1395/11/9 ۰۸:۲۳
گروه اندیشه کریم مجتهدی نامی شناخته شده در حوزه فلسفه ایران است. او استاد 86 ساله و بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران است که این روزها در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی همچنان مشغول کار روی مباحث فلسفی است. مجتهدی که اغلب آثارش بر فلسفه غرب متمرکز است در سال‌های اخیر نگاهی به فلسفه اسلامی داشته و یکی از آخرین آثارش با عنوان «سهروردی و افکار او» در همین حوزه منتشر شده است.
گروه اندیشه کریم مجتهدی نامی شناخته شده در حوزه فلسفه ایران است. او استاد 86 ساله و بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران است که این روزها در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی همچنان مشغول کار روی مباحث فلسفی است. مجتهدی که اغلب آثارش بر فلسفه غرب متمرکز است در سال‌های اخیر نگاهی به فلسفه اسلامی داشته و یکی از آخرین آثارش با عنوان «سهروردی و افکار او» در همین حوزه منتشر شده است. اما «ایبنا» مصاحبه‌ای با این استاد فلسفه منتشر کرده که در آن مجتهدی حرف‌های مهمی درباره فلسفه و آموزش آن در ایران به زبان آورده است که می‌تواند محمل بحث‌های تازه ای باشد. مجتهدی که سابقه‌ای طولانی در حوزه فلسفه دارد تاکنون کمتر نگاهی تاریخی به آموزش فلسفه در ایران داشته است و اکنون در گفت‌وگوی خود از فروغی تا فردید و از فلسفه غرب تا فلسفه اسلامی را به نقد نشسته است. مجتهدی پس از توضیحی مفصل درباره «تاریخچه‌‌ای از خوانش متون فلسفی غرب در ایران» به بحث درباره محمدعلی فروغی می‌رسد و درباره او می‌گوید: «فروغی فیلسوف نیست و یک رجل سیاسی است. او در دوره‌ای نخست وزیر و رجل سیاسی اول است؛ اما هدفش فلسفه نیست. نظر او نهضت جدیدی است که موجب رشد علوم در ایران می‌شود و طب، مهندسی و... شکل جدیدی پیدا می‌کند. فقط امتیاز فروغی این است که فهمیده ایران جدید آباد مستلزم زیرساخت‌های فرهنگی است. بنابراین او فلسفه‌دان نیست؛ اما ادیب است و صداقتش را نمی‌توان زیر سوال برد.» نویسنده کتاب «فلسفه و تجدد» در ادامه و در پاسخ به سوالی درباره فروش کتاب‌های فلسفه و اینکه ممکن است این اتفاق از عطش واقعی ایرانیان برای دانستن اندیشه‌های غربی باشد چنین می‌گوید: «بعید می‌دانم این عطش واقعی باشد؛ چون عمقش کم است. ما دانشجو در ایران کم داریم؛ چون جویندگی نیست. اما خوانش کتاب فلسفی در ایران زیاد است؛ چون مردم با خواندن کتاب‌های فلسفی و یاد گرفتن چند اصطلاح خاص از یک فیلسوف و نوشتن درباره آن زودتر به شهرت می‌رسند. شما اگر ریاضیدان باشید شاید کمتر معروف شوید، اما اگر درباره کانت کتابی ترجمه کنید معروف‌تر می‌شوید. آنچه در ایران فاجعه است این است که ما دانشجو در هیچ رشته‌ای نیستیم. فلسفه دانشجویی است و فرد باید جوینده دانش باشد.» اما راه‌حل مجتهدی برای دگرگون شدن اوضاع در ایران نیز خواندنی است: «اگر کتاب‌ها خوب مطالعه شوند نهضت فرهنگی به وجود می‌آید که علم در ایران را دگرگون می‌کند. دانشگاه‌های ما اکنون در حال رکود هستند؛ چون تفکر در آن نیست در حالی که فلسفه دانشجویی است.» نقطه مهم نگاه مجتهدی و نگاه تاریخی او به مباحث فلسفی در کشور شاید درباره حرف‌هایش پیروان هایدگر در ایران باشد: «کسانی که در ایران صحبت از هایدگر می‌کنند دنباله‌رو فردید هستند.» او در ادامه درباره احمد فردید به نکته بسیار کوتاهی اشاره می‌کند؛ نکته‌ای که شاید باید بیشتر به آن پرداخته شود: «او پس از انقلاب اسلامی شکل عوض کرد. به هر حال در ایران می‌بینیم که مردم می‌گویند شیفته مرام هستند؛ اما شیفته خودشان هستند.» این جملات، آخرین جملات مجتهدی درباره فلسفه اسلامی است. حوزه‌ای که به نظر می‌رسد دغدغه این روزهای استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران نیز باشد: «ما فیلسوفان خود را به خوبی نشناختیم. فلسفه اسلامی برای ما یک لالایی است که همیشه یک جور خوانده می‌شود. ما فلسفه اسلامی را در ایران رشد نداده‌ایم؛ این در حالی است که سالی بیش از 20 کتاب در جهان درباره کانت منتشر می‌شود. آنجا با کتاب‌ها زندگی می‌کنند اما در ایران کتاب‌ها مثل سنگ قبر هستند.»
منبع: فرهیختگان
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید