قرآن های عصر اموی

1395/2/13 ۱۲:۵۱

قرآن‌هاي عصر اموي نخستين بار، سير تحول سريع قرآن نويسي طي دوران اموي (40ـ132 قمري) را بر پايه‌ي مجموعه‌اي از مواد و منابع کهن بررسي کرده است. مؤلف تقويمي از تحولات مختلف ارائه مي‌دهد که همگي نشان از اين دوران نخست دارند و در اين راه، ترکيبي از فنون مختلف از جمله خط‌شناسي، تاريخ هنر، نسخه‌شناسي، کتيبه‌شناسي، و سير تحول رسم‌الخط قرآني را به‌کار مي‌گيرد. وي نام مصاحف اموي را از آن رو برمي‌گزيند که عموم اين مصاحف تا پايان حکومت يا دهه‌هاي پس از امويان، اما متأثر از فضا و نظام مصحف نگاري اين دوران کتابت شده‌اند.

قرآن‌هاي عصر اموي نخستين بار، سير تحول سريع قرآن نويسي طي دوران اموي (40ـ132 قمري) را بر پايه‌ي مجموعه‌اي از مواد و منابع کهن بررسي کرده است. مؤلف تقويمي از تحولات مختلف ارائه مي‌دهد که همگي نشان از اين دوران نخست دارند و در اين راه، ترکيبي از فنون مختلف از جمله خط‌شناسي، تاريخ هنر، نسخه‌شناسي، کتيبه‌شناسي، و سير تحول رسم‌الخط قرآني را به‌کار مي‌گيرد. وي نام مصاحف اموي را از آن رو برمي‌گزيند که عموم اين مصاحف تا پايان حکومت يا دهه‌هاي پس از امويان، اما متأثر از فضا و نظام مصحف نگاري اين دوران کتابت شده‌اند. نتايج حاصل آمده در اين کتاب، برخي گزارش‌هاي سنتي درباب کتابت قرآن در روزگار نخست را به چالش مي‌کشد و پرتوي تازه بر جايگاه امويان در انتشار دست‌نوشته‌هاي قرآني مي‌افکند.

فرانسوا دروش (متولد 1952؛ دکتري تاريخ در 1987 از سوربن) اسلام‌پژوه، مورخ و نسخه‌شناسِ متون عربي و محقق در حوزه‌ي مخطوطات کهن قرآني، سال‌ها پژوهشگر بخش مخطوطات عربي و مصاحف قرآني کتابخانه‌ي ملي فرانسه، و از سال 1990، مدير بخش تاريخ و فيلولوژي و مدرس تاريخ و کتيبه‌شناسي عربي در École pratique des hautes études، بوده است. از وي مقالات و کتاب‌هاي فراواني در حوزه‌ي مخطوطات عربي، به‌ويژه نسخه‌هاي کهن قرآني انتشار يافته است. اثر حاضر برگزيده‌ي بيست و سومين دوره‌ي جايزه‌ي جهاني کتاب سال جمهوري اسلامي ايران در بهمن 1394 بوده است.

قرآن‌هاي عصر اموي، نوشته‌ي فرانسوا دِروش، ترجمه به فارسي، تهران: انتشارات هرمس با همکاري مرکز و کتابخانه مطالعات اسلامي به زبان‌هاي اروپايي، 1394.

منبع: بساتین