تدریس دردانشگاه‌‌های دولتی و آزاد منافاتی با هم ندارد

1395/4/20 ۰۹:۳۷

در تمام دنیا به دو شیوه می‌توان تحصیل کرد؛ هم می‌توان در دانشگاه‌های دولتی به ادامه تحصیل پرداخت و هم می‌توان در دانشگاه‌های خصوصی کسب علم کرد؛ هم می‌توان به صورت بورسیه به تحصیل پرداخت و هم می‌توان به صورت غیربورسیه و آزاد در دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل شد. اما آنچه مسلم است این است که نمی‌توان علم را محدود و آن را به پولی و غیرپولی تقسیم کرد.

زیباکلام، ساروخانی و فرهنگی مطرح کردند

سارا طاهری: در تمام دنیا به دو شیوه می‌توان تحصیل کرد؛ هم می‌توان در دانشگاه‌های دولتی به ادامه تحصیل پرداخت و هم می‌توان در دانشگاه‌های خصوصی کسب علم کرد؛ هم می‌توان به صورت بورسیه به تحصیل پرداخت و هم می‌توان به صورت غیربورسیه و آزاد در دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل شد. اما آنچه مسلم است این است که نمی‌توان علم را محدود و آن را به پولی و غیرپولی تقسیم کرد. در تمام دنیا دانشجویان در هر دانشگاهی که مشغول به تحصیل باشند در موضوعات تحقیق، رساله‌های دکتری و انتخاب استاد خود که تحت نظارت او مشغول به تحصیل باشند آزادی عمل دارند. بر همین اساس در ایران نیز استادان و اعضای هیات‌علمی تمام‌وقت تمام دانشگاه‌های دولتی می‌توانند با دانشگاه آزاد اسلامی که اتفاقا بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان و یک دانشگاه غیردولتی است، همکاری داشته باشند. دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یکی از دو قطب اصلی آموزش عالی کشور، همگام با سایر نهادهای کشور در دهه چهارم فعالیت خود تمام توان خود را مصروف آن کرد تا ضمن قدم برداشتن در چارچوب سیاست‌های کلی کشور و البته همگام با اسناد بالادستی نظام، در کنار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای رسیدن به اهداف آموزش عالی کشور تلاش کند. این دانشگاه برای رسیدن به این مهم تاکنون از هیچ تلاشی فروگذار نبوده است. سهم 40 درصدی دانشگاه آزاد اسلامی در آموزش عالی کشور نشان از همین تلاش دارد. به باور مسئولان این دانشگاه، دانش در هر جای دنیا و با هر شرایطی دانش است و نمی‌توان آن را منحصر به یک دانشگاه کرد، پس دانشگاه آزاد اسلامی برای رسیدن به افق 1404 نه‌تنها امکانات علمی، پژوهشی و آزمایشگاه‌های خود را در اختیار دانشگاه‌های دیگر قرار می‌دهد بلکه معتقد است همکاری اعضای هیات‌علمی تمام‌وقت دانشگاه‌های دولتی به صورت نیمه‌وقت در دانشگاه آزاد اسلامی برای هر دو سازمان مفید است. دانشگاه آزاد اسلامی تلاش دارد از اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌های دیگر برای امور آموزشی و هدایت رساله‌های ارشد و دکتری تخصصی جهت افزایش کیفیت آموزشی و پژوهشی استفاده کند. در همین راستا چند تن از استادان دانشگاه دولتی که به صورت پاره‌وقت با دانشگاه آزاد اسلامی همکاری می‌کنند در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از تجربه حضور خود در بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری جهان سخن می‌گویند.

  زیباکلام: نمی‌توان علم را محدود کرد
صادق زیباکلام، استادتمام دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است که با واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی نیز همکاری می‌کند. او در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «در همه‌جای دنیا همکاری استادان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌ها با یکدیگر مساله‌ای جاافتاده است.» به گفته او، بسیاری از استادان خبره در دانشگاه‌های پلی‌تکنیک تهران، شهیدبهشتی و... به صورت پاره‌وقت با دانشگاه آزاد اسلامی همکاری دارند که این سیاست یک سیاست درست است. به اعتقاد او، علم را نمی‌توان محدود کرد و دانشجو می‌تواند استاد خود را انتخاب کند.
زیباکلام می‌گوید: «مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی این نوع نگاه و تنگ‌نظری‌ها را ندارند، اما در سطوح پایین‌تر برخی با رقابت و تنگ‌نظری و حسادت باعث محدود شدن علم و دانش می‌شوند.»

  ساروخانی: دانش را نمی‌توان منحصر به یک دانشگاه کرد
باقر ساروخانی یکی دیگر از استادان دانشگاه دولتی است که در دانشگاه آزاد اسلامی مشغول به فعالیت است. او می‌گوید: «من در حال حاضر فقط به‌عنوان مدرس در دانشگاه تهران تدریس می‌کنم و استاد تمام‌وقت دانشگاه آزاد اسلامی هستم. اعتقاد راسخم بر این است که حضور استادان در این دو دانشگاه هیچ منافاتی با هم ندارد. دانش در هر جای دنیا و با هر شرایطی دانش است و نمی‌توان آن را منحصر به یک دانشگاه کرد و گفت بقیه از این دانش کم‌بهره‌اند. بچه‌های دانشگاه آزاد اسلامی نباید از استادان خوب محروم بمانند و به آنها به‌عنوان شهروند درجه دوم نگاه کنیم. دست دانشگاه‌ها در بهره جستن از استادان باید باز باشد تا همه دانشجویان از علم استادان خوب بهره ببرند. همه این دانشجویان فرزندان ایران هستند و باید فرصتی مناسب و برابر در استفاده از علم استادان داشته باشند. یادم می‌آید زمانی که می‌خواستم از دانشگاه تهران بازنشسته شوم، رئیس وقت آن زمان با بازنشستگی من موافقت نمی‌کرد و می‌گفت حاضرم انگشتم را ببرند ولی زیر برگه بازنشستگی‌ات را امضا نکنم. تحلیل ایشان این بود که من بعد از بازنشستگی از دانشگاه تهران به دانشگاه آزاد اسلامی می‌روم و می‌گفت با این نوع کارها سطح دانشگاه آزاد اسلامی بالا می‌رود. من همان روز به این این طرز تفکر خندیدم و امروز هم می‌خندم؛ مگر بچه‌های دانشگاه آزاد اسلامی فرزندان ایران نیستند؟
اعتقاد دارم بسیاری از رساله‌هایی که در دانشگاه آزاد اسلامی ارائه می‌شود سطح بسیار خارق‌العاده و بی‌نظیری دارد. هیچ دانشگاهی از دانشگاه دیگر پایین‌تر یا بالاتر نیست. هدف ارتقای سطح کشور است و نه انحصاری کردن به نفع این دانشگاه یا آن دانشگاه. به باور من همکاری دانشگاه‌ها با یکدیگر چه در سطح استادان خبره و چه در شکل‌های دیگر نه‌تنها اتفاق بدی نیست بلکه باعث رشد و پیشرفت سطح علمی جامعه می‌شود و هدف اصلی ما هم باید این باشد که سطح مهارت را در کشور بالا ببریم. این نکته اصلی و اساسی است وگرنه همه این دانشجویان چه در دانشگاه آزاد اسلامی و چه در دانشگاه‌های دولتی فرزندان ایران هستند و هیچ فرقی بین آنها وجود ندارد. دانش هم بحثی انحصاری نیست و هرچه تنوع و تکثر در حوزه‌های علمی بیشتر باشد کیفیت بیشتری به دست خواهد آمد.»
 

فرهنگی: هدف ارتقای سطح کشور است
علی‌اکبر فرهنگی، استاد مدیریت رسانه یکی دیگر از دانشگاه‌های دولتی است که معتقد است بین دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های دولتی هیچ تفاوتی از نظر ماهوی و علمی وجود ندارد. او می‌گوید: «آنچه متاسفانه شاهد هستیم تندروی‌هایی است که منافع شخصی برخی آن را راهبری می‌کند و نه دلسوزی برای توسعه علم در کشور.» او با طرح این سوال که این چه کج‌سلیقگی است که به‌عنوان مثال مدیران دانشگاه‌های دولتی، مدیران دانشگاه آزاد اسلامی را به رسمیت نمی‌شناسند، ‌ادامه داد: «در بسیاری موارد دیده شده که استادانی که با رتبه بالا برای تدریس به دانشگاه‌های دولتی می‌روند آنچنان که باید و شاید رتبه علمی‌شان در نظر گرفته نمی‌شود و فقط به‌عنوان دکتر بسنده می‌کنند.» به اعتقاد او، آنچه باید در نظر گرفته شود شأن و رتبه علمی یک استاد دانشگاه است، نه اینکه در چه دانشگاهی تدریس می‌کند. او تاکید می‌کند: «حتی در باب موضوع و کیفیت علمی رساله‌های مقطع دکتری که در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های دولتی ارائه می‌شود هم هیچ تفاوتی نمی‌توان قائل شد. در همه‌جای دنیا همکاری دانشگاه‌های یک کشور به بهترین شکل و نحوه اتفاق می‌افتد و این همکاری باعث رشد و پیشرفت علمی کشورها می‌شود و هیچ عقل سلیمی نیست که بین این دو فرق بگذارد. نتایج علمی منتشرشده در پایگاه‌های بین‌المللی و معتبر میزان مشخص و معتبری برای سطح علمی دانشگاه‌هاست و دانشگاه آزاد اسلامی با تمام این حرف و حدیث‌ها سهم بسیار زیادی در تولید علم و ارائه مقالات بین‌المللی داشته و دارد.» با توجه به تجربه مبارک تدریس استادان شاخص کشور در دانشگاه‌های دولتی و آزاداسلامی برخی مباحث درباره ممانعت از تدریس همزمان این چهره‌ها در این مراکز علمی، می‌تواند آسیب بزرگی به تولید علم در کشور وارد کند. اتفاقی که مطمئنا همه دلسوزان این کشور را نگران خواهد کرد.

منبع: فرهیختگان