1393/11/19 ۰۹:۳۸
در زیست بوم فرهنگی ایران، دولت و نهادهای دولتی، نقش اساسی در فعالیت‌های علمی و فرهنگی دارند و بودجه‌های کلان برای انجام این تلاش‌ها و برنامه‌ها صرف می‌شود، اما تاکنون کمتر مورد بررسی قرار گرفته که برون‌داد این فعالیت‌ها با هزینه‌هایی که می‌شود همخوانی دارد یا نه؟
بیشتر جایزه‌های علمی و فرهنگی از سوی نهادهای دولتی اعطا می‌شود و جایزه‌هایی همچون فارابی، خوارزمی، کتاب سال، جلال آل‌احمد، پروین اعتصامی و ده‌ها جایزه دیگر از این نمونه جوایز است. در بیشتر کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای دیگر، فعالیت‌های فرهنگی بویژه ادبی و فلسفی به همت مراکز ادبی و به نام نویسندگان، شاعران و فیلسوفان برجسته و موقوفه‌های فرهنگی انجام می‌شود که مردم و اصحاب فرهنگ در این‌گونه فعالیت‌ها و جوایز نقشی اساسی دارند. چهار سال است که مرکز فرهنگی شهرکتاب جایزه دکتر فتح‌الله مجتبایی را به بهترین رساله دکتری در رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، ادیان و عرفان اهدا می‌کند. این جایزه از چند نظر حائز اهمیت است و ویژگی‌هایی دارد که آن را از جایزه‌های دولتی متمایز کرده است. جایزه به‌نام شخصیتی علمی و فرهنگی است که دانش و اعتبار علمی او زبانزد استادان و دانشجویان این دو رشته است و شش دهه فعالیت‌های علمی مختلفی را در دانشگاه‌ها و مراکز مهم علمی و فرهنگی داشته و همین‌طور یکی از شخصیت‌های رتبه اول علمی و فرهنگی ایران است. جایزه نقدی را دکتر مجتبایی به برگزیدگان اهدا می‌کند و برای برگزیدگان و جامعه دانشگاهی و فرهنگی ما مهم‌تر از جایزه نقدی، اعتبار علمی و فرهنگی این جامعه است. هیأت داوران این جایزه که از برجسته‌ترین، دقیق‌ترین و نکته‌سنج‌ترین شخصیت‌های علمی و فرهنگی جامعه هستند به‌صورت افتخاری با این جایزه همکاری دارند و فقط دیدگاه علمی بر داوری مسلط است. از دیگر دستاوردهای جایزه مجتبایی آن است که هرساله تصویری روشن از وضعیت تحقیقات و تحصیلات تکمیلی را در این دو رشته ارائه می‌کند و نقایص و کمبودهای پژوهشی را تذکر می‌دهد و پرتو‌افشانی می‌کند که تا چه حد نیازهای علمی و فرهنگی جامعه با پژوهش‌هایی که در دوره‌های دکتری زبان، ادبیات فارسی، ادیان و عرفان انجام می‌شود، همخوانی دارد. در واقع جایزه دکتر مجتبایی، جلسه دفاعیه دیگری برای دانشجویان دوره دکتری است که اثر خود را در معرض داوری دیگری قرار می‌دهند. ویژگی دیگر جایزه مجتبایی، فرصتی است که فراهم می‌کند تا چهره‌های جدید علمی و فرهنگی به جامعه معرفی شوند و کارهای‌شان بهتر دیده شود و به‌صورت کتاب منتشر شود. این کتاب در اختیار داوران دیگری که مخاطبان هستند، قرار می‌گیرد. در این چهار سال دیده‌ام که اگر جایزه مجتبایی نبود، بسیاری از این رساله‌ها در کتابخانه‌های دانشگاه‌ها وجود نمی‌داشت و امکان بهره‌وری گسترده‌تر را فراهم نمی‌کرد. در این جایزه، ارتباطات و باندبازی‌ها نقشی ندارد و آسیب‌هایی که در برخی از جوایز دولتی دیده می‌شود در این جایزه راهی ندارد چون منافع مادی برای داوران و برگزارکنندگان دیده نشده است. اگر دولت بویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت علوم و تحقیقات و فناوری از این‌گونه جایزه‌ها حمایت کنند فضای نوینی برای فعالیت‌های علمی و فرهنگی پدیدار می‌آید که تکیه آن بیشتر بر مسائل علمی و فرهنگی است و بودجه‌های کلانی برای برگزاری آن هزینه نمی‌شود.
روزنامه ایران
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید