1393/11/11 ۱۳:۲۸
حجت‌الاسلام حسن روحانی در مراسم اختتامیه هفتمین جشنواره بین‌المللی جشنواره فارابی با اشاره به کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» شهید مطهری گفت: می‌توانیم تعبیر خدمات متقابل اسلام و ایران را که شهید مطهری فرمود، برای علوم انسانی اسلامی نیز به عاریه بگیریم و بگوییم خدمات متقابل بین علوم انسانی، اسلامی و بومی.
رئیس جمهوری در مراسم اختتامیه هفتمین جشنواره بین‌اللملی جشنواره فارابی که امروز 11 بهمن‌ماه در سالن شهید بهشتی نهاد ریاست جمهوری برگزار شد، با اشاره به اینکه اگر علوم انسانی و علوم اسلامی را در کنار هم بگذارید متضمن شناخت بهتر انسان، راهش و رسالتش در دریافت و فهم کلام الهی می‌شود گفت: همه چیز بر مبنای سنت الهی حرکت می‌کند و باید سنت الهی را بشناسیم تا آن را بنای تحولات قرار دهیم. البته باید بدانید که سنت خدا تحویل و تاویل پذیر نیست و علوم انسانی یکی از رسالت‌هایش کشف این سنت‌هاست.
وی با بیان اینکه هیچ چیز در کشور با شعار درست نمی‌شود، افزود: البته شعار برای تذکر دادن و اینکه راه گم نشود، لازم است. هدایت نیز به معنای راه را نشان دان است. باید جامعه را هدایت کنیم تا مسیر درست را بشناسد.
«حکمت» گمشده ماست هر کجا باشد پیدایش می‌کنیم
وی با اشاره به اینکه سیاستمداران در صورتی موفق می‌شوند که در برابر علم و عالم زانو بزنند، افزود: اگر سیاستمداری در برابر علم زانو نزند، نابودی سیاستمدار نیست بلکه نابودی تاریخ و کشور است. سیاستمدار به سبب قدرت و گاهی ثروت ممکن است بخواهد در زمینه علم و دانش مداخله کند و ارزش‌گذاری کند در حالی که ارزش‌گذاری متعلق به دانشمندان است و سیاستمداران تنها باید تسهیل‌گر باشند. مداخله در علم از سوی سیاستمدار نه به نفع علم است و نه به نفع حکومت و سیاست.
روحانی تاکید کرد: حکمت، دانش و علم مرز نمی‌شناسد و ما در هر جا که علم باشد زانو می‌زنیم. اگر در چین، هند، اروپا و آمریکا باشد، زانو می‌زنیم. حکمت گمشده ماست هر کجا باشد پیدایش می‌کنیم و به دنبالش می‌رویم.
وی با بیان اینکه اسلامی سازی علوم انسانی در جامعه ما به درستی تبیین نشده است، یادآور شد: ما می‌گوییم می‌خواهیم علوم انسانی و اجتماعی را اسلامی کنیم این یعنی چه؟ آیا مقصود این است که به غیر از این کشور و بوم، علم و دانش در سرزمین دیگری نیست؟ این گونه نیست چون پیش از اینکه حوزه علمیه قم به دست آیت‌الله حائری بزرگ تاسیس شود، نجف مرکز علمی برای محققان بود. آیا مقصود این است که علوم اسلامی تنها در سرزمین‌های اسلامی است؟ مگر علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی یکی از پایه‌گذارانش ابن خلدون با آن کتاب ارزشمندش نبوده است؟ حال ممکن است نام سرزمین ابن خلدون در گذشته آندلس بوده باشد اما او مسلمان است.
به گفته وی، بر اساس حدیثی که می‌فرماید «علم را حتی در چین بجویید» علم فرا زمان و فرامکان است. متاسفانه ما امروز علوم انسانی و علوم اسلامی را به خوبی تبیین نکرده‌ایم.
رئیس قوه مجریه افزود: اگر معنای اسلامی سازی علوم انسانی این است که دولت در دانش مداخله کند ما ضرر می‌کنیم. آیا مقصود از اسلامی سازی این است که دانشگاه‌ها استقلال علمی نداشته باشند؟ یعنی امر و نهی در دانشگاه باشد؟ ما که در علم، کور باش و دور باش نداریم. علم و دانش، محیط آزاد می‌خواهد.
وی تاکید کرد: محیط آزاد یعنی آن‌که دانشجو، استاد، پژوهشگر و کسی که علم را می‌فهمد و درک می‌کند، در راه علم اگر سخنی بگوید، حرفی بزند و اعلام نظری کند بعد صدایش کنیم و بگوییم چرا این حرف را زدی؟! اگر این‌گونه عمل کردیم راه ما غلط است و به جایی نمی‌رسیم.
نمی‌توان به دنیای علم با سوء ظن نگاه کرد
روحانی با بیان اینکه نمی‌توان به دنیای علم با سوء ظن نگاه کرد، گفت: ما باید نسبت به علم، حسن ظن داشته باشیم. متاسفانه ما به همه سوء ظن داریم و یک قانون عام به نام سوء ظن درست کرده‌ایم و یک استثنا گذاشته‌ایم که این آقا و آن آقا و این نهاد و آن نهاد. بعد همه امضا کنند. چقدر بد است که می‌نویسند این آقا هم نماز می‌خواند. واقعا شرم‌آور است در کشور اسلامی، مرکز عشق به خاندان رسالت، می‌گوییم این آقا هم نماز می‌خواند. مثل اینکه همه بی‌نمازند و حالا ثابت کردیم که این یک نفر نماز می‌خواند.
وی گفت: آیا ما این روایت یادمان رفت که امام فرمود: «هر کس در عمر خود یک رکعت نماز خوانده است، او نماز خوان است». ما می‌گوییم نه در صف این هفته نماز جمعه نبود یا وسط خطبه دوم آمد؛ به تو چه! این گونه می‌خواهیم علم و دانشگاه‌ها را اداره کنیم؟
رئیسجمهوری با تاکید بر اینکه دولت سر وعده‌های خود به دانشگاه و استادان خواهد ایستاد، گفت: این دولت در زمینه علم، دانش و دانشگاه به استادان و دانشجویان وعده‌هایی داده و تا آخر و با قدرت سر وعده‌های خود خواهد ایستاد.
به گفته وی، پیشرفت علمی در کشور نیازمند استقلال و آزادی در دانشگاه‌هاست چون ما برای پیشرفت علمی، نیاز به استقلال در داخل دانشگاه‌ها داریم. شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی بخشی از این استقلال و آزادی باید در دانشگاه‌ها باشد.
رئیسجمهوری، شهید مطهری را الگوی مناسبی برای تبیین علوم اسلامی عنوان کرد و گفت: اسلام را باید از زبان شهید مطهری و شهید بهشتی یاد بگیریم و بیاموزیم، چرا که خوب درس خواندند، خوب فهمیدند و خوب تبیین کردند.
وی با اشاره به کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» شهید مطهری نیز اظهار کرد: یکی از کتاب‌های ارزشمند شهید مطهری همین کتاب بود. در آن زمان یک عالمی به من می‌گفت چرا شهید مطهری چنین اصطلاحی را به کار برده است. آیا اسلام قابل مقایسه با ایران است که من به او گفتم، گفته است «خدمات متقابل» و نگفته است که وزن آنها یکی است. این خدمات متقابلی که شهید مطهری فرمود، خدمات متقابل اسلام و ایران، ما می‌توانیم همان را برای علوم انسانی اسلامی به عاریه بگیریم و بگوییم خدمات متقابل بین علوم انسانی، اسلامی و بومی. اگر ما این تعبیر را به وام بگیریم، آیا ضرر می‌کنیم؟
رئیسجمهوری در بخش دیگری از سخنانش عنوان کرد: مگر می‌شود امروز ما در کیفرشناسی بحث کنیم و از نظریات علمی اندیشمندان حقوقی و جامعه‌شناسی غرب استفاده نکنیم؟! این چه ظلمی است به دانشگاه؟ این چه دانشگاهی است که کرسی جرم‌شناسی باشد و از استادان بزرگ و بنام دنیا استفاده نشود؟ شنیدن نظرات به معنای قبول کردن آن نیست چون هر چیزی قابل نقد و حتی ابطال است.
وی با بیان اینکه اگر در فضای علمی و دانشگاه‌های ما گفت‌وگو باشد، بهتر می‌توانیم از اسلام استفاده کنیم گفت: امروز چرا در علوم انسانی ما عقب‌تر از دیگر کشورها هستیم؟ در علومی که غربی‌ها بیشتر فعال بودند، ما آنها را فرا گرفتیم و حتی از آنان جلو زدیم اما در علوم انسانی با آن همه آثار، سابقه و بزرگان چطور عقب هستیم؟ در تحقیقات بنیادی و کاربردی چرا عقب هستیم؟ این همه معضلات و مشکلات اجتماعی در جامعه مانند اعتیاد، فقر و ... را چه کسی باید حل کند؟ مگر نه اینکه علوم انسانی، اجتماعی و حقوق باید به کمک جامعه بیاید؟
رئیسجمهوری در بخش پایانی سخنانش با بیان اینکه سیاست، حقوق و اجتماع در حوزه علوم انسانی تعریف می‌شود، گفت: ما به تحقیقات بنیادین و کاربردی در همه زمینه‌ها نیاز داریم و راه آن، استقلال، آزادی و گفت‌و‌شنود در دانشگاه‌هاست. ما باید با هم حرف بزنیم و بحث کنیم. علوم انسانی نیز برای ادامه راه انقلاب و توسعه آن باید، بیشتر کمک کند. ما نیاز به توسعه علم با کمک دولت و نه با مداخله آن داریم.
خبرگزاری ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید