تاریخ آغاز قرن پانزدهم تقویم هجری شمسی ایرانیان/ دکتر ایرج ملک‌پور

1399/11/27 ۰۹:۵۴

تاریخ آغاز قرن پانزدهم تقویم هجری شمسی ایرانیان/ دکتر ایرج ملک‌پور

برای تعیین تاریخ آغاز قرن پانزدهم تقویم هجری شمسی ایرانیان، ضرورت دارد ابتدا به تغییراتی که در سال ۵۲۵ میلادی، در تقویم رومیان اعمال شده است، اشاره شود؛ زیرا این تغییرات در تقویم‌های جهان، از جمله تقویم‌های ایرانیان نیز اجرا شده است.

برای تعیین تاریخ آغاز قرن پانزدهم تقویم هجری شمسی ایرانیان، ضرورت دارد ابتدا به تغییراتی که در سال ۵۲۵ میلادی، در تقویم رومیان اعمال شده است، اشاره شود؛ زیرا این تغییرات در تقویم‌های جهان، از جمله تقویم‌های ایرانیان نیز اجرا شده است. بر پایه این تغییرات، تاریخ میلاد حضرت عیسی مسیح(ع) به عنوان مبدأ تاریخ‌گذاری تقویم میلادی (یعنی آغاز سال یک میلادی برابر اول ژانویه سال میلاد حضرت مسیح(ع) است) و شماره‌گذاری سالهای تقویم میلادی بر پایه سلسله اعداد طبیعی رومیان پذیرفته شده است. در این صورت، قرن اول میلادی از اول ژانویه سال یک، قرن دوم از اول ژانویه سال ۱۰۱،… و قرن بیست و یکم میلادی از اول ژانویه ۲۰۰۱ آغاز می‌شوند. امروزه ‌این روش شماره‌گذاری سال تقویمی را «روش مورخان» می‌گویند.

بنا بر روش شماره‌گذاری سالهای میلادی، سالهای قبل از میلاد با اعداد منفی و سال میلاد و سالهای بعد از آن با اعداد مثبت نشان داده می‌شوند؛ برای نمونه، سالهای متوالی تقویم میلادی از سه قبل از میلاد، دو قبل از میلاد، یک قبل از میلاد، یک میلادی (مطابق سال میلاد)، دو میلادی و سه میلادی، ‌به صورت سالهای ۳- ، ۲- ، ۱- ، ۱+ ، ۲+ و ۳+ شماره‌گذاری می‌شوند. باید توجه شود که در آن ایام، در سلسله اعداد طبیعی رومیان، عدد صفر وجود نداشت.

می‌دانیم که تفاضل دو سال متوالی، همواره ‌برابر یک سال است؛ ولی در شماره‌گذاری فوق‌الذکر، تفاضل بین سال یک قبل از میلاد (سال با عدد ۱ـ) و سال یک میلادی (سال با عدد ۱+) برابر ۲ [= (۱ـ) ـ ۱+] می‌شود. وجود این ناهماهنگی سبب شد تا در محاسبات تقویمی، به جای سالهای شماره‌گذاری شده به روش مورخان، از سالهای شماره‌گذاری شده به روش «منجمان» استفاده شود. در روش منجمان، سال پیش از سال یک میلادی را «سال صفر» و سال پیش از سال صفر را «سال یک» قبل از میلاد محسوب می‌کنند.

لازم به یادآوری است که تفاوت شماره سالهای دو روش، مربوط به سالهای پیش از سال یک میلادی است و شماره سالهای یک میلادی و سالهای بعد از آن، دو روش یکسان است. باید توجه داشت که در زندگی روزمره، استفاده از سال صفر بسیار متداول است و معمولی‌ترین آن، سن یک نوزاد در زمان‌های متفاوت است؛ برای مثال سن نوزاد ابتدا به روز (چون سن او به ماه و سال برابر صفر است)، قبل از یک سالگی به روز و ماه و بعد از یک سالگی به سال و ماه و روز بیان می‌شود.

تقویم هجری شمسی

می‌دانیم که در تعیین مبدأ تاریخ‌گذاری تقویم هجری شمسی، از زمان هجرت حضرت رسول اکرم(ص) از مکه به مدینه استفاده شده است. هجرت نبوی بنا بر نظر اکثر محققان، در روز دوشنبه اول ربیع‌الاول سال یک هجری قمریِ مورخان اتفاق افتاده است (ملاحظه می‌شود که مبدأ تاریخ‌گذاری تقویم هجری قمری، یعنی تعیین آغاز سال اول هجری قمری، از همان روش تعیین مبدأ تاریخ‌گذاری تقویم رومیان استفاده شده است) که مطابق ۲۴ شهریور سال یک هجری شمسی و ۱۳ سپتامبر ۶۲۲ میلادی است. از این رو، مبدأ تاریخ‌گذاری تقویم هجری شمسی برابر روز جمعه اول فروردین یک هجری شمسی خواهد بود. در این صورت، آغاز قرن دوم هجری شمسی، روز چهارشنبه اول فروردین ۱۰۱ هجری شمسی، … و سرانجام، آغاز قرن پانزدهم هجری شمسی، روز دوشنبه اول فروردین ۱۴۰۱ هجری شمسی است.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که افراد ناآشنا به مسائل تقویمی می‌پنداشتند که قرن پانزدهم هجری شمسی، یک سال زودتر از تاریخ فوق‌الذکر آغاز می‌شود. چنین برداشت نادرست درباره آغاز قرن بیست و یکم میلادی، نیز، دیده شده بود. با روشنگری محققان آشنا به مسائل تقویمی، همگان پذیرفته بودند که تاریخ آغاز قرن بیست و یکم میلادی و آغاز هزاره سوم میلادی، اول ژانویه ۲۰۰۱ است.

منبع: روزنامه اطلاعات

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: