مولوی، خداوندگار غزل و مثنوی / حسین مسرّت نگارش زندگی و گزارش آثار سخنوران ادب فارسی که دیوانی سخته و پیراسته و زندگی پرفراز و فرود و سرشار از اندیشه های ناب انسانی و اجتماعی دارند ، شاید تا اندازه ای کاری آسان باشد، ولی دربارۀ سخنورانی همچون : فردوسی، مولوی ، سعدی و حافظ که از قلّه های بلند و استوار شعر و ادب فارسی هستند و دکتر محمّدعلی اسلامی ندوشن آن ها را «چهارسخنگوی وجدان ایرانی» می داند ، نیاز به درنگی در خور و بی باکی شایانی دارد 1403/8/23 ۱۱:۵۱
احکام نجومی و اغتشاش فکری ـ عقلی در تمدن اسلامی / رسول جعفریان همه ما می دانیم میان علم نجوم و شبه علم تنجیم که روزگاری علم تلقی می شد ـ البته نه برای همه ـ چه تفاوت فاحشی وجود دارد. اشکال این است که در دوره هایی ـ حتی برخلاف رأی دانشمندان بزرگ دنیای اسلام ـ علم تنجیم اعتباری بیش از علم نجوم داشت. 1403/8/23 ۱۱:۴۱
دو رساله در عروض فارسی از قرن ششم / سید محمدحسین حکیم اطلاعات برجای مانده از شیوه عروض‌نویسی فارسی پیش از حمله مغول محدود است. اگرچه این حمله خانمان‌سوز به نابودی بسیاری از کتابها و نوشته‌های دانشمندان ایرانی انجامید؛ اما از‌بین‌رفتن قسمت عمده کتابهای عروض آن دوره، بیشتر به دلیل منسوخ‌شدن شیوه عروض‌نویسی آن دوران بود. 1403/8/23 ۱۱:۲۹
آنچه ایران به جهان آموخت / عبدالحسین زرینكوب ایران باستانى به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد. به دنیایى كه آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آكنده بود، نشان داد كه با اعمال تسامح بهتر میتوان امپراتوری هاى بزرگ را از اقوام گونهگون به وجود آورد و اداره كرد. به دنیا تعلیم داد كه عدالت هم اگر با دقت و مساوات همراه باشد، به اندازه آزادى یا بیش از آن میتواند صلح و آرامش را تأمین كند. 1403/5/3 ۱۰:۰۰
کلمات فارسیِ ابن‌سینا و تأثیر آنها در ادبیات / محمد معین دکتر محمد معین (۹ اردیبهشت ۱۲۹۷ ـ ۱۳ تیر ۱۳۵۰) پدیدآورندۀ یکی از مهمترین واژه‌نامه‌های فارسی یعنی «فرهنگ فارسی معین» است. از دیگر آثار اوست: حافظ شیرین سخن، ستاره ناهید یا داستان خرداد و امرداد، یوشت فریان و مرزبان‌نامه، یادنامه پورداوود، شاهان کیانی و هخامنشی در آثارالباقیه، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی، چندین کتاب در مقوله های دستوری. 1403/4/19 ۰۹:۰۳
طرز سخن صائب / ذبیح الله صفا دهم تیرماه روز بزرگداشت صائب تبریزی است، شاعر بلند پایۀ سبک اصفهانی که در عصر صفوی عرصه شعر را از آن خود کرد و تا امروز نیز یکی از سبکهای پرطرفدار شعر پارسی شیوه اوست. نازک خیالی های صائب را نمونه های اعتدالی این سبک دانسته اند و نمونه های افراطی اش را زیر عنوان «سبک هندی» می آورند. 1403/4/11 ۱۰:۲۰
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است. 1403/8/9 ۱۰:۵۷
سه سند اروپایی که نشان می دهد جزایر سه گانه برای ایران است اسناد تاریخی بسیاری در موزه ملی ملک موجود است و نگه‌داری می‌شود که حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه (بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) را اثبات می‌کند. 1403/8/8 ۱۱:۱۵
یک سند تاریخی به دستخط محمود افشار منتشر شد سندی که از نظر خوانندۀ گرامی می‌گذرد، یکی از هزاران سند موجود در ادارۀ اسناد انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران است.اهمیت آن در توجه شادروان استاد دکتر محمود افشار به آثار ملی کشور است. خاندان افشار، به‌ویژه دکتر محمود افشار و استاد ایرج افشار در میهن‌دوستی و خدمت به ایران جاویدان، زبانزد و شهرۀ خاص و عام می‌باشند. 1403/7/11 ۱۲:۵۱
اهمیت نسخ خطی در گفتگو با نوشاد رکنی نوشاد رکنی: ابن‌بطوطه می‌گوید در پکن قایقرانان شعر سعدی می‌خواندند: “تا دل به عشقت داده‌ام در بحر غم افتاده‌ام”… بنابراین ممکن است که ما پراکنش نسخه خطی را خیلی بیشتر از آن چیزی که فکر می‌کنیم، داشته باشیم. 1403/8/22 ۱۳:۱۹
«مثنوی معنوی» تفسیر قرآن مولانا است/ هدف مولوی احیای دین بود عباس به‌نژاد با تاکید بر نقد مولوی به مفسران و دین‌پژوهان زمانه خود و تلاش او برای بنیانگذاری و احیای دین محمدی تصریح کرد: تفسیری که می‌توانیم از مثنوی استخراج کنیم تفسیر قرآن مولانا است. 1403/8/21 ۱۲:۴۷
حسین معصومی همدانی: برای خدمت علم به صلح باید «آگاهی اخلاقی» در دانشمند ایجاد شود حسین معصومی همدانی، پیشکسوت تاریخ علم معتقد است؛ علم در خدمت صلح و توسعه ممکن نخواهد بود اگر «آگاهی اخلاقی» در دانشمند ایجاد و به طور مدام تقویت نشود. او همچنین بر این باور است که «نظارت اجتماعی» بر فعالیت علمی برای حرکت انسانی علم، باید همواره در جریان باشد. 1403/8/21 ۱۲:۳۴
گزارش تصویری برگزاری آیین رونمایی دانشنامۀ برخط «زبان‌ها و گویش‌های ایرانی» آیین رونمایی دانشنامۀ برخط «زبان‌ها و گویش‌های ایرانی»، عصر یکشنبه، ششم آبان در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1403/8/7 ۱۰:۵۲
گزارش تصویری جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی و اسلامی)، عصر سهشنبه، دهم مهر با حضور قاطبۀ اعضا برگزار شد. 1403/7/15 ۱۱:۱۴
گزارش تصویری برگزاری رونمایی جلد نخست «دانشنامۀ حقوق ایران» - بخش سوم آیین رونمایی جلد نخست «دانشنامۀ حقوق ایران»، عصر یکشنبه، ٢۵ شهریور و در آستانۀ ولادت حضرت محمد مصطفی (ص)، با حضور جمعی از اساتید حقوق و وزیر علوم، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. 1403/6/26 ۱۰:۰۶