1393/2/9 ۱۳:۵۶
دهه نخست قرن بیست و یكم، یکی از پرحادثه‌ترین دوران پس از جنگ سرد بود و فشردگی اخبار و تحولات بین‌المللی در این دوره به‌گونه‌ای است كه به راحتی نمی‌توان كلیت آن را مفهوم‌سازی كرد. در عین حال می‌توان گرایش‌هایی را در میان انبوه تحولات و نشیب و فرازها در سه حوزه كنشگران، ماهیت كنشها و محیط كنش مدنظر قرار داد. در میان كنشگران بین‌المللی، با آنكه دولتها همچنان بازیگران اصلی به شمار می‌آمدند، اما در كنار آنها، بازیگران غیردولتی و غیرحکومتی پدید آمدند و به ایفای نقش پرداختند. در این شرایط اما نقش و اثرگذاری دولتها نیز یكدست نبود و گاه با گذشته و سال‌های پیشین تفاوت داشت.
دبا/ محمود فاضلی: دهه نخست قرن بیست و یكم، یکی از پرحادثه‌ترین دوران پس از جنگ سرد بود و فشردگی اخبار و تحولات بین‌المللی در این دوره به‌گونه‌ای است كه به راحتی نمی‌توان كلیت آن را مفهوم‌سازی كرد. در عین حال می‌توان گرایش‌هایی را در میان انبوه تحولات و نشیب و فرازها در سه حوزه كنشگران، ماهیت كنشها و محیط كنش مدنظر قرار داد. در میان كنشگران بین‌المللی، با آنكه دولتها همچنان بازیگران اصلی به شمار می‌آمدند، اما در كنار آنها، بازیگران غیردولتی و غیرحکومتی پدید آمدند و به ایفای نقش پرداختند. در این شرایط اما نقش و اثرگذاری دولتها نیز یكدست نبود و گاه با گذشته و سال‌های پیشین تفاوت داشت.
در این دوره نه تنها دوران گذار از نظم دوقطبی را به پایان نرساند، بلکه با تحولاتی که به خود دید، به نظر می‌آید که دوران گذار را ادامه می‌دهد. هنوز هیچ ترتیب پایداری میان بازیگران بین‌المللی به وجود نیامده است و همچنان دولتها در رقابت با یکدیگر برای افزایش قدرت خویش‌اند. اما بحران‌های اقتصادی گسترده در آمریکا و به تبع آن گسترش بحران در سایر کشورهایی که به آنها غول‌های اقتصادی اطلاق می‌گردد، سبب شد تا موضوع همکاری میان قدرت‌های اقتصادی سنتی یعنی گروه هفت با اقتصادی‌های نوظهور در حال پیشرفت، بیش از پیش اهمیت یابد. از این رو بود که گروه بیست به صورتی موثرتر در عرصه بین‌المللی فعال شد و اعضای آن با اتکای به همکاری متقابل در تلاش برآمدند تا بحران های اقتصادی جهان را کنترل نمایند.
این دوره را می‌توان زمانی برای بازی موثرتر بازیگران نوظهور و قدرت های منطقه‌ای دانست، چرا که توانستند سهم بیشتری نسبت به گذشته در سیاست بین‌الملل در قالب‌های گوناگون بیابند. در این میان چین موقعیتی استثنایی یافت و نمودهای نوینی از ابزار و اعمال قدرت را به نمایش گذاشت. هند نیز برجسته شد. برزیل و ترکیه در مقایسه با سایر قدرتها، بیشتر مطرح شدند. حتی برخی از کشورهای کوچک نیز سر و صدای فراوانی ایجاد کردند، قطر از زمره آنهاست. هرچند نشانه‌هایی از حضور فعالتر برخی از بازیگران دولتی در عرصه بین‌المللی در این دوره به شدت خود را به نمایش گذارد اما مشخصه اصلی این دوره به شدت خود را به نمایش گذراد، اما مشخصه اصلی این دوران نه بازی این بازیگران جدیدی که حضور تعداد بسیاری از افراد و گروههایی است که تاثیرات بین‌المللی آنها اگر نگوییم از دولت ها بیشتر، که کمتر از آن نیست. یازده سپتامبر 2001 نشان داد که چگونه گروهی کوچک می‌تواند تهدیدی جدی علیه امنیت بین‌المللی ایجاد نماید و چگونه بر ساختارهای اصلی بین‌المللی اثرگذار باشد.
فهم کنش و واكنش‌های بین‌المللی در دوران معاصر با تکیه بر احساسات و درک ابعاد آن، پاسخ‌های تحلیلی بهتری را فراهم می‌آورد. تنوع و فشردگی احساسات، نقشه سیاسی جهان را دگرگون کرده و جهان با انواع احساسات روبروست که هرکدام رفتار سیاسی در منطقه یا مناطقی از جهان را شکل می‌دهند و لذا ژئوپلیتیک جدیدی را در سطح جهانی به وجود می‌آورند که كاملا با دیگر دوران‌ها متفاوت است.
در این كتاب تلاش شده است تا با تکیه بر رویدادهای بین‌المللی اخیر، بسیاری از پیچیدگی‌های رفتار متقابل میان بازیگران سنتی و نوظهور، كنشها و واکنش میان محیط بین‌المللی و بازیگران و روندهای جاری در این محیط مورد شناسایی قرار گیرد و از میان آنها نشان داده شود که بازی بین‌المللی در چه تلاطم و درهم ریختگی است که شکل می‌گیرد.
در مجموع از تغییراتی که در سه حوزه کنشگران، كنشها و محیط بین‌المللی در دوران پس از جنگ سرد ظهور نموده، می‌توان این مفهوم کلی را استنباط کرد که با وجود گذشت دو دهه از این واقعه، همچنان نوعی تلاطم در روابط بین‌الملل وجود دارد که چنین شرایطی، مدیریت سیاست خارجی هر کشوری را با چالش‌های جدی روبرو می‌سازد. از این رو به نظر می‌آید که فهم پیچیدگی‌های این عرصه، برای سیاستگذاران، مجریان و محققان حوزه سیاست بین‌الملل امری ضروری باشد و کتاب حاضر درتلاش است تا بتواند گوشه‌ای از این دنیای پیچیده را به گونه‌ای به تصویر کشد که فهم آن را ساده‌تر نماید.
سیاست خارجی و دنیای پرتلاطم
(کنشگران، کنشها و محیط بین‌المللی)
دکتر سید محمد کاظم سجادپور
انتشارات: اطلاعات
قیمت: 4هزار تومان
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید