اخبار

کتاب ریشه‌یابی زمینه‌های انحطاط دولت صفویه (از آغاز تا فروپاشی) نوشته محسن بیگدلی به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد.

از شروع به کار مطالعات غربی در پرداختن به سلسله ها و اتفاقات صورت گرفته در ایران در سال های بین 1500 تا 1800م زمان چندانی نمی گذرد.

: کتاب بستان الناظرین فی معرفه ائمه الهادین اثر محمد یوسف بیکا که در سال 1119 - 1120 نوشته شده، شرح چهل حدیثی است که نویسنده ضمن آن سعی کرده است به مسائل مختلفی که به تشیع و اعتقادات صحیح او مربوط می شود، بپردازد. در واقع، می توان آن را اثری در معرفی شیعه و ویژگی های آن دانست. نویسنده در نوشتار پیش رو، با ارائه گزارشی از کتاب، محتوای آن را در بوته بررسی قرار داده است.

کتاب «تماشا در عصر صفوی؛ آیین‌ها و اقتدار تشیع» نوشته ژان کالمار با تجربه یداله آقا عباسی به تازگی در نشر نمایش منتشر شده است. ژان کالمار از پژوهشگران عصر صفوی است که از تمام وجوه فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، این دوره را مورد کاوش قرار داده است. کتاب «تماشا در عصر صفویه» بخشی از پژوهش کالمار است که به آیین‌های نمایشی این دوره پرداخته است. با یداله آقاعباسی به گفت‌و‌گویی پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

در ایران، پیش از هر سرزمینی، تصوف و تشیع مجال پیدایش یافته است و بسیاری از بزرگان عرفان، ایرانی بوده اند که مستقیم یا غیرمستقیم آثاری در این زمینه آفریده اند. یکی از اندیشمندان بزرگ عرفان ایران محمدتقی مظفر کرمانی، ملقب به مظفرعلیشاه بود که در اوایل دورۀ قاجار می زیست. تفسیر منظوم بحرالاسرار که تفسیر عرفانی سورﮤ حمد است، از مهم ترین آثار این شاعر است.

نسخه‌های خطّی، در مجموعۀ میراث مکتوب ایران، از جای‌گاهی ویژه برخوردارند. بخش اعظم تحوّل اندیشه‌ای پیشینیان ما از طریق این نسخه‌ها بدست ما رسیده است. اهمیّت شناسایی، احیا و انتشار نسخ خطی به‌عنوان منابع مهم تاریخی، ادبی، فرهنگی و نیاز به منابع جدید تحقیقاتی برکسی پوشیده نیست.

مجموعه تاریخی بقعه شیخ جبرییل مدفن پدر شیخ صفی الدین و جد شاهان سلسله صفوی در اردبیل با نقش و نگارهای خاص و زیبای خود فراموش و معماری تاریخی آن دچار آسیب های جدی شده است.

در آستانه‌ قرن دهم هجری، ایران در آتش ناامنی ناشی از فقدان حاکمیتی یگانه و آشوب ملوک‌الطوایف می‌سوخت. قدرت در نقاط مختلف کشور در اختیار خاندان‌های گوناگونی بود که بسته به ضعف و قوت‌شان از دست‌اندازی به متصرفات یکدیگر رویگردان نبودند. از همه نامبردارتر در میان این قدرت‌ها، بازماندگان «امیر تیمور گورکانی» بودند که شرق ایران را در اختیار داشتند و ترکمانان آق‌قویونلو که بر بخش‌های وسیعی از غرب و قسمت‌هایی از مرکز ایران حکومت می‌کردند. جز اینها حکومت‌های کوچکتری نیز بودند که بیشتر به قدرت‌های محلی نیمه مستقل شباهت داشتند همچون مشعشعیان در خوزستان، یا حکومت خاندان‌های محلی مختلف در شهرهای ایالات شمالی ایران.

یعقوب آژند، پژوهشگر ایرانی تاریخ، هنر و ادبیات است. او از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان پژوهشگر برجسته در هنر و فرهنگ ایران معرفی شده است. آژند در سال ۱۳۸۶ نشان درجه یك پژوهش دانشگاه تهران را گرفت. وی در سال ۱۳۸۸ یكی از 10دانشمند جهان اسلام اعلام شد كه در قلمرو هنر بیشترین كار، مقاله، كتاب و ارجاع به آثارش را داشته است.

ظهور فرزندان صوفی تبار شیخ صفی الدین در صحنۀ قدرت در نخستین دهۀ قرن دهم هجری قمری و اعلام مذهب شیعه اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی و شهرت یافتن به مجدد عظمت و وحدت ملی ایران، رابطۀ ویژه دین و دولت و نفوذ مجتهدان در حکومت دنیوی صفویه، کشمکش های مداوم میان اهل قلم و شمشیر و کارزار طولانی با همسایگان برای القای قدرت و تثبیت مرزها و شمار دیگری از موضوعات، تحقیق و بررسی در دورۀ صفویه را مهم و جذاب ساخته است.