چمنستان

از محمد فتحیاب، نیمۀ دوم سدۀ 13ق. پیش از 1277ق، که تاریخ نسخۀ پیشاور ]مشترک[ است، یا زنده در 1265ق/ 9- 1848م ]مشترک، همانجا[. نام کتاب و نگارنده در دیباچه آمده است.

از محمد فتحیاب، نیمۀ دوم سدۀ 13ق. پیش از 1277ق، که تاریخ نسخۀ پیشاور ]مشترک[ است، یا زنده در 1265ق/
9- 1848م ]مشترک، همانجا[. نام کتاب و نگارنده در دیباچه آمده است.
گفتاری است در نامه‌نگاری، در 12 «چمن» و هر چمن در چند «طبقه» با عبارت‌های منشیانه، مقفی و مسجع ولی روان. چمن اول: در القاب که شاهان به شاهان نویسند: از شاهان به بندگان، وزیران و امیران، القاب بیگم، القاب سادات، القاب عالمان، القاب مشایخ عظام، قضات، حفاظ، سخنوران، حکیمان. چمن دوم: در آداب نویسندگی، برای سه طبقه: طبقه اعلا، اوسط و طبقه ادنی. چمن سیوم: نیز در 3 طبقه: طبقۀ اعلا، اوسط، ادنی، چمن چهارم: در فرمان‌ها و خطاب‌ها، نیز در 3 طبقه. از اینگونه: برای بیگم نواب قدسیه القاب، خورشید نقاب، سپهر احتجاب، نوردیدۀ شرم و حیا، شمع خلوتکدۀ عصمت و صفا، غرۀ پیشانی سعادت و عصمت، دریای جلالت و عفت.
آغاز:   لله الحمد و علی رسوله الصلوات. شکستۀ بی سر و پا، دل خستۀ بی‌نوا، راجی الی رحمت‌الوهاب، محمد فتحیاب، بعرض شیرازه بندان اوراق سخن و نخلبندان مضامین نو... از ارشاد بعضی محبان... در چمن‌های متعدد و به روش جدید، در در سلک تحریر درآورده چمنستان نام نهاد.
انجام:   از عمر و بخت کامیاب باد، عنایت الهی شامل حال باد، چشم بد به دور باد، و الدعا تمت بالخیر و به نستعین.
منابع دیگر:   اندیاآفیس، 210 «انشاء چمنستان» ملامیان، چاپ لکهنو، 1264 (1848م)؛ مشترک، 5/429 «چمنستان» همین کتاب (2 نسخه)، 616 چند کتاب به این نام و همین موضوع؛ نسخه‌ها، 3/2098 «چمنستان» از علی عطارد قلم.