1394/9/25 ۰۹:۴۸
استاد احمد منزوی از بزرگان عرصه نسخه‌پژوهی و فهرست‌نویسی درگذشت؛ خبر به همین سادگی بود، اما زندگی این چهره فرهنگی به این سادگی شکل نگرفته و به بار ننشسته بود. فقدان او ضایعه‌ای بزرگ برای اهل تحقیق و اندیشه است. به خاطر دارم 25 آبان سال 1385 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی هفتمین دوره «آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی» برگزار شد و از چهره‌های فعال این عرصه تجلیل به عمل آمد که یکی از برگزیدگان، استاد احمد منزوی بود و در کارنامه‌اش فهرست‌نویسی بیش از 80 کتاب دیده می‌شود. در همان ایام گفت‌وگوی کوتاهی با او داشتیم که در صفحه آخر روزنامه ایران تحت عنوان «امروز با احمد منزوی» در تاریخ 30/8/1385 چاپ شد. به مناسبت درگذشت او به سراغ آرشیو روزنامه رفتیم و اقدام به بازچاپ آن می‌کنیم تا یاد او را زنده نگه داریم. استاد منزوی در سال 1302 به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را در نجف گذراند، دوران متوسطه را در دارالفنون سپری کرد و سرانجام در رشته الهیات از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. وی کار نسخه‌شناسی و نسخه پژوهی را از سال 1325 آغاز و نخستین کتابی که منتشر کرد «المصفا» بود که پدرش در علم رجال نوشته بود.
سایر محمدی: استاد احمد منزوی از بزرگان عرصه نسخه‌پژوهی و فهرست‌نویسی درگذشت؛ خبر به همین سادگی بود، اما زندگی این چهره فرهنگی به این سادگی شکل نگرفته و به بار ننشسته بود. فقدان او ضایعه‌ای بزرگ برای اهل تحقیق و اندیشه است. به خاطر دارم 25 آبان سال 1385 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی هفتمین دوره «آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی» برگزار شد و از چهره‌های فعال این عرصه تجلیل به عمل آمد که یکی از برگزیدگان، استاد احمد منزوی بود و در کارنامه‌اش فهرست‌نویسی بیش از 80 کتاب دیده می‌شود. در همان ایام گفت‌وگوی کوتاهی با او داشتیم که در صفحه آخر روزنامه ایران تحت عنوان «امروز با احمد منزوی» در تاریخ 30/8/1385 چاپ شد. به مناسبت درگذشت او به سراغ آرشیو روزنامه رفتیم و اقدام به بازچاپ آن می‌کنیم تا یاد او را زنده نگه داریم. استاد منزوی در سال 1302 به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را در نجف گذراند، دوران متوسطه را در دارالفنون سپری کرد و سرانجام در رشته الهیات از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. وی کار نسخه‌شناسی و نسخه پژوهی را از سال 1325 آغاز و نخستین کتابی که منتشر کرد «المصفا» بود که پدرش در علم رجال نوشته بود.
*****
آقای منزوی، چگونه وارد کار نسخه شناسی شدید و از چه زمانی شروع به کار کردید؟
من مقدمات کار نسخه شناسی را از دوران ابتدایی پیش پدرم حاج شیخ آقا بزرگ تهرانی مؤلف کتاب «الذریعه الی تصانیف الشیعه» و «طبقات اعلام الشیعه» شروع کردم و زمانی که در سال 35 در رشته الهیات فارغ‌التحصیل شدم، نخستین کار پژوهشی‌ام را با عنوان «المصفا» به دست چاپ سپردم. بعد از آن دیگر کار فهرست نگاری و نسخه شناسی را ادامه دادم و...
شما در رشته الهیات فارغ‌التحصیل شده‌اید. بعد به نسخه شناسی و فهرست نگاری روی آورده‌اید، این دو چقدر به هم مربوطند؟ آیا می‌توان رشته فهرست نگاری و نسخه شناسی را در دانشگاه‌ها ایجاد کرد؟
همانطور که اشاره کردید، من تحصیلات دانشگاهی‌ام را در رشته‌ای متفاوت با حرفه‌ام به پایان بردم، در حال حاضر هم چنین رشته‌ای در دانشگاه‌های کشور نداریم. البته رشته کتاب شناسی و کتابداری داریم که این مبحث را از دیدگاهی مدرن مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. فهرست نگاری نسخه‌های خطی کار بسیار دشواری است چرا که موضوع بندی آن سخت است. ممکن است در یک کتاب خطی که ظاهراً درباره تاریخ است اطلاعاتی در مورد جغرافیا، فلسفه و علوم اجتماعی و... آمده باشد و این کار فهرست نگاری را دشوار می‌کند.
چند نوع فهرست‌نویسی در ایران رایج است؟
ما انواع فهرست‌نویسی داریم، یکی از آنها فهرست «نامگو» است که در این شیوه نام کتاب، نام مؤلف، سال انتشار، محل انتشار و مواردی از این قبیل می‌آید. در مقابل فهرست نامگو که اختصار در آن رعایت می‌شود، فهرست تفصیلی را داریم که در این شیوه فهرست‌نگاری همه اطلاعات یک نسخه خطی را دربرمی‌گیرد. ضمن اینکه در این روش به نسخه‌های موجود کتاب فوق در جاهای دیگر هم اشاره می‌شود. اما در فهرست‌نگاری تطبیقی، نسخه موجود با نسخه‌های دیگر همان اثر مورد مقایسه قرار می‌گیرد و محک زده می‌شود. یعنی با انجام تحقیقات وسیع به این موضوع پرداخته می‌شود که نسخه حاضر در اماکن دیگر با چه عنوانی ثبت و ضبط شده، در چه سالی مکتوب شده است و...
منبع: روزنامه ایران
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید