1395/8/11 ۱۱:۲۱
مسجد جامع تاریخانه دامغان یکی از مسجدهای قدیمی ایران است که برسر قدیمی‌تر بودن این مسجد و مسجد جامع فهرج یزد اختلاف نظر وجود دارد برخی بر این باور هستند که مسجد جامع فهرج قبلا آتشکده بوده که روی آن یک مسجد ساخته شده است درحالیکه مسجد تاریخانه از اول با کاربری مسجد ساخته شد. برخی دیگر این نظر را رد می‌کنند. اما هر دو طرف بر این باورند که مسجد تاریخانه یکی از قدیمی ترین مساجد ایران و منحصربه فردترین بنای تاریخی است.
یکی از قدیمی‌ترین مساجد ایران،مسجد تاریخانه دامغان است که این روزها حفظ و معرفی آن به دغدغه مردم تبدیل شده است.
این مسجد بین مردم دامغان بسیار با اهمیت است و در آن برنامه‌های مهم مذهبی و آیینی خود را برگزار می‌کنند زنانی که ۲۷ ماه رمضان امسال برای برگزاری مراسم کیسه دوزی به مسجد تاریخانه دامغان رفته بودند هنگام اجرای این مراسم چشمشان به ترکها و رطوبت وارده به دیوارها و منارهای مسجد افتاد آنها متوجه شدند آسیب‌هایی به این بنای تاریخی وارد شده که بی‌توجهی به آن موجب تخریب بیشتر این بنای مهم مذهبی و تاریخی خواهد شد.
این نگرانی زبان به زبان چرخید تا اینکه حفظ مسجد تاریخانه رفته‌رفته دغدغه مردم دامغان شد. آنها تا جایی پیش رفتند که اکنون یک کمیپین بزرگ ایجاد شده است. دامغانی‌ها آستین بالا زده اند تا مسجد قدیمی شهرشان را معرفی و تلاش کنند که آسیب‌های وارده به آن کمتر شود.
در کمپینی که مردم دامغان برای حفظ مهمترین اثر تاریخی خود ایجاد کرده اند، بیش از هزار نفر از اساتید دانشگاه، باستان شناس، مدیران، شخصیت‌های حقوقی و حقیقی، دوستداران میراث فرهنگی و مردم شهر دامغان عضو آن هستند. در زمانی که این کمپین ایجاد شد برخی از مردم اعلام کردند که می‌توانند هر چقدر هزینه حفظ این بنا باشد را بپردازند اما آنچه که شکل گرفته فراتر از واریز وجه به حساب یک مسجد است.
حسین خلیل‌نژاد از اهالی دامغان از چهار ماه پیش این پویش را عهده‌دار شده او به خبرنگار مهر گفت: این مسجد با وجود اینکه یکی از مساجد مهم و تاریخی است اما متاسفانه در استان و شاید در کشور غریب و ناشناخته مانده است حتی برای گردشگران، یک تابلوی معرفی نیز در شهر پیدا نمی‌شود و این بنا به همراه بناهای دیگر تنها یک راهنما دارد که آن هم پیرمردی است که از روی علاقه کلیددار چند بنای تاریخی از جمله مسجد تاریخانه شده است. به همین دلیل برای معرفی و حفظ آن دست به کار شده و سه هدف را مد نظر قرار داده‌ایم، معرفی و تبلیغ تاریخانه، تلاش و پیگیری در جهت رفع آسیب‌ها و تهدیدات موجود و طرح جامع حفاظت و ساماندهی تاریخانه.
گویا نشتی جوی آب کنار این مسجد عاملی برای ایجاد رطوبت در بنای این مسجد بود که مدتی پیش این مشکل حل شد. اما مشکل دیگر طاق‌های این بنای تاریخی است که در معرض ریزش قرار دارند و مشکل تردد خودرو در نزدیکی بنا این تهدید را تشدید کرده‌است. با این وجود طرح ساماندهی و حفاظت این مجموعه توسط یکی از کارشناسان پژوهشگاه میراث فرهنگی در حال تهیه است.
مردم دامغان با یک حرکت نظام مند می‌خواهند که اهداف خود را اجرایی کنند. یکی از برنامه‌ها مکاتبه با مسئولان شهر دامغان است تا این بنای تاریخی به نماد شهر تبدیل شود. چون هم دارای یک جایگاه معنوی و مذهبی است و هم به دلیل قدمت آن که به قرن دوم هجری می رسد از لحاظ میراث فرهنگی بسیار مهم است.
اقدام دیگر نامگذاری روزی به نام مسجدتاریخانه است. این روز به انتخاب مردم پانزدهم دی ماه به مناسبت سالگرد ثبت ملی این اثر در سال ۱۳۱۰ است. این پیشنهاد به مسئولان شورای فرهنگی عمومی نیز داده شد.
از سوی دیگر آنها از هر راهی به خصوص در فضاهای مجازی درصدد هستند که این مسجد تاریخی را به ایرانی‌ها بیشتر معرفی کنند به همین دلیل هر کسی عکسی، مطلبی و... از این بنا را در فضاهای مجازی پخش می کند تا رسالت خود را برای معرفی آن انجام دهد.
اقدام دیگر درباره تغییر نام خیابان مجاور مسجد تاریخانه است که اکنون مردم آن را با نام خیابان دستگاه می‌شناسند اما در یک پویش مردمی پیشنهاد داده شده که نام این خیابان تغییر کند. اما اقدام مهم دیگر تلاش برای جابه جایی مسجدی است که قبل از انقلاب در عرصه مسجد تاریخانه به صورت غیر قانونی ساخته شده است در این باره شهرداری دامغان نیز همکاری می کند و مکان جدید توسط اداره میراث فرهنگی پیشنهاد شده است.
معصومه داوودیان، مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان دامغان با اشاره به اینکه پرونده ثبت جهانی این بنای تاریخی در سال ۹۰ تدوین شده است به خبرنگار مهر گفت: رطوبت منارهای مسجد خطرناک است و باید مسجدی که قبل از انقلاب در کنار این بنا ساخته شده با یک برنامه اصولی و به مکانی در حریم درجه دو جابه جا شود. مسئولان شهر موافق این کار هستند و شهرداری نیز عملا اعلام مشارکت کرده است. درباره تردد خودروهای سنگین نیز باید گفت که احتمال تردد این خودروها در محدوده مسجد کم است ولی لرزش به هر حال باعث تخریب بنا می‌شود.
وی همچنین درباره نامگذاری روزی به‌عنوان روز مسجد تاریخانه نیز گفت: این پیشنهاد یک ماه پیش به شورای فرهنگ عمومی داده شده ولی هنوز جوابی نگرفته‌ایم. همچنین در نظر داریم تا با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی همایش ملی با عنوان سیر تحول معماری مساجد قرون اولیه اسلامی در مسجد تاریخانه همزمان با روز ثبت ملی این اثر برگزار کنیم تا اقدامی در جهت معرفی این بنای تاریخی باشد.
منبع: مهر
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید