرهنگ به دلیل مداخلات زیاد دولتی، متاسفانه مخدوش می‌شود.

بازار، خصایص خود را دارد. باید رقابتی باشد و نه انحصاری. باید آزاد باشد و قواعد و ضوابط آن را خود حرفه‌ای‌ها و اهل بازار و اهل صنف و مشتریان تعیین و اجرا کنند نه دولت.

باید حاوی اطلاعات کافی برای مراجعان باشد. باید از متن جامعه بجوشد و نظم آن درون‌زا باشد.اگر چنین است نمایشگاه کتاب به حکم اینکه از جنس بازار است بنا به سرشتش، انتظار می‌رود مکانی باشد تا در آن همه ناشران و مولفان بتوانند کالای خود را طبق قانونی عادلانه و آزادمنشانه عرضه کنند. در حالی که چنین نیست.

من چند کتابم سال‌هاست در ارشاد گرفتار شده است و به آنها مجوز نمی‌دهند. لطفا عنایت فرمایید عرض می‌کنم، چند کتاب و چندسال! من که عددی نیستم.مولفان دیگری نیز این مشکل را دارند. این از آنجا ناشی می‌شود که دولت به جای اینکه خود را خادم فرهنگ بداند، قیم فرهنگ و تعیین‌کننده محتوای آن می‌داند. نتیجه‌اش این است که کتاب‌هایی نمی‌توانند مجوز بگیرند و به نمایشگاه و به بازار و به جهان سوم معرفت راه یابند.

در سینه‌ها و ذهن‌ها و جان‌های یک عده، غریب و تنها می‌مانند و آخرش نیز از بین می‌روند. به‌این‌ترتیب نویسنده‌ها، نانویسا می‌شوند و کتاب‌هایی زنده به گور. برای این است که من با نمایشگاه کتاب قهرم و حس رفتن و گشتن در آن را در خود پیدا نمی‌کنم.کتاب‌های خارجی را نیز که برای مطالعه لازم دارم به ناگزیر از طریق فهرست‌های منتشرشده ناشران بین‌المللی، شناسایی و تعیین می‌کنم و به کتابداران خوب کتابخانه‌های دانشگاهی می‌دهم تا در حد امکانات اعتباری محدودشان از آنجا خریداری کنند.

همیشه در فصل نمایشگاه، جزو نخستین مراجعان به کتابخانه‌ها هستم که کتاب‌های تازه خریداری‌شده مورد‌نیازم را می‌خوانم. به طوری که گاهی برخی کتاب‌ها را قبل از شماره‌ کردن و ثبت کتاب‌ها به لطف کتابداران برای مطالعه امانت می‌گیرم.ما نیازمند بازار دانش و بازار هنر و بازار فرهنگ هستیم که با قواعد شناخته‌شده عرفی شکل بگیرند و کانون جوشان خلاقیت و تولید و ابتکار و تنوع و پویایی در این سرزمین شوند؛ آرزوی نمایشگاه‌هایی که قاصد خوش‌خبر چنین بازار پررونقی باشند و البته اقتصادی عقلانی که در او نویسنده و خواننده‌ای در او برجای بماند.