سعدی و سلغریان / عبدالرسول خیراندیش

سعدی شاعر عصر سلغریان (اتابکان فارس) است و با هشت تن از فرمانروایان این دودمان معاصر و بلکه معشر بوده است. از جمله این هشت تن اتابک سعد پسر زنگی است که سعد اول به شمار میآید. دیگری سعد پسر ابوبکر پسر سعد زنگی است که نوه سعد اول است و سعد دوم محسوب میگردد.

چکیده: سعدی شاعر عصر سلغریان (اتابکان فارس) است و با هشت تن از فرمانروایان این دودمان معاصر و بلکه معشر بوده است. از جمله این هشت تن اتابک سعد پسر زنگی است که سعد اول به شمار میآید. دیگری سعد پسر ابوبکر پسر سعد زنگی است که نوه سعد اول است و سعد دوم محسوب میگردد. از آنجا که عنوان و تخلص سعدی محل بحث و گفتگو میان محققان بوده و بعضی بر این باور هستند که شاعر پرآوازه شیرازی به دلیل ارادت و علاقه به سلغریان از یکی از دو سعد یعنی سعد اول یا دوم تخلص خود را گرفته است. این مقاله در صدد است تا از منظر رابطه سعدی با سلغریان این نکته را بررسی کند و در این راستا تلاش خواهد کرد تا مناسبات درونی سلغری را نیز مورد موشکافی قرار دهد. در مورد سلسله سلغریان در ابتدا باید به این نکته توجه داشت که هر چند بیش از یک قرن عمر آن به درازا کشیده است، اما در تاریخ سیاسی ایران اواخر قرن ششم تا بخش اعظم قرن هفتم موقعیتی متزلزل دارد و کمتر توانسته است موجودیتی مقتدر و مستقل از خود به نمایش بگذارد؛ زیرا برآمدن دولت سلغریان در پی ضعف و فتور اتابکان سلجوقی فارس و در همان حال انحطاط یافتن دولت سلجوقیان بزرگ صورت تحقق به خود گرفت.

سعدی شناسی اردیبهشت 1380 دفتر چهارم

دریافت مقاله

 

منبع: پرتال جامع علوم انسانی