تشييع پيکر شادروان دكتر ابوالحسن نجفي

1394/11/7 ۰۷:۵۴

استادان ادبیات، همکاران و علاقه‌مندان ابوالحسن نجفی برای بدرقه پیکر او در ساختمانی جمع شدند که سال‌های سال از عمرش را در آن مشغول خدمت به زبان و ادبیات فارسی بود. سه‌شنبه 6 بهمن‌ ابوالحسن نجفی با فرهنگستان زبان و ادب فارسی و نگاه‌های غمگین بدرقه‌گرش وداع کرد تا پیکرش راهی خانه ابدی شود .

استادان ادبیات، همکاران و علاقه‌مندان ابوالحسن نجفی برای بدرقه پیکر او در ساختمانی جمع شدند که سال‌های سال از عمرش را در آن مشغول خدمت به زبان و ادبیات فارسی بود.

 سه‌شنبه 6 بهمن‌ ابوالحسن نجفی با فرهنگستان زبان و ادب فارسی و نگاه‌های غمگین بدرقه‌گرش وداع کرد تا پیکرش راهی خانه ابدی شود .

در مراسم تشییع پیکر این چهره پیشکسوت ترجمه و زبان‌شناسی که عضو فرهنگستان زبان و مدیر گروه ادبیات تطبیقی این فرهنگستان بود، چهره‌های مختلفی گرد هم آمدند تا با او وداع گویند و قدردان سال‌ها خدمتش به زبان و فرهنگ این مرز و بوم باشند.

. دکتر غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم گفت: امروز برای فرهنگستان و ادب فارسی یک روز تلخ و سخت است. ما یکی از چهره‌های درخشان زبان و ادبیات فارسی ایران معاصر را از دست داده ایم و اگر بگویم فرهنگستان زبان و ادب فارسی یکی از استوانه‌های اصلی خود را از دست داده است، گزاف نگفته ام.

وی افزود: نجفی از یک شهر تاریخی بزرگ و فرهنگ پرور

یعنی اصفهان تقدیم ایران شده بود ودر‌خانواده‌ای عالم پرورش یافت. همه قبیله او عالمان دین بودند. خانواده نجفی در اصفهان شاید معروف ترین خانواده روحانی قرن اخیر در این شهر روحانی پرور بوده باشند. نجفی در چنین خانواده‌ای به بار آمد، خانواده‌ای که همه اهل علم بودند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: استاد نجفی با عمر پربرکت حدودا ۸۶ساله خود چندین دوره از دوره اجتماعی و سیاسی ایران معاصر را تجربه کرده بود؛ دوران پهلوی اول که او نوجوان و جوان بود، زمان نهضت ملی شدن نفت، قبل از انقلاب و بعد از انقلاب. او یک ناظر بیننده و آگاه نسبت به حوادث زمانه و همچنین تحولات ادبی در ایران و خارج از ایران بود. نجفی در محافل روشن فکری حاضر و با جریانات سیاسی کاملا آشنا بود. او در اروپا درس خوانده بود و با ادبیات فرانسه آشنایی کامل داشت.

حدادعادل گفت: ما چند نفر بیشتر در دوران خودشان نمی‌شناختیم که می‌توانستیم بگوییم مسلط به زبان و ادب فارسی هستند. اتفاقا دو نفر آنها در سال ۹۴از جمع ما رفتند و از قضا نام هر دوی آنها ابوالحسن بود؛ یکی ابوالحسن جلیلی و یکی ابوالحسن نجفی.وی سپس گفت: نجفی در چندین حوزه صاحب نظر بود؛ زبان شناسی، ادبیات قدیم، ادبیات جدید، فرهنگ پژوهی، شعر فارسی، نگارش، ویرایش و ترجمه. ما کمتر کسی را سراغ داریم که در این حوزه های گوناگون قلم و قدم زده باشد و در همه آنها هم صاحب نظر

باشد اما نجفی چنین بود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تاکید کرد: آنچه این شخصیت علمی را درخشان تر می کند شخصیت اخلاقی او بود؛ نجفی گل بی خار بود یعنی لطف و عنایت و کرامت انسانی او محسوس بود اما آزار او به کسی نمی‌رسید. نجفی فوق العاده خیرخواه و مهربان بود. من تقریبا ۵۰سال با استاد نجفی آشنا بودم و زمانی که نام او را به عنوان مترجم پشت کتاب ها می دیدم تا ۲۵سال اخیر که در فرهنگستان زبان و ادب فارسی در خدمت او بودم اما هرگز ندیدم نجفی از کسی بدگویی بکند و مطالبه ای داشته باشد.

حدادعادل یادآور شد: نجفی نه تنها به فراغتی و کتابی و نه گوشه چمنی بلکه گوشه اتاقی دلخوش بود. نجفی به اندازه‌ای پرکار بود که حتی تلفن کردن به او اگر نگویم محال بود، دشوار بود. او تا این اندازه پرکار، متعهد، مسئول و خدمتگزار بود. نجفی عاشق ایران و زبان ادبیات فارسی بود و از هر غلط نوشتنی چنان به ستوه می آمد که نتیجه اش

شد نوشتن کتاب «غلط ننویسیم» برای درمان بیماری غلط نویسی که می توان گفت یکی از کتاب‌های تاثیر گذار در تاریخ ادبیات معاصر ماست.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: ما در فرهنگستان از حضور او بهره مند بودیم. بعد از درگذشت شادروان حدیدی من از او خواهش کردم مدیریت گروه ادبیات تطبیقی فرهنگستان را برعهده بگیرد و او پذیرفت و مسئولانه مجله ادبیات تطبیقی را درآورد و همه همتش این بود که زیرساخت لازم را برای دانشگاهی شدن رشته ادبیات تطبیقی در فرهنگستان ایجاد کند که در این راه

بی‌توفیق نبود.

وی اضافه کرد: نجفی همیشه پای ثابت شوراهای

واژه گزینی ما بود. او جانی سلیم و ذوقی سلیم داشت که نه در زبان و نه در مشی اجتماعی و سیاسی دچار افراط و تفریط نمی شد و تنها چیزی که در آن افراط می کرد، محبت، صفا و صمیمیت بود. یک بار بعد از دو هفته معطلی ملاقاتی با من داشت و من پیش خودم فکر می کردم چه شده است نجفی می‌خواهد با من جلسه داشته باشد و دیدم که در مورد یک موضوع بسیار جزئی درخصوص یک واژه و یا یک عبارت که قرار بود در مجله ادبیات تطبیقی بیاید و او خودش توانست در مورد آن تصمیم گیری کند، با من مشورت می کرد.

حدادعادل گفت: حدود دو سال پیش یک روز نجفی پیش من آمد و از ضعف جسمانی شکایت کرد. من نگران شدم و بلافاصله از آقای سجادی که عضو فرهنگستان علوم پزشکی است و اتفاقا همشهری نجفی هم بود، خواهش کردم که توجه مخصوصی به ایشان بکند. آقای سجادی اهتمام کرد و در این دو سال اخیر نجفی زیر نظر استاد سجادی بود و من هم از ایشان جویای احوال آقای نجفی بودم تا حدود ۶ماه پیش که ناچار شدیم ایشان را در بیمارستان بهمن بستری کنیم. او یک ماه آنجا بستری بود و بعد از ترخیص از بیمارستان ما خوشحال شدیم که انشاء الله کسالت او برطرف شده است اما نجفی دیگر نمی‌توانست به فرهنگستان بیاید و جای او در شورا خالی بود تا سه چهار هفته اخیر که بیماری او شدت پیدا کرد و گفتند که او دچار آنفلوآنزا شده است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: من نگران شدم و به محض شنیدن این خبر گفتم که فورا ایشان را به بیمارستان منتقل کنم و این بار به بیمارستان مهر منتقل شد. من خدا خدا می کردم که آنچه من حدس می‌زدم نبوده باشد اما معلوم شد همانی است که حدس زده ام و او به بیماری ذاته الریه مبتلا شده بود. پزشکان آنچه در توان داشتند، گذاشتند اما دیگر دیر شده بود و نجفی ما را ترک کرد.

وی تاکید کرد: امیدوارم خداوند سایه استادان بزرگی مثل نیساری، صادقی، مجتبایی و... را که باعث افتخار فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران هستند، بر سر ما مستدام بدارد ولی به این زودی‌ها کسی جای نجفی را نخواهد گرفت که تا این اندازه جامع الاطراف باشد. من به جوان‌ها توصیه می‌کنم که نه تنها عالم شدن را از نجفی بیاموزند انسانیت را هم از او بیاموزند. او الگوی خوبی بود از نظر علمی و اخلاقی.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با عرض تسلیت مجدد به خانواده زنده یاد ابوالحسن نجفی و تنها فرزند او شبلی نجفی اظهار امیدواری کرد: راه نجفی مانند چراغی روشن پیش پای نسل امروز باشد تا همگان بتوانند پاسداران خوبی برای زبان و ادبیات فارسی و خدمت به آن باشند..

همچنین مهدی محقق ، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سخنانی اظهار کرد: گفته‌های آقای حداد عادل بسیار جامع بود و به خوبی اشاره کردند که پس از ابوالحسن نجفی مانند او پیدا نخواهد شد. ابوالحسن نجفی مجسمه آرامش محسوب می‌شد. توجهش به علم بسیار زیاد بود. نکات دقیقی را در فرهنگستان تذکر می‌دادند که قابل ستایش بود. جوانان می‌توانند سیرت علمی ایشان را سرمشق خودشان کنند. آرامش وجودی ایشان قابل توجه بود. آثاری که از ایشان به دست ما رسیده اعم از ترجمه و تألیف و ادبیات تطبیقی الهام‌بخش است.

در ادامه، احمد سمیعی گیلانی – استاد همکار ابوالحسن نجفی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی - درباره مشخصات اخلاقی نجفی گفت: بعد از زرین‌کوب، افشار، شهیدی، حمید عنایت، باستانی پاریزی، حق‌شناس، فروغ، شاملو،

آل احمد و... حالا نجفی از بین ما رفته است. نجفی دانشوری بود که هرگز از او سخن بدی نشنیدم. به هیچ کاری دست نزد مگر این‌که گشاینده باشد. هیچ اثری نیافرید مگر این‌که سرمشق شده باشد. خود را به دریای علم زد و دُر قیمتی کسب کرد. هر چه نوشته و گفته الهام‌بخش است و از کتاب او نسل‌ها بهره‌ برده، می‌برند و خواهند برد .

او ادامه داد: ابوالحسن نجفی از بوق و کرنا بیزار بود و در خلوت به فکر و مراقبه می‌اندیشید. در واقع او به بازارگرم‌کردن نیاز نداشت زیرا قشرهای گوناگون جامعه خریدار آثارش بودند.

نصر‌الله پورجوادی – دیگر استاد پیشکسوت عضو فرهنگستان زبان - نیز بیان کرد: حدود 10 یا 15 روز پیش تلفنی از احوال نجفی به من خبر دادند و به دیدارش رفتم. کسی که بهترین بیان را داشت نمی‌توانست سخن بگوید.

او در واکنش به مطلب یک روزنامه مربوط به گله نجفی اظهار کرد: امکان ندارد نجفی این حرف‌ها را زده باشد. او از کسی گله نمی‌کرد. این روزنامه نباید چنین چیزی را در صفحه اول خود می‌آورد. حتی اگر چنین حرف هایی هم وجود داشت باید به صورت مختصر و در صفحات داخلی می‌آورد. متأسفانه نجفی از بین ما رفته؛ همه کوشش خودشان را کردند اما پیمانه پر شده بود .

همچنین الوند بهاری به نمایندگی از خانواده و دوستان آن مرحوم از حاضران، تیم پزشکی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی و... تشکر کرد.

سلیم نیساری – استاد همکار ابوالحسن نجفی در فرهنگستان زبان - هم در سخنان کوتاه خود گفت: نجفی از دنیا رفته اما اسمش همیشه با نوشته‌هایش می‌ماند. فرمایشات آقای حداد عادل کافی و جامع بود. اما باید بگویم بعد از شنیدن خبر فوت نجفی حال خود من تا حدی بد شد که نیم ساعت بعد از آن در درمانگاه بستری شدم.

بهمن فرمان‌آرا – کارگردان سینما - نیز در این مراسم اظهار کرد: یکی از افتخارات من دوستی با ایشان بود و این‌که همیشه می‌توانستم او را حضوری ببینم. خوشبختانه در زمان حیات‌شان لطف‌شان شامل حال من بود. دوستان به درستی گفتند که مشابه نجفی به وجود نخواهد آمد. شوق به دانستن و محبت در ایشان بی‌نظیر بود .

سیدرضا صالحی امیری ضیاء موحد، محمدعلی موحد، سیدمحمود دعایی، دکتر نوش‌آفرین انصاری، لیلی گلستان، محمدرضا شفیعی کدکنی و... از جمله حاضران در مراسم تشییع پیکر ابوالحسن نجفی بودند .

قطعه نام‌آوران بهشت زهرا (س) خانه ابدی و محل خاک‌سپاری ابوالحسن نجفی است

منیع: ایسنا