سند درخواست تغییر رشته تحصیلی صادق هدایت و اهداء اسناد جمالزاده به کتابخانه ملی

1393/4/15 ۱۰:۲۰

سند درخواست تغییر رشته تحصیلی صادق هدایت نویسنده ایرانی و دانشجوی وقت اعزامی به فرانسه از معماری به ادبیات و اسناد اهداء آثار محمدعلی جمالزاده به کتابخانه ملی، منتشر شد. در تقویم رسمی کشور ایران، روز ۱۴تیر، به عنوان «روز قلم» و نمادی برای تجلیل از صاحبان قلم و نویسندگان انتخاب شده است. توجه به قلم، در سرزمین ما پیشینه‌ای دیرینه دارد. سده‌ها پیش، در ایران باستان، تیرگان (سیزدهم تیرماه) یکی از مهم‌ترین جشن‌ها به شمار می آمده است. یکی از آئین های مخصوص جشن، پاسداشت قلم بوده است.

سند درخواست تغییر رشته تحصیلی صادق هدایت نویسنده ایرانی و دانشجوی وقت اعزامی به فرانسه از معماری به ادبیات و اسناد اهداء آثار محمدعلی جمالزاده به کتابخانه ملی، منتشر شد.

در تقویم رسمی کشور ایران، روز ۱۴تیر، به عنوان «روز قلم» و نمادی برای تجلیل از صاحبان قلم و نویسندگان انتخاب شده است. توجه به قلم، در سرزمین ما پیشینه‌ای دیرینه دارد. سده‌ها پیش، در ایران باستان، تیرگان (سیزدهم تیرماه) یکی از مهم‌ترین جشن‌ها به شمار می آمده است. یکی از آئین های مخصوص جشن، پاسداشت قلم بوده است.

از دلایلی که برای این جشن بیان شده، این است که در این روز، هوشنگ، پادشاه پیشدادی ایران، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرامی داشت. مردم جشن گرفتند و آن جشن به یاد ارجمندی قلم، بر جای ماند. دلیل دیگری هم که برای این جشن ثبت شده، این است که به نوشته ابوریحان بیرونی، سیزدهم تیرماه، روز ستاره تیر یا عطارد است و چون عطارد، کاتب ستارگان است، می‌توان سیزدهم تیرماه را روز نویسنده نامید.

پس از ورود اسلام به ایران، بر ارزش و اهمیت قلم افزوده شد. شاهد این مدعا سوگند آفریدگار به آن است: «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند» و نیز اینکه در نخستین ارتباط وحیانی رسول خدا (ص) با مبدأ هستی، در غار حرا، خداوند خود را این گونه معرفی می کند:« الَّذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ؛ آن که با قلم آموخت».

سند درخواست صادق هدایت برای تغییر رشته تحصیلی از معماری به ادبیات(عکس)

بزرگداشت صاحبان قلم طی دوره‌های مختلف همچنان خودنمایی می‌کرد تا آنکه بعد از وقوع انقلاب اسلامی، برخی از نویسندگان و شاعران و از جمله محمدعلی سپانلو، سیزدهم تیرماه را به عنوان روز قلم و نویسنده پیشنهاد دادند. سرانجام شورای فرهنگ عمومی به پیشنهاد «انجمن قلم ایران»، روز 14 تیر را به عنوان «روز قلم» نامگذاری كرد. این روز در شرایطی در تقویم رسمی کشور ثبت شده است که جای آن در وقایع فرهنگی و ادبی کشور خالی بود و ثبت آن تلاشی برای پاسداشت آفرینندگان عرصه قلم بود.

کشور ما هیچ‌گاه از داشتن نویسندگان توانا بی‌نصیب نبوده است و جستجویی کوتاه در تاریخ، ما را با نام بسیاری از آنها - چه افرادی که به نیکی از آنها یاد شده و چه کسانی که نوع افکارشان مورد پسند مردم این سرزمین نبوده است - آشنا می‌کند. گروه ارتباطات آرشیوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در یک نمایشگاه مجازی که امروز 14 تیر و به مناسبت «روز قلم» در وبسایت این سازمان برپا کرده، اسنادی از نویسندگان، روزنامه‌نگاران و موضوعات مربوط به اهل قلم را در وبسایت این سازمان منتشر کرده است.

در میان این چهره‌ها اسامی افرادی چون: عبدالعظیم قریب، شیخ محمد قزوینی، حسن رشدیه، محمدتقی بهار، عباس اقبال آشتیانی، رشید یاسمی، پرویز ناتل خانلری، سعید نفیسی، علامه امینی، علامه دهخدا، جلال همائی، سیدمحمد محیط طباطبائی، ذبیح‌اله صفای شهمیرزادی، لطفعلی صورتگر و... به چشم می‌خورد.

قدیمی‌ترین سند معرفی‌شده در این نمایشگاه مربوط به سال 1298شمسی و جدیدترین سند متعلق به سال 1370 شمسی با عنوان «نامه سیدمحمدعلی جمالزاده، در مورد اهداء آثارش به سازمان اسناد ملّی ایران» است.

نامه محمدعلی جمالزاده در مورد اهداء اسنادش به سازمان اسناد ملی ایران(عکس)

در این نمایشگاه مجازی، تصاویری کمتر دیده شده از مستشرقان خارجی و فضلای ایرانی در کنگره بزرگداشت فردوسی، پرویز ناتل خانلری، میرزا جهانگیر خان شیرازی (صور اسرافیل)، دكتر محمود حسابی، ذبیح الله صفا شهمیرزادی، علامه امینی (عبدالحسین امینی نجفی) در جمع شاگردانش ومیرزا حسن رشدیه، به چشم می‌خورد.

همچنین در نمایشگاه یادشده اسنادی درباره ارائه گزارش مبنی بر درخواست تغییر رشته تحصیلی صادق هدایت، دانشجوی اعزامی به فرانسه، از معماری به ادبیات، تصویب ارتقای رتبه اداری یحیی دولت‌آبادی از 7 به 8 و افزایش حقوق او به پاس خدماتش، تألیف و چاپ کتاب فرهنگ فارسی دهخدا، اعلام تصویب امتیاز مجله «یادگار» به نام، مدیریت و سردبیری عباس اقبال‌آشتیانی، درخواست تصویب پرداخت حق‌الزحمه به شیخ محمدخان قزوینی بابت تصحیح کتاب «تاریخ جهانگشای جوینی»، اعلام تصویب امتیاز روزنامه «شباهنگ» به نام، مدیریت و سردبیری ذبیح‌اله صفای شهمیرزادی، اعلام مجوز انتشار روزنامه «محیط» به مدیریت سیدمحمد محیط طباطبائی و سردبیری دکتر سیدعبدالعلی علوی نائینی، یک نسخه قرارداد فیمابین وزارت فرهنگ و عباس اقبال آشتیانی در مورد انتخاب و تدوین 450 صفحه از کتاب «سیاست نامه»، اعلام انتشار روزنامه اطلاعات (نوبت عصر)، بیانیه تعدادی از روزنامه‌نگاران و پیشنهاد انتصاب مورخ‌الدوله سپهر به ریاست دولت، بخشنامه وزارت معارف و اوقاف در مورد لزوم استفاده از کتاب «قطعات منتخب» تألیف اسماعیل امیرخیزی در مدارس، صورت اعضای شورای عالی فرهنگ و شورای مرکزی دانشگاه‌ها، صورت اسامی استادان و دانشیاران دانشکده‌های وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه، پرداخت حق‌الزحمه ترجمه کتاب «تاریخ ادبیات ایران» به سلطان محمدخان، علی اصغر حکمت و رشید یاسمی، فهرست حقوق و میزان تحصیلات معلمان وزارت معارف از جمله سیدجواد كسائی، فصیح فصیحی، احمد آرام، محمد ادیبی و مكاتبه وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه با مفتاح الملك، بارگزاری شده است.

خبرگزاری مهر