1396/8/21 ۰۸:۴۷
در روزگار صفوی، محافل اجتماعی به خصوص قهوه خانه‌های شهر اصفهان، نقش مهمّی در روابط و فعاّلیّت های شاعران مکتب اصفهان داشته است. در لابه‌لای تذکره‌ها و گاه سفرنامه‌های اروپاییان، آنچه مشاهده می شود، حضور شاه‌عباس اوّل و دیگر اقشار اجتماعی در قهوه خانه است.
علی حیدری؛ قاسم صحرایی؛ مجتبی عباس ابادی
چکیده: در روزگار صفوی، محافل اجتماعی به خصوص قهوه خانه‌های شهر اصفهان، نقش مهمّی در روابط و فعاّلیّت های شاعران مکتب اصفهان داشته است. در لابه‌لای تذکره‌ها و گاه سفرنامه‌های اروپاییان، آنچه مشاهده می شود، حضور شاه‌عباس اوّل و دیگر اقشار اجتماعی در قهوه خانه است. طرح غزل، نقد و اصلاح شعر شاعران، که بعضاً اهل پیشه و کسب بوده اند و در عرصه ی آفرینش شعر، نیاز به تلاش و ممارست داشته‌اند، در قهوه خانه‌ها به رشد و کمال می رسیدند. همچنین قهوه خانه ها؛ در رونق وقوع گویی و پیوند خوش نویسی و شعر این دوره، تأثیر بسزائی داشته‌اند. از طرف دیگر گاهی مصرف مواد مخدّر در این قهوه خانه ها نیز قدرت تخییل آنان را تشدید می کرده است، تا جایی که می‌توان گفت یکی از دلایل بعضی از خیال‌پردازی شاعران آن دوره، مصرف همین مواد بوده‌است. چنان که در سطح واژگانی و مضمون پردازیِ تنی چند از شاعران صاحب طرز چون صائب به آن برمی‌خوریم. اگر چه ظرافت خیال و نازک اندیشی شاعران سبک هندی دلایل فراوانی دارد، امّا می توان گفت مصرف مواد مخدّر یکی از عوامل این شیوه بوده، که کم تر بدان پرداخته شده است. فراوانی اصطلاحات قهوه خانه و اسامی انواع موارد مخدر در شعر این دوره، تا حد زیادی گویای این واقعیت است. در این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی سعی شده‌است تأثیر قهوه خانه‌های اصفهان به عنوان محفلی ادبی و همچنین مصرف مواد مخدّر، در این مکان‌ها، بر شکل‌گیری شعر این دوره، بررسی شود.
دریافت مقاله
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه، دوره 5، شماره 15، مرداد و شهریور 1396
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید