1393/1/23 ۱۰:۱۳
غزل حضرتي: چهار روز از روز موعد گذشته است، روزي كه قرار بود جسد ريچارد فراي، ايران شناس امريكايي از بيمارستان تحويل گرفته شود و به اصفهان منتقل شود. اما بحث در ايران بر سر انتقال پيكر اين ايرانشناس كه بنا به وصيتش قرار است در اصفهان در مقبره‌يي كه خودش از پيش آن را خريده، بالا گرفته است. فراي كه سال‌هاي زيادي از عمرش را صرف مطالعه در خصوص ايران و فرهنگ ايراني كرده بود، بارها وصيتش را به گوش مسوولان ايراني رسانده بود كه مي‌خواهد حتما پس از مرگش در كنار زاينده رود اصفهان به خاك سپرده شود. فراي در هفتم فروردين ماه امسال از دنيا رفت، و بعد از گذشت 15 روز از مرگ وي و نرسيدن به تصميمي واحد از سوي مقامات ايراني، كشور همسايه تاجيكستان را بر آن داشت كه آمادگي‌اش را براي به خاك سپردن پيكر فراي در كشورش اعلام كند.
اما منتقداني هم هستند كه معتقدند فراي جاسوس سيا بوده و نبايد جسدش به ايران آورده شود.اين منتقدان بيانيه‌يي خطاب به استاندار اصفهان نوشته‌اند و در آن خواستار جلوگيري از انتقال پيكر وي شده‌اند. در قسمتي از اين بيانيه آمده است: «نمي‌دانيم چه كسي به خود اجازه داده است كه اين مطلب را حتي در حد شايعه مطرح نمايد. شايد جرياناتي هستند كه به قصد تخريب شما و قرار دادن شما در مقابل خانواده معظم شهدا و مستضعفين و دو مليون نفر مردم حزب‌اللهي شهر اصفهان اين اقدامات را انجام مي‌دهند كه يك روز خانم اشتون را به اصفهان مي‌آوردند، امروز هم درصدد ايجاد نگراني و تشويش اذهان امت حزب‌الله هستند. لذا با هوش و ذكاوت و بصيرتي كه در شما سراغ داريم مي‌دانيم كه اجازه نخواهيد داد چنين اتفاقي بيفتند. »نماينده اصفهان از كساني است كه بارييس‌جمهور ديدار كرده و مخالفت خود را با ورود پيكر وي اعلام كرده است. يك روز پس از موضع‌گيري نماينده اصفهان، گروهي چند
ده نفره، در مقابل مقبره آرتور پوپ تجمع كردند و نوشته‌هايي درباره مخالفت با خاكسپاري ريچارد فراي روي ديوار آن چسباندند. ريچارد فراي در وصيتش اعلام كرده بود كه ترجيحا در كنار آقاي پوپ و همسر او به خاك سپرده شود. اما اين نظر، از سوي يك عضو كميسيون فرهنگي مجلس اعلام شده است، در حالي كه عضوي ديگر از اين كميسيون، نظري مخالف اين نظر اعلام كرده بود. علي مطهري اعلام كرده است نظر كميسيون فرهنگي متفاوت از نظر آقاي سالك است.
ريچارد فراي سال‌ها پيش، سيدكاظم موسوي بجنوردي رييس مركز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي را وصي خويش قرار داده بود و در مذاكره با استاندار وقت آن زمان شهر اصفهان، مقرر شده بود كه پيكر ايشان پس از مرگ، در اصفهان و كنار مزار آرتور پوپ دفن شود.
اما بجنوردي، رييس مركز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي در نامه‌هايي جداگانه به رييس‌جمهور، وزير امور خارجه و استاندار اصفهان، خواستار همكاري و مساعدت لازم از سوي دولت براي تحويل گرفتن پيكر، خاكسپاري و ساخت مقبره براي ريچارد فراي ايرانشناس امريكايي شده است. كاظم بجنوردي رييس مركز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي در نامه‌اش خطاب به حسن روحاني، گفته است: «مستحضر هستيد كه ريچارد فراي بيش از هفتاد سال براي تاريخ و فرهنگ و زبان‌هاي باستاني ايران زحمت كشيد و صدها شاگرد كه هر يك‌شان استادي توانا شده‌اند تربيت كرده است و همو به‌شدت مدافع نام خليجفارس بوده است... با توجه به اينكه ضدانقلاب خارج و تندروهاي امريكايي مخالف ورود اين جسد به ايران هستند با صراحت به وزارت خارجه دستور دهيد كه مجوز ورود جسد اين ايران‌دوست محبوب همه انديشمندان وارد ايران شود و از آن پس مركز دايره‌المعارف بزرگ اسلامي متصدي آن است كه جسد را تحويل بگيرد و آن را به خاك بسپارد و مقبره‌يي براي او بسازد و سپس بزرگداشتي براي اين عزيز از دست رفته بگيرد و يك جلد كتاب به عنوان يادمان او منتشر سازد. »
همچنين انجمن علمي باستان‌شناسي و جامعه باستان‌شناسي ايران نيز با نوشتن نامه‌يي به رييس‌جمهور خواستار مراسم خاكسپاري ريچارد فراي، ايرانشناس در كنار زاينده رود شد. اين دو انجمن در راستاي تحقق بخشيدن به خواسته ايران شناس فقيد، پروفسور ريچارد فراي براي خاكسپاري در كنار زاينده رود خطاب به رياست‌جمهوري نامه نوشته‌اند و در آن خواسته خود را مطرح كرده‌اند.
تنها هزينه انتقال پيكر بر عهده ايران است
اما به گفته يكي از اعضاي شوراي عالي دايره‌المعارف اسلامي، رييس‌جمهور هنوز پاسخي در اين خصوص نداده است. صادق سجادي در اين خصوص به «اعتماد» گفت: «ما همچنان منتظر پاسخ نامه آقاي بجنوردي هستيم، تا ديروز كه رييس‌جمهور جواب نامه را نداده بودند. اما آقاي فريدزاده، نماينده ايران در سازمان ملل اعلام كرده است جسد ريچارد فراي همچنان در سردخانه بيمارستان است و مقدمات انتقال آن به ايران آماده شده است. منتظر تاييد مقامات ايراني هستيم كه اين انتقال صورت گيرد. »
وي در خصوص هزينه‌يي كه ايران در قبال انتقال جسد متقبل خواهد شد نيز توضيح داد: «آن‌طور كه گفته‌اند از مبالغ صد هزار دلاري خبري نيست، تنها هزينه انتقال جسد پاي ايران است كه آن هم در اين حد و اندازه نيست. بيمارستان پذيرفته كه فعلا جسد را نگه دارد، اما خيلي هم نمي‌توان انتظار داشت به مدت طولاني اين اتفاق بيفتد و مقامات ايراني بايد هر چه زودتر تصميم خود را اعلام كنند. »
تاجيكستان كه در اين ميان از تعلل ايران استفاده لازم را برده است، آمادگي خود را براي انتقال پيكر فراي كه سال‌ها در اين كشور زندگي كرده بود، اعلام كرد اما به گفته سجادي، فعلا به خاطر اصرار ايران و برخي از مقامات ايراني بر اين امر، عقب‌نشيني كرده است. او معتقد است: «تا به حال نظر همچنان بر انتقال پيكر فراي به ايران است و نه هيچ كشور ديگر.
ريچارد نلسون فراي، ايرانشناس برجسته و بنيانگذار كرسي مطالعات ايراني در دانشگاه‌هاي كلمبيا و هاروارد بود. او نوشته‌هاي فراواني درباره تاريخ ايران داشت. از فراي به عنوان برترين ايرانشناس معاصر جهان ياد مي‌شود. علي‌اكبر دهخدا به ريچارد فراي لقب «ايران‌دوست» داده بود.
اما همسر ايراني فراي در يك جوابيه اتهام جاسوس بودن او را رد كرده است. عدن نبي، همسر ايراني- آسوري ريچارد فراي، در واكنش به اين اتهام‌ها جوابيه‌يي منتشر كرده و گفته كه شوهرش هيچگاه از سيا، سازمان اطلاعات مركزي امريكا، پول نگرفته است. وي اعلام كرده است: «براي آنان كه اصرار دارند او يك مامور سيا بوده، اجازه دهيد خاطراتش را بخوانند. چه بهتر كه ايران اجازه دهد ترجمه فارسي اين خاطرات منتشر شود تا ايرانيان ببينند كسي كه من عاشقش بودم، چطور مسحور يكي از بزرگ‌ترين سنت‌هاي فرهنگي جهان شد. »
ميزان علاقه فراي به دفن شدن در ايران تا آنجايي بود كه پيش از انقلاب قطعه‌يي زمين را هم براي قبر خود در اصفهان خريداري كرده و آن را به نام خودش ثبت كرده بود. اين قطعه زمين همان اتاقكي است كه در كنار پل‌خواجو است و پروفسور پوپ هم در آنجا به خاك سپرده شده است. اين قطعه زمين در حاشيه زاينده‌رود، درست در ضلع‌‌شمالي پل‌خواجوي اصفهان در بافت قديمي و تاريخي نصف جهان قرار دارد و از سال‌ها پيش دولت‌هاي مختلف اختصاص آن به فراي را تاييد كردند.
آنچه مورد تاييد همه است اين است كه فراي قول مساعد براي عمل به وصيتش را از دو رييس‌جمهور ايران، محمد خاتمي و محمود احمدي‌نژاد گرفته بود. احمدي‌نژاد همچنين خانه‌يي تاريخي در اصفهان به او هديه داده بود كه مورد بحث مخالفين قرار گرفته بود.
اكنون چشم عدن نبي، همسر فراي، بجنوردي وصي او، ايران شناسان و ايران دوستان به دست روحاني، رييس‌جمهور ايران است كه پاسخ دهد و تاييد كند آمدن ايران‌دوست امريكايي را كه همه دلهره‌اش دور ماندن از ايران بود تا در كنار زاينده‌رود اصفهانش، بيارامد.
منبع: روزنامه اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید