ساقی به یاد دار (نقدها و تاملاتی در حوزه خاقانی شناسی)

1396/4/20 ۱۳:۳۵

خاقانی متولّد 520 ه‍. ق. متوفی 595 ه‍. ق. بزرگ‌ترین شاعر تصویرآفرین در زبان فارسی است؛ شاعری که در عین گرایش‌های ریشه‌دار مذهبی و شیفتگی بی‌چون و چرایش به پیامبر بزرگوار اسلام و تأکید همراه با سوگندش به دوری از باده‌خواری، زیباترین خمریّه‌های زبان فارسی را با تصاویری بدیع از جام‌های شراب، خود باده و مشک‌های شراب، نوازندگان، آلات موسیقی، مجالس شادی و ... سروده که اگر کسی کعبه‌ستایی‌ها و نعتیه‌های او را در مورد پیامبر ندیده باشد، بی‌تردید گمان می‌کند او باده‌خواری دائم‌الخمر بوده و گرایشی چندان به آیین و دین نداشته است.

 خاقانی متولّد 520 ه‍. ق. متوفی 595 ه‍. ق. بزرگ‌ترین شاعر تصویرآفرین در زبان فارسی است؛ شاعری که در عین گرایش‌های ریشه‌دار مذهبی و شیفتگی بی‌چون و چرایش به پیامبر بزرگوار اسلام و تأکید همراه با سوگندش به دوری از باده‌خواری، زیباترین خمریّه‌های زبان فارسی را با تصاویری بدیع از جام‌های شراب، خود باده و مشک‌های شراب، نوازندگان، آلات موسیقی، مجالس شادی و ... سروده که اگر کسی کعبه‌ستایی‌ها و نعتیه‌های او را در مورد پیامبر ندیده باشد، بی‌تردید گمان می‌کند او باده‌خواری دائم‌الخمر بوده و گرایشی چندان به آیین و دین نداشته است.
او شاعری است که به شیوۀ «تازه نه باستان»، شعر می‌گوید و شور شعر او از همۀ قصیده‌سرایانِ پیش و پس از خودش، بیشتر است. شرط التذاذ از شعر خاقانی آشنا شدن با شگردهای خاصّ شعری اوست؛ از قبیل ترکیبات خاصّ اضافی و وصفی، موسیقی شعر، مضامین ابتکاری و تشبیهات نو، رقّت فکر، استعاره و کنایه‌های کاملاً تازه و دیدی کاملاً متفاوت از شاعران پیش از خود و موارد بسیار دیگر.

کتاب ساقی به یاد دار (نقدها و تاملاتی در حوزه خاقانی شناسی) نوشته سعیدالله قره بگلو در سال 1395 توسط نشر آیدین، یانار در قطع وزیری و با جلد شومیز به چاپ رسیده است.

قره بگلو، سعیدالله، ساقی به یاد دار (نقدها و تاملاتی در حوزه خاقانی شناسی)، تهران، آیدین، 296 صفحه، قطع: وزیری، بها: ۱۸۰۰۰۰ ریال، 1395

منبع: میراث مکتوب