1395/4/6 ۱۴:۰۰
حمیدرضا شکارسری می‌گوید: شعر گذشته به خاطر محتواگرا و ذهنی بودنش، بیشتر به جنبه‌های فکری و اندیشگی حضرت علی (ع) پرداخته و شعر امروز بیشتر به جنبه‌های عینی و دراماتیک مولا پرداخته است.
این شاعر و منتقد ادبی با بیان اینکه در ادبیات معاصر، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به گفتمان دینی که بر جامعه ما حکمفرما شد، زمینه برای سرایش اثر برای مولا علی (ع) فراهم شد، اظهار کرد: امروزه اینکه تنها شعر شهریار را درباره حضرت علی (ع) داشته باشیم یک افسانه بیشتر نیست. ما امروز هزاران اثر در رابطه با حضرت مولا داریم که منبعی عظیم و غنی است.
او همچنین گفت: ستایش حضرت علی (ع) را نه تنها در میان شاعران شیعی بلکه در شاعران اهل سنت هم می‌بینیم. به طور مثال مولانا را داریم که غزل‌ها و مثنوی‌های معروفی درباره حضرت مولا دارد و یا فردوسی که منسوب به اهل تسنن است، می بینیم که اثر معروفی را در رابطه با حضرت علی (ع) سروده است.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر ما داستان زندگی حضرت علی (ع) را خیلی دراماتیک درمی‌یابیم و برای پرداخت روایی و شاعرانه بسیار مساعد است. به همین خاطر شما تحت عنوان غدیریه‌ها و معراج‌نامه‌ها می‌بینید که نام و توصیف حضرت علی (ع) ذکر می‌شود. به دلیل اینکه زندگی آن بزرگوار به شدت داستانی است، شاعران به روش‌های مختلف همچون مدح، مرثیه و ... به آن پرداخته‌اند.
شکارسری که با پایگاه خبری حوزه هنری گفت‌وگو می‌کرد با تاکید بر اینکه بخش عظیمی از اشعار کشورمان (متاسفانه یا خوشبختانه) مرثیه است، عنوان کرد: اینکه بخش عظیمی از اشعار کشورمان مرثیه است و مثبت و منفی بودن این موضوع قابل بحث است. اما بخش مهمی از شعر دینی ما را مرثیه تشکیل می دهد و بخش عظیمی از اشعار علوی را مربوط به شرح حادثه شهادت حضرت علی (ع) می‌بینیم.
او همچنین اظهار کرد: می‌توان شعرهایی را که درباره ولادت حضرت اباعبدالحسین (ع) آمده با شعرهایی که در توصیف شهادت آن حضرت آمده است مقایسه کرد. درباره دیگر امامان و معصومین (ع) هم همین گونه است و همه نشان می‌دهد که شعرمذهبی کشورمان، به سوگ‌سروده بیش از مولودی توجه دارد. حتی نسبت به شعری که به زندگی و فلسفه فکری بزرگان دینی بپردازد، سوگ‌سروده‌ها بیشتر هستند. مرثیه‌های سروده‌شده درباره حضرت علی (ع) هم خیلی بیشتر و پرشمارتر از گونه‌های دیگر است.
این شاعر سپس در مقایسه اشعار کلاسیک با آثار شاعران امروز که درباره شخصیت‌هایی همچون حضرت علی (ع) سروده شده، گفت: شعر گذشته ما شعری معناگرا و محتواگرا بوده است. به همین دلیل زمینه برای اینکه مباحث معرفتی در آن مطرح شود، فراهم‌تر بوده است. از این منظر ، شعر معاصر ما، شعری است که عینی‌گرا و فرم‌گرا است و بیشتر به جنبه‌های دراماتیک ماجرا تا جنبه‌های فلسفی آن نگاه می‌کند. فکر می‌کنم مقایسه این دو مقطع، مقایسه درستی نیست. اما اگر بخواهیم چنین مقایسه‌ای انجام دهیم، باید بپذیریم شعر گذشته به خاطر محتواگرا و ذهنی بودنش، بیشتر به جنبه‌های فکری و اندیشگی حضرت علی (ع) پرداخته و شعرهای امروز، بیشتر به جنبه‌های عینی و دراماتیک مولا پرداخته‌اند.
شکارسری همچنین درباره جایگاه رمضان در شعر فارسی به ایسنا گفت: جایگاه رمضان در شعر امروز نزدیک به صفر است، درواقع ما شعری تحت عنوان رمضان‌سرایی نداریم. البته تاریخ ادبیات ما از شعر با مضمون و نشان رمضان غنی است.
او در ادامه بیان کرد: شعر سنتی ما معناگرا و ذهن‌گرا است، اما در دوره معاصر به سمت تصویرگرایی و عینی‌گرایی می‌رود به همین سبب در این دوره رویکرد به رمضان کم می‌شود. باید دانست که رمضان مفهومی محسوب نمی‌شود که قابل نمایش دادن و تصویرکردن باشد، به همین جهت در شعر معاصر کمتر به موضوع رمضان پرداخته می‌شود. البته به صورت موردی می‌توانیم آثاری درباره رمضان ببینیم.
او درباره بازتاب رمضان در ادبیات کهن ما اظهار کرد: تاریخ ادبیات ما از موضوع رمضان غنی است، درواقع رمضان‌ستایی و رمضان‌ستیزی بسیار دیده می‌شود. رمضان‌ستایی اشعاری هستند که رمضان و روزه را مورد ستایش قرار می‌دهند و رمضان‌ستیزی هم به شعرهایی اشاره دارد که شادخوارانه به این موضوع نگاه می‌کنند و با رمضان ستیز و مقابله و به آن نقد دارند.
این شاعر دوره‌های خراسانی، هندی و بازگشت را دوره رمضان‌ستیزی خواند و شرح داد: در تاریخ ادبیات ما، درست در زمانی که سبک خراسانی رواج پیدا کرد شاعران مشغول شادخواری در دربار بودند. همچنین در دوره مشابه این دوره یعنی دوره هندی و دوره بازگشت نیز شاعران به دربار شاهان وابسته هستند. در این دوره‌ها همین وضعیت رمضان‌ستیزی دیده می‌شود و آن‌ها شادخوارانه به این ماه می‌پردازند.
او درباره وضعیت پرداختن به رمضان و اوج آن گفت: در دوره‌های بعد و به‌خصوص دوره عراقی با رمضان‌ستایی روبه‌رو هستیم، زیرا نوع برخورد شاعر برخورد سمبولیک و نمادین است. درواقع رمضان به عنوان نمادی از روزگار نزدیکی با خدا مورد توجه شاعر قرار می‌گیرد.
شکارسری همچنین درباره خصوصیات دوره‌های رمضان‌ستایی بیان کرد: شاعر این دوره رمضان را به عنوان قرب به خدا مورد برسی قرار می‌دهد؛ بنابراین یک مفهوم قابل ستایش است. در کل اقبال به رمضان چه در حیطه رمضان‌ستایی و چه در حیطه رمضان‌ستیزی روال شعر سنتی معناگرا و ذهن‌گرا است.
منبع: ایسنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید