آشنايي با ايران‌شناسان- مجتبي مينوي

1393/11/15 ۰۹:۴۳

آشنايي با ايران‌شناسان- مجتبي مينوي

مجتبی مینوی ۱۹ بهمن ۱۲۸۲ش در شهر مقدس سامرا متولد شد. در سال ۱۲۹۰ به همراه خانواده به ایران بازگشت و تحصیلات را در دارالفنون و سپس دارالمعلمین گذراند. سال ۱۳۰۲ در مجلس شورا به عنوان تندنویس مشغول کار شد و در همین دوره آموزش زبان پهلوی را نزد پروفسور هرتسفلد آلمانی آغاز کرد. در ۱۳۰۷ نخست به‌ عنوان معاون دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در فرانسه به آن کشور اعزام شد، ولی پس از چند ماه به ایران برگشت و ریاست کتابخانه معارف (کتابخانه ملی) را عهده‌دار گرديد.

 

مجتبی مینوی ۱۹ بهمن ۱۲۸۲ش در شهر مقدس سامرا متولد شد. در سال ۱۲۹۰ به همراه خانواده به ایران بازگشت و تحصیلات را در دارالفنون و سپس دارالمعلمین گذراند. سال ۱۳۰۲ در مجلس شورا به عنوان تندنویس مشغول کار شد و در همین دوره آموزش زبان پهلوی را نزد پروفسور هرتسفلد آلمانی آغاز کرد. در ۱۳۰۷ نخست به‌ عنوان معاون دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در فرانسه به آن کشور اعزام شد، ولی پس از چند ماه به ایران برگشت و ریاست کتابخانه معارف (کتابخانه ملی) را عهده‌دار گرديد. در همین دوره با علامه محمد قزوینی آشنایی یافت و روش نقد تحقیقی متون را نزد وی فراگرفت. در سال ۱۳۰۸ برای اشتغال در دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در لندن به انگلستان رفت. طی سالهای اقامت در اروپا با جمعی از خاورشناسان بنام غربی آشنایی یافت. در سال ۱۳۱۳ در کنگره بین‌المللی هزاره فردوسی در تهران با بسیاری از خاورشناسان اروپایی آشنا شد. در همان سال مجدداً به انگلستان رفت و طی پانزده سال بعدی بیشتر در انگلستان بود و طي اين مدت با گروهي از شرق‌شناسان سرشناس چون ولادیمیر مینورسکی، دنیسن راس، هارولد بیلی و والتر هنینگ مراوده داشت.

در سال ۱۳۲۸ در پی دعوت به کار دانشگاه تهران به ایران بازگشت و به تدریس در دانشکده ادبیات پرداخت. از ۱۳۳۱ مدتی ریاست تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ را داشت. از سال ۱۳۲۹ از طرف دانشگاه تهران مأموریت یافت که طی سفرهایی به ترکیه، ضمن جستجو در کتابخانه‌ها و بررسی کتب خطی فارسی و عربی و ترکی به عکسبرداری و تهیه میکروفیلم از تعدادی از کتب خطی بپردازد. در همین دوران موفق به تهیه میکروفیلم از بیش از هزار نسخه خطی شد که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. از ۱۳۳۶ براي چهار سال به سمت رایزن فرهنگی ایران در ترکیه منصوب شد. در همین دوره عضویت در شورای عالی دانشگاهها و شورای عالی سازمان اسناد ملی و عضویت پیوسته فرهنگستان ادب و هنر ایران و مشاوره در بنیاد فرهنگ ایران را داشت. در سال ۱۳۴۸ از دانشگاه تهران بازنشسته شد و سرپرستی علمی بنیاد شاهنامه فردوسی را به عهده گرفت و تا پایان عمر به این کار ادامه داد.

مینوی در دهها کنگره و انجمن علمی و ادبی جهان شرکت کرد و مقاله‌هایی داد؛ از جمله: کنگره بین‌المللی هزاره فردوسی (تهران، 1313)، سمینار بررسی فرهنگ اسلامی (پرینستون،۱۳۳۲)، سمینار تمدن غرب از نظر مشرق‌زمین (ونیز،۱۳۳۵)، سمینار مورخان خاورمیانه (لندن، ۱۳۳۸)، کنگره بین‌المللی هنر و معماری ایران (نیویورک،۱۳۳۹)، کنگره بین‌المللی خاورشناسان (استانبول،۱۳۳۰)، کنگره بین‌المللی خاورشناسان (مونیخ، ۱۳۳۶)، کنگره بین‌المللی‌خاورشناسان (مسکو، ۱۳۳۹)، کنگره بین‌المللی ایرانشناسان (ان آربر، ۱۳۴۶)، کنگره بین‌المللی خاورشناسان (پاریس، ۱۳۵۲).

آثار علمي

از مینوی کتابهای متعددی منتشر شده ‌است که مهمترین آنها عبارتند از:

ـ کشف دو لوح تاریخی همدان، ارنست هرتسفلد (ترجمه) ۱۳۰۵

ـ معلومات تاریخی در باره آثار ملی اصفهان و فارس، ارنست هرتسفلد (ترجمه) ۱۳۰۶

ـ تصحيح‌ و چاپ‌ ديوان‌ ناصر خسرو 1307

ـ اطلال شهر پارسه، ارنست هرتسفلد (ترجمه) ۱۳۰۸

ـ سیاستنامه (تصحیح) 1310

ـ نامه تنسر (تصحیح) ۱۳۱۱

ـ کشف الواح تاریخی بنای تخت جمشید، ارنست هرتسفلد (ترجمه) ۱۳۱۲

ـ نوروزنامه (تصحیح) ۱۳۱۲ و مازیار

ـ وضع ملت و دولت و دربار در دوره ساسانیان، آرتور کریستنسن (ترجمه) ۱۳۱۴

ـ ویس و رامین، (تصحیح) ۱۳۱۴

ـ رساله در امر مالیات، تالیف خواجه نصیرالدین طوسی (تصحیح) ، 1320

ـ مصنفات افضل‌الدین کاشانی (با همکاری یحیی مهدوی) دو جلد ۱۳۳۰ و ۱۳۳۷

ـ عیون‌الحکمه، ابن سینا (تصحیح) ۱۳۳۳

ـ پانزده گفتار ۱۳۳۵

ـ تحریمه‌القلم از سنایی غزنوی (تصحیح)، 1335

ـ آزادی و آزادفکری (تألیف) ۱۳۳۸

ـ فهرست‌ نسخه‌هاي‌ خطي‌ فارسي‌ در كتابخانه‌ چستربيتي‌ 1339

ـ کلیله و دمنه (تصحیح) ۱۳۴۳

ـ سیرت جلال‌الدین منکبرنی (تصحیح) ۱۳۴۴

ـ فردوسی و شعر او (تألیف) ۱۳۴۶

ـ داستانها و قصه‌ها ۱۳۴۹

ـ تنکسوق‌نامه یا طب اهل ختا (تصحیح) ۱۳۵۰

ـ وقفنامه ربع رشیدی از رشیدالدین فضل‌الله (تصحیح) 1350با همکاری ایرج افشار

ـ نقد حال ۱۳۵۱

ـ تاریخ و فرهنگ ۱۳۵۲

ـ احوال و اقوال شیخ ابوالحسن خرقانی ۱۳۵۴

ـ اخلاق ناصری، خواجه نصیرالدین طوسی (تصحیح)

مينوی در ۷ بهمن ۱۳۵۵ درگذشت و آخرین هدیه‌اش به ملت ایران، کتابخانه‌ای نفیس با بیش از 25 هزار مجلد کتاب بود. او در مقدمه یکی از کتابهايش می‏نویسد: «اگر به اندازة بال پشه‏ای به پیشرفت فرهنگ سرزمینم کمک کرده باشم، عمرم‏ بیهوده نبوده است.»

اطلاعات

 

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: