اخبار

نشست ماهانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی با عنوان «زبان فارسی در صد سال پسین افغانستان» به سخنرانی منوچهر فرادیس نویسنده، روزنامه‌نگار و ناشر افغانستانی اختصاص داشت و در این نشست او گزارش کاملی از فارسی‌ستیزی در یک‌صد سال گذشتۀ در افغانستان ارائه کرد.

نوشتهٔ کوتاهی خواندم از آقای حسین دهباشی که یکی از سران طالبان وقتی به ایران آمده بود از سخن گفتن به زبان فارسی امتناع ورزیده و خواستار مترجم شده بود. آقای دهباشی از این که طالبان بدین وسیله زبان فارسی را تحقیر کرده بودند اظهار تأسف نموده و امتناع ایشان از سخن گفتن به فارسی را دردناک دانسته بود.

لطیف پدرام گفت: گاهی حوزه جغرافیایی زبان‌ها، یعنی مناطقی که آن زبان در آن‌ها استفاده می‌شود، محدود می‌شوند که یکی از دلایل آن این است که دولت‌ها زبان جدیدی را تحمیل می‌کنند و آن زبان از دایره ادارات و دانشگاه‌ها و … خارج و کاربرد آن می‌شود. گاهی نیز ذات زبان باعث محدود شدن آن می‌شود. یعنی آن دیالکتیک و زایایی درونی زبان، توانایی مقابله کردن، ایستادگی و بارور شدن ندارد.

روز ۲۷ شهریور در تقویم رسمی کشور ما به نام روز زبان و ادب فارسی نامگذاری شده است. امسال بزرگداشت این روز از هر نظر با سالهای گذشته تفاوت داشت و سبب آن هم نگرانی‌های گسترده‌ای است که برای آینده زبان و ادب فارسی در افغانستان پس از تسلط طالبان پدید آمده است.

راوی حاضر در صحنه می‌گوید احمدشاه مسعود در حین دادن فرامین نظامی شاهنامه هم می‌خوانده است. یکی از نظامیان حاضر در میدان رزم با شک و تردید از او می‌پرسد که حال چه وقت شاهنامه خواندن است؟

کتاب قزلباش و هزاره در لابلای تاریخ افغانستان اثر احمدعلی محبی، از معدود پژوهش هایی است که به قزلباشان و پیشینه آنان در افغانستان توجه نموده است. این کتاب می تواند برای مطالعه جامعه شیعیان افغانستان که قزلباشان بخشی از آن هستند و همچنین ریشه یابی اقوام ایرانی در افغانستان مفید باشد.

حکایت زبان در افغانستان یکی از نادرترین پدیده های تاریخ جهان معاصر است. کشوری را در دنیا نمی توان پیدا کرد که اکثر مردم آن به زبان مادری خود صحبت کنند، کتاب های درسی مدارس و دانشگاه ها هم به همان زبان باشد، اما اقلیتی درصدد برآیند تا زبان خود را به عنوان زبان اصلی بر آن جامعه حاکم کنند.

محدوده‌ امروزین كشور افغانستان كه در گذشته خراسان نام داشت، در دوران تیموریان(771- 911ق.) محل حضور سه فرقه‌ مهم صوفیانه‌ شیعی این عصر بود. این سه فرقه‌، در همین دوران شكل گرفتند و گسترش یافتند. طریقه‌ نعمت¬اللهیه، نخستین این فرقه‌هاست كه شاه نعمت الله ولی بنیان گذار آن بود. طریقه حروفیه، دومین این فرقه‌هاست كه فضل الله استرآبادی بنیان گذار آن بود و پیروان آن در هرات به جان شاهرخ خان تیموری سوء قصد كردند. نوربخشیه نیز سومین فرقه‌ است كه در این مقطع و در این منطقه از سرزمین های اسلامی حضور و نفوذ داشت و سید محمد نوربخش، رهبر آن بود.