یادی از خوشنویس بناهای زیبای اصفهان

1393/1/16 ۱۰:۲۴

15 فروردین ماه سال‌روز درگذشت محمدصالح اصفهانی خوشنویس و کتیبه‌نویس دوره صفوی است. کسانی که سری به چهلستون، مسجد امام و دیگر بناهای تاریخی اصفهان زده باشند، حتما کتیبه‌های استادانه و ظریف این اماکن توجه آن‌ها را به خود جلب کرده است. این خطوط زیبا و چشم‌نواز کار محمدصالح اصفهانی خوشنویس و کتیبه‌نویس دوره صفوی است. پدر محمد صالح ابوتراب اصفهانی معروف به ترابا و از پیروان میرعماد بود.

15 فروردین ماه سال‌روز درگذشت محمدصالح اصفهانی خوشنویس و کتیبه‌نویس دوره صفوی است.

کسانی که سری به چهلستون، مسجد امام و دیگر بناهای تاریخی اصفهان زده باشند، حتما کتیبه‌های استادانه و ظریف این اماکن توجه آن‌ها را به خود جلب کرده است. این خطوط زیبا و چشم‌نواز کار محمدصالح اصفهانی خوشنویس و کتیبه‌نویس دوره صفوی است. پدر محمد صالح ابوتراب اصفهانی معروف به ترابا و از پیروان میرعماد بود.

میرعماد را بزرگترین خوشنویس در خط نستعلیق می‌دانند. خوشنویسانی که شاگرد او بودند به پیروی از او افتخار می‌کردند. محمدصالح اصفهانی نیز از خوشنویسانی بود که در هنر خود از میرعماد پیروی می کرد. نورالدین محمد لاهیجی، میرمحمد مقیم تبریزی، عبدالرشید دیلمی، میرابراهیم عماد، ابوتراب اصفهانی، عبدالجبار اصفهانی، محمدصالح خاتون‌آبادی، درویش عبدی بخارایی، میرزا تقی مستوفی‌الممالک، گوهر شاد دختر میرعماد، حاجی جمال‌بن‌ملک محمد شیرازی (جمالا)، شمسا شیرازی، عبدالرزاق قزوینی، نورای اصفهانی و میر یحیی اصفهانی از معروف‌ترین شاگردان میرعماد بودند.

کتیبه ها از بارزترین عناصر نمادی معماری اسلامی به ویژه در مساجد و مقابر هستند و اغلب بر بدنه‌ی مناره‌ها و ایوان‌ها، حاشیه محراب‌ها، گنبد و سردرها کار شده اند. کتیبه‌های قدیمی‌تر، از آجرچینی و گچبری و کتیبه‌های جدیدتر با کاشی معرق و یا کاشی خشت اغلب به رنگ سفید بر زمینه لاجوردی و بعضاً کتیبه‌های حجاری شده از سنگ،مخصوصاً سنگ مرمر نیز دیده می‌شوند.

کتیبه های متعددی از خوشنویسان به نام عهد صفویه در مساجد اصفهان به چشم می خورد. علاوه بر محمدصالح اصفهانی، هنرمندانی چون علیرضا عباسی (مسجدجامع عباسی و مسجد شیخ لطف‌الله)،باقر بنا (مسجد شیخ لطف‌الله)، محمدرضا امامی (پُرکارترین خطاط کتیبه‌های باقی مانده ازاصفهان عهد صفوی) و عبدالباقی تبریزی در این زمینه فعالیت داشته‌اند.

شاید بتوان مشهورترین کتیبه‌های محمدصالح را کتیبه‌های مدرسه چهارباغ اصفهان دانست. این بنا به دلیل کاشیکاری زیبایش مهم‌ترین و زیباترین بنای عصر سلطان حسین صفوی است و به همین دلیل کتیبه‌نویسی آن را به محمدصالح اصفهانی واگذار کرده بودند.

محمدصالح اصفهانی بیش از نیم قرن در زمینه کتیبه‌نویسی فعالیت کرد. از دیگر آثار این خوشنویس می‌توان به کتیبه دهلیز ورودی امامزاده اسماعیل اصفهان، کتیبه سنگ قبر صائب تبریزی و کتیبه واقع در مسجد علیقلی آقا اشاره کرد.