آل‌داوود: گردآوری فهرست‌واره نسخه‌های خطی بزرگ‌ترین خدمت زنده‌یاد منزوی به زبان فارسی بود

1394/9/23 ۱۳:۱۳

سیدعلی آل‌داوود، عضو شورای عالی علمی دایره‌المعارف بزرگ اسلامی درباره فعالیت‌های زنده‌یاد احمد منزوی گفت: وی با تلاش‌های فراوانی که در جمع‌آوری فهرست‌ نسخه‌های خطی به ویژه در حوزه کتاب‌های فارسی انجام داد، بزرگ‌ترین خدمت را به فرهنگ و زبان فارسی کرد.

سیدعلی آل‌داوود، پژوهشگر متون و نسخ خطی درباره آشنایی با زنده‌یاد استاد احمد منزوی گفت: آشنایی من با وی به سال‌های پیش از انقلاب برمی‌گردد؛ زمانی‌که وی در مؤسسه فرهنگی منطقه‌ای کتاب «فهرست نسخه‌های خطی فارسی» را تهیه می‌کرد و پشتیبان این تالیف موسسه منطقه‌ای فرهنگی بود که از سوی کشورهای ایران، پاکستان و ترکیه حمایت می‌شد. بنده که از انتشار این کتاب باخبر شده بودم برای دریافت آن به این مرکز مراجعه کردم.

وی ادامه داد: تالیف کتاب «فهرست نسخه‌های خطی فارسی» باعث آشنایی من با استاد منزوی شد و به واسطه تالیف این مجموعه کتاب با وی دیدار کردم، بعد از این آشنایی وی به پاکستان رفت تا فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌های پاکستان را گردآوری کند. منزوی در آن‌جا نیز، کتاب‌هایی را که چاپ می‌کرد برای بنده می‌فرستاد.

این کتابشناس اظهار کرد: به این ترتیب ارتباط ما تداوم ‌یافت تا این‌که استاد منزوی به ایران برگشت و به این ترتیب مأموریتش در پاکستان ناتمام ماند. اگر چه وی در پاکستان مجموعه کتاب «نسخه‌های خطی کتابخانه گنج‌بخش» را در چهار جلد تالیف و همچنین فهرست کتاب‌های خطی پاکستان را نیز آغاز کرده و 14 جلد از این مجموعه را به چاپ رسانده بود(کتاب‌هایی که در ایران درباره آن کاری انجام نمی‌شد)، این مجموعه تالیف ناتمام باقی ماند و منزوی سال 69 به ایران بازگشت.

آل‌داوود بیان کرد: پس از بازگشت منزوی به ایران به چند موسسه فرهنگی مراجعه کرد تا بتواند کار ناتمام تالیف نسخه‌های خطی پاکستان را به سرانجام برساند، اما متاسفانه تلاش‌های وی راه به جایی نبرد و در حالی‌که به دلیل ناتمام ماندن این مجموعه تالیف سرخورده شده بود، بنده و عده‌ای دیگر از دوستان به وی پیشنهاد کردیم برای ادامه فعالیت‌هایی در همین زمینه به مرکز دایر‌ة‌المعارف بزرگ اسلامی بیاید.

وی افزود: بالاخره با پیگیری‌های فراوان منزوی به مرکز دایرة‌المعارف اسلامی آمد و مدت 20 سال در این مرکز به جمع‌آوری فهرست‌واره کتاب‌های فارسی پرداخت، اما متاسفانه بیماری به وی مجال نداد تا این کار را به پایان برساند؛ اگرچه 11 جلد از این مجموعه را به پایان رساند اما همچنان سایر جلدهای این طرح باقی مانده است.

این عضو شورای عالی علمی دایره المعارف بزرگ اسلامی بیان کرد: منزوی با تلاش‌های فراوانی که در جمع‌آوری فهرست‌ نسخه‌های خطی به ویژه در حوزه کتاب‌های فارسی انجام داد، خدمت بزرگی کرد؛ خدمتی که یک ایرانی در قرن اخیر می‌توانست برای فرهنگ و زبان فارسی انجام دهد. اگرچه با درگذشت وی کار انتشار فهرست نسخه‌های خطی ناتمام ماند اما با شاگردان و دستیارانی که وی در مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی تربیت کرده، ادامه این کار مطابق نظر وی و با تکیه بر فیش‌هایی که تهیه کرده، پیگیری می‌شود که امیدوارم ظرف چند سال آینده منتشر شود.

آل‌داوود درباره آخرین دیدار خود با زنده‌یاد منزوی گفت: بنده آخرین بار به همراه سیدمحمد کاظم بجنوردی، رئیس مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی و عنایت‌الله مجیدی، رئیس کتابخانه این مرکز عصر جمعه 20 آذرماه به دیدار وی رفتیم. اگرچه وی هوشیار نبود اما چشمان خود را باز و با دیدن ما اظهار خوشحالی کرد. پس از این دیدار و درست چند ساعت بعد، خانواده وی خبر دادند که استاد به دیار باقی شتافته است.