المغالطات

از محمود بن نعمت‌الله بخارایی، كه روزگارش به دست نیامد.

از محمود بن نعمت‌الله بخارایی، كه روزگارش به دست نیامد. جز آنكه در آن از نگارندۀ «شرح الرسالة و المطالع» به سیدی قدس سره یاد می‌كند، كه منظورش قطب‌الدین محمد رازی (د 766ق) و «تحریر القواعد» و «شرح المطالع» او است (گ 128 پ)، و نیز از مولانا داود و «حاشیه»ی او بر «شرح الرسالة» یاد می‌كند (گ 132 پ) كه بایستی قره داود از شاگردان تفتازانی (د 791ق) باشد حاجی خلیفه 2/1063 و این بخارایی بایستی از سدۀ نهم باشد. 
در 1 «مقدمه» و 2 «مقصد»: المقدمة فی تعریف المغالطة. المقصد الاول فی النكات التی لا اختصاص لها بشئ من المعلوم. سربند مقصد دوم افتاده و بایستی مغالطات خاصه باشد. 
نسخه‌ای دیگر از این رساله در فهرست «مرعشی 13/114» نشان داده شده است، در اینجا وی كمال‌الدین محمد (چنین) بن نعمت‌الله بخاری نامیده شده، كه بایستی لغزش چاپی باشد. نسخۀ ما كهن‌تر و معتبرتر است. نسخۀ روایتی مرعشی این دو امتیاز را دارد: 1. همراه است با «شرح ]این[ المغالطات»، از شاگرد او محمد بن عصمت‌الله بن محمود، كه آن را هنگام تدریس رساله نگاشته است، 2. همراه است با دو نگاشتۀ دیگر از نگارندۀ «المغالطات»: یكی «تعریف العلم» و دیگری «حاشیۀ الهیات المواقف». در منابع دیگر در دسترس از این بخاری و این كارها نشانی به دست نیامد. 
آغاز:   حمداً للحكیم الكاشف لاسرار الحقایق و شكراً للعلیم بانوار الدقایق... و بعد، فهذه عدة نكات تتنور ابصار اصحاب الفهم و البیان... احقر عبادالله الباری محمود بن نعمةالله البخاری... و رتبتها علی مقدمة و مقصدین. 
انجام:   مما نقیضه ذاته لكان اطرافه اما حامداً لوقوع اولاً، و الباطل اَوْ الممكن.