جعفری قنواتی: ادبیات معاصر ایران نیازمند الهام از ادبیات عامه است
محمد جعفری قنواتی در آیین رونمایی از کتاب «افسانه‌های مردمی نروژ» اظهار کرد: ادبیات خلاقه جهان مدیون بازگشت جوامع غربی به ادبیات کلاسیک و الهام‌گیری از نمادها و فرهنگ بومی است.
.jpg)
محمد جعفری قنواتی در آیین رونمایی از کتاب «افسانه‌های مردمی نروژ» اظهار کرد: ادبیات خلاقه جهان مدیون بازگشت جوامع غربی به ادبیات کلاسیک و الهام‌گیری از نمادها و فرهنگ بومی است.
آیین رونمایی نخستین جلد از مجموعه «افسانه‌های مردمی نروژ» با حضور نویسندگان و فعالان ادبیات کودک عصر یکشنبه (31 مرداد 1395) در خانه کتاب شفق برگزار شد. این‌کتاب که به گردآوری پترکریستن آسبیورتن و یورگن مو با حمایت بنیاد نورلا در اختیار نشر ویدا قرار گرفته، حاوی 17 افسانه برای نوجوانان بوده و قرار است در سال جاری چهار جلد دیگر از این مجموعه به انتشار برسد.
در این آئین محمدجعفری قنواتی، نویسنده و منتقد، به بیان توجه کشورهای غربی به افسانه، تاثیرات آن بر دنیای معاصر و ضرورت مطالعه افسانه توسط کودکان و نوجوانان پرداخت و گفت: اواخر قرن 18 تا نیمه قرن 19 برای ادبیات و فرهنگ اروپا یک دوره خاص بود. در آن زمان جنبش رمانتیسم رواج پیدا کرد. یکی از وجوه این جنبش توجه و مراجعه به افسانه‌ها، حکایات فولکلوریک و ادبیات حماسی گذشته بود که برادران گریم مثالی بر این امر است. آنان نیز در ابتدای قرن 19 شروع به جمع‌آوری افسانه‌های مردم آلمان کردند.
وی گردآوری افسانه را گامی برای رسیدن به اهداف متعالی‌تر دانست و افزود: گردآوری افسانه‌ها آغاز کار در زمینه افسانه‌ها بود. این مجموعه‌ها بعدها موضوع بحث‌ها و نظریه‌هایی استنتاجی شد که این اتفاق را بیشتر در ادبیات آلمان شاهد بودیم. اما در دیگر کشورها مانند دانمارک، نروژ و فنلاند افسانه‌ها سرآغاز شکل‌گیری نظریه‌ها و فعالیت نظریه‌پردازان شد.
این نویسنده با اشاره به ارتباط مستقیم ادبیات خلاقه معاصر با ادبیات کلاسیک اظهار کرد: جمع‌آوری افسانه‌ها در اروپا روی ادبیات خلاقه اروپا تاثیر داشت و باعث یک نوع ارتباط فرهنگی با گذشته شد. نویسنده‌ها با الهام از افسانه‌ها و متون گذشته متون خلاقه جدی ایجاد کرده و می‌کنند؛ نمایشنامه‌های فرانسوی و آلمانی و اولیس جیمز جویس به‌طور اخص از این جمله‌اند. اما در ایران ما روندی مخالف را طی کردیم و تبری جستن از گذشته و زیر سوال بردن ادبیات از حافظ و سعدی گرفته تا ادبیات عامه بخشی از تاریخ ما پیش از مشروطه است. منورالفکرها این اندیشه را رواج و تا بعد از انقلاب مشرطه آن‌را ادامه دادند. اگرچه افرادی برای بهبود این شیوه از تفکر گام برداشتند، اما نگاه قالب قابل تغییر نبود.
جعفری قنوانی با اشاره به شکل‌گیری مباحث ادبیات عامه، افسانه‌شناسی و قصه‌شناسی در برخی دانشگاه‌ها، توجه به این مباحث نظری را در ایران ضروری دانسته و افزود: ما اختلاف صدساله‌ای با غرب داریم. زمانی که شروع کردیم به پر کردن این خلاء، با سد محکمی روبه‌رو بودیم و پس از آن نیز مباحث نظری ما محدود به چند دانشگاه شد.
این منتقد بیان کرد: جهانی شدن ادبیات مستلزم ملی بودن آن است. وقتی ادبیات ملی نیست و در حوزه خود رشد نمی‌کند، نمی‌تواند بدون رشد در یک فرهنگ معین راهی جهانی را طی کند. برای باور این امر نگاهی به ادبیات ترکیه، فرانسه و آلمان نشان‌دهنده راهی است که نویسندگان آن پیموده‌اند. الهام‌گیری برای خلق آثار ادبی خلاقانه یکی از تاثیرات بازگشت به ادبیات گذشته بوده که سبب استمرار فرهنگی شده و می‌شود. اما در ایران ما دچار انقطاع فرهنگی شدیم و کار به جایی رسید که الهام از زندگی جای خود را به الهام از فراواقعیت داد. در همین راستاست که تصور می‌شود ادبیات ایران ضروری است تا ابتدا راه ملی شدن را طی کند.
این مجموعه در قالب ۱۴۲ صفحه، به بهای ۱۴ هزار تومان به تازگی از سوی انتشارات ویدا راهی بازار کتاب شده است.
منبع: ایبنا