1398/3/12 ۱۰:۵۷
نشست «رمضان در فرهنگ عامه» با حضور استاد علی بلوکباشی و محمد جعفری قنواتی در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
بلوکباشی در ابتدای این مراسم فعالیت‌های انسان را به دو قلمروی مذهبی و غیرمذهبی تقسیم کرد و گفت: انسان غیرمذهبی نگاهش به جهان زیست یکنواخت و یکسان است و دنیا را به یک صورت خاص تجربه می‌کند اما انسان مذهبی نگاه دوگانه به جهان دارد و بخشی را مقدس و بخش دیگر را غیرمقدس فرض می‌کند و در هر یک از این اقلیم‌ها نگاه دوگانه‌ای دارد. انسان مذهبی متناسب با فضاهای مکانی و زمانی برخورد می‌کند.
او با بیان اینکه رمضان یکی از زمان‌های مقدس برای مسلمانان است افزود: مسلمانان در این فضای زمانی مقدس واکنش‌های عبادی و نمادینی مانند تطهیر و تزکیه روحی و جسمی دارند تا بتوانند از زندگی دنیوی فاصله بگیرند. مسلمانان در زمان مقدس رمضان می‌کوشند تا درک تازه‌ای از خویشتن خود برای هستی‌شناسی انسان داشته باشند تا بتوانند براساس آن رابطه با جهان داشته باشند.
به گفته این استاد مردم‌شناسی، مسلمانان از کنش‌های نمادین برای جهت‌دادن عقلانیت به یک مسیر منطقی در زندگی روزمره بهره می‌گیرند.
بلوکباشی در ادامه به دگرگونی‌هایی که در ماه رمضان رخ می‌دهد پرداخت و گفت: دگرگونی در عادات، نوع مواد غذایی، کار و اشتغال، رفتار، زبان و گفتار، نوع سرگرمی‌ها، احوالات و اخلاق شخصی امور اجتماعی، بستن میثاق‌ها و پیوندها و رفتارهای مردم از تحولاتی است که در ماه رمضان صورت می‌گیرد.
او همچنین با بیان اینکه آئین‌ها و مناسک مختلفی در ماه رمضان صورت می‌گیرد درباره برخی از آنها توضیح داد و افزود: آئین استحاله، آئین کلوخ‌اندازی، آئین مربوط به اوقات شبانه، آئین مربوط به شهادت امام علی (ع)، آئین‌های جشن و شادی‌های پس از سوگواری در روز ۲۷ ماه رمضان و … از جمله مناسکی است که در این ماه برگزار می‌شود.
به گفته این استاد مردم‌شناسی در آئین کلوخ‌اندازی که در آخر شعبان و آغاز ماه رمضان برگزار می‌شود مردم از خانه بیرون می‌روند و به شادی و پای‌کوبی می‌پردازند و با انداختن کلوخ در آب، بیابان و یا پرتاب کردن آن از پشت‌بام آئین این روز را انجام می‌دهند که به صورت نمادین نشان‌دهنده این است که گناهان و آلودگی‌های خودشان را طی یکسال دور می‌کنند و از بار گناه سبک می‌شوند در تاریخ بیهقی از این آئین یاد شده است البته رسم شادخوارگی نیز در این آئین وجود دارد که به نظر می‌آید تحت تاثیر فرهنگ ارامنه بر ایران است.
جعفری قنواتی در بخش دیگری از این نشست به تعدادی از آئین‌های نمایشی در ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: در روز ۱۵ ماه رمضان آئین قاشق‌زنی و کمچه‌زنی در برخی از مناطق ایران برگزار می‌شود به‌طور مثال در جنوب خراسان این رسم بدین شکل است که بچه‌ها با مراجعه به درب خانه‌ها با خواندن اشعاری از مردم تقاضای جواب، ثواب یا یک کاسه آب می‌کردند. همین سنت در تاجیکستان، بخارا، سمرقند و … نیز به نوعی دیده می‌شود. از دیگر آئین‌های نمایشی در ماه رمضان اعمال بخت‌گشایی است که مشابه آن در چهارشنبه‌سوری و روز ۱۳ فروردین برگزار می‌شود.
او ادامه داد: در مناطق مرکزی ایران با آغاز ماه رمضان در شب پانزدهم این ماه هنگام غروب تازه عروسان را به مسجد می‌برند و آنها را در صف اول نماز قرار می‌دهند با این هدف که خوشبخت شوند.
منبع: روزنامه اطلاعات
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید