در آخرین سال‌های حکومت «رضا شاه پهلوی» در ایران، جنگ جهانی دوم، با حمله ارتش آلمان نازی به لهستان آغاز شد. خونین‌ترین برخورد در طول تاریخ که بیش از ۱۰۰ میلیون نفر از قریب به 30 کشور از اول سپتامبر ۱۹۳۹ تا دوم سپتامبر ۱۹۴۵ میلادی به‌صورت مستقیم در آن جنگیدند و بیش از ۷۰ میلیون نفر کشته شدند.
یکی از مسائلی که سیاستمداران را از یکدیگر متمایز می‌سازد جهت‌گیری آنها در قبال نقاط عطف تاریخی است. در واقع در برهه‌های حساس است که رهبران با تصمیمهای تاریخی خود سرنوشت یک کشور و یک ملت را رقم می‌زنند. سرنوشتی که می‌تواند تیره و تار باشد و کشوری را درگیر جنگ، اغتشاش و خونریزی نماید و یا منافع آنها را تامین کند و باعث کسب پرستیژ شود.
«پدر مدتی پیش از به دنیا آمدن من، در شهر هامبورگ، تجارتخانه‌ای دایر کرده بود. پس از سروسامان یافتن وضع تجارتخانه و خانه‌ای که اجاره کرده بود، از مادر می‌خواهد که به او ملحق شود. مادر نخستین سفر به اروپا را همراه من و خواهر پیش می‌گیرد و در خانه‌ای که همسر او به طرز زیبایی برای ورود خانواده‌اش آراسته است، مستقر می‌شود و زندگی مرفه و بی‌دغدغه‌ای را آغاز می‌کند.
تاریخ دو سده گذشته ایران آکنده از حوادثی است که توسط قدرتهای جهانی رقم خورده است؛ قدرتهایی که برای بیشینه‌سازی قدرت و منافع خود از هیچ جنایتی دریغ نورزیده‌اند. ایران نیز به دلیل موقعیت ژئوپولیتیک خاص خود، همسایگی با کانونهای بحران، داشتن مرزهای طولانی با روسیه، عثمانی و هندوستان و منافعی که برای قدرتهای بزرگ داشته از این مصائب همواره رنج برده است
حمله آلمان به لهستان در تاریخ 9 شهریور سال 1318 (1سپتامبر 1939) آغازگر بزرگترین جنگ تاریخ بشریت بود. هرچند سه روز پس از حمله آلمان به لهستان کشورهایی همچون انگلیس و فرانسه علیه آلمان وارد جنگ شدند ولی در کمتر از یک ماه لهستان به تصرف نیروهای نازیسم درآمد.
بعد از اشغال ایران در سوم شهریور 1320 روایت‌های بسیاری درباره اهمال و غفلت مقام‌های نظامی و سیاسی بیان شده است و برخی از واژه خیانت برای تحلیل و چرایی اشغال ایران در سوم شهریور استفاده کردند.
چهارم سپتامبر هزار و نهصد و سی و نه میلادی است و جنگ جهانی دوم با تحرکات آلمان هیتلری برای تصرف بخش‌های آلمان‌نشین لهستان میان این کشور و دول متفق، شعله‌ور شده‌است؛ در این شرایط از رادیوهای لامپی گوشه طاقچه خانه‌ها در ایران روزگار حاکمیت پهلوی اول،رضاشاه، اطلاعیه‌ای قرائت شد که محمود جم، نخست وزیر وقت ایران، آن را به رسانه‌ها سپرده بود
نهم شهریورماه برابر است با سالگرد شروع جنگ جهانی دوم در سال 1939 میلادی. در این گزارش پیامدهای جنگ جهانی دوم از جمله ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در کتاب‌های تاریخی واکاوی شده است.
«اگر در آغاز و در جریان جنگ [جهانی اولُ یك دفعه دوازده یا پانزده هزار از این جهودهای فاسدكننده ملت را زیر گاز سمی می‌گرفتند، یعنی همان بلایی كه در میدان‌های نبرد بر سر صدها هزار از بهترین كارگران آلمانی‌مان از همه قشرها و حرفه‌ها می‌آمد، آن گاه میلیون‌ها قربانی جبهه‌ها بیهوده نمی‌ماند. بلكه برعكس: اگر دوازده هزار آدم رذل به موقع از میان می‌رفتند شاید زندگی یك میلیون آدم‌حسابی آلمانی كه برای آینده ارزشمند بود نجات می‌یافت.»
آلمان نازی به رهبری آدولف هیتلر در ساعت ٤:٤٥ دقیقه ١ سپتامبر ١٩٣٩ میلادی معادل ٩ شهریور ١٣١٨ خورشیدی به لهستان حمله كرد. اما بعید است در این زمان در ایران كسی به این فكر می‌كرد كه جنگی خانمانسوز و جهانی آغاز شده كه تنها یكی از پیامدهایش سقوط رضاشاه پهلوی، دیكتاتور مقتدر و خشن ایرانی خواهد بود. جالب است كه به نوشته احمد علی سپهر (مورخ‌الدوله) «در ایران هیچ یك از اولیای دولت تا غروب این روز از وقوع جنگ مطلع نشده بودند.»
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید