اخبار

نمونه‌هایی از بادگیرها در مناطق کویری، سرداب‌ها و حوض‌خانه‌هایی که در اتاق‌های زیر زمین خانه‌ها ساخته می‌شدند، سبدهای یخی که در اطراف اتاق‌ها قرار می‌دادند، از جمله خنک کننده‌ها و تهویه کننده‌هایی هستند که در معماری گذشته نقش کولر را ایفا می‌کردند. اما گفته می‌شود نخستین و ابتداعی‌ترین دستگاه خنک کننده یا تهویه مطبوعی که ایرانیان ابداع کردند «خیشخانه» بوده که انواع آن را در معماری خانه‌های خود در تابستان به کارمی‌بردند.

یکی از جاذبه‌های معماری ایرانی- اسلامی پیوندی است که با اعتقادات و باورهای ایرانیان دارد به طوری که با مشاهده معماری ایرانی می‎‎توان با فرهنگ و اعتقادات مردم ایران ‎‎ زمین نیز آشنا شد. کوچک ‎‎ ترین و پایه ‎‎ ترین مشخصه معماری ایرانی، استفاده از عنصر خاک است که چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام با یک باور مشخص وجود داشته و مردمان این سرزمین به آن باور داشته‎‎اند.

تابستان‌ها با یک قاچ هندوانه خنک در ایوان خانه مادربرزگ به در می‌شد. ایوانی که دیگر نیست. جای خانه مادربزرگ را یک ساختمان بلند و بی‌روح گرفته و جای ایوانش را کولر گازی و آبی. دیگر در این خانه نه از گرمای مهر مادر بزرگ خبری هست نه از خنکای خاطره‌ او.

سوم اردیبهشت، روز بزرگداشت شیخ بهایی و روز معمار است؛ برخی معماران براین باورند که خانه‌های امروز ما، تنها به یک سرپناه تبدیل شده و از معنا و مفهوم بی‌بهره‌اند. «ما ساکن ایرانیم نه اهل آن. در این خانه زندگی می‌کنیم، بدون آنکه دل‌بسته‌اش باشیم. تنها درپی ساختن سرپناهی هستیم؛ سرپناهی برای خود تا دمی‌از گزند باد و باران بیاساییم؛ آری تنها برای لحظه‌ای. احساس صاحب خانه بودن، بی‌معنی است؛ مسافرانی هستیم که حتی ارزش فرهنگی و تاریخی دیاری که به آن سفر کرده‌ایم را نمی‌دانیم، از این روست که پاسش نمی‌داریم و بی‌تفاوت از کنارش می‌گذریم.»

مسابقه عکاسی معماری با هدف شناخت و معرفی حقایق نهفته در هویت معماری ایرانی اسلامی، بررسی سبک زندگی اسلامی در معماری ایرانی، بررسی نسبت تاریخ و هویت در معماری معاصر ایران، تأثیر عناصر کالبدی محیط بر فرهنگ و هویت، بررسی علل و عوامل اغتشاش در هویت معماری برگزار می‌شود.

مقاله حاضر، به قلم ابا کوخ، عضو هیئت علمی دپارتمان تاریخ هنر دانشگاه وین و محقق ارشد آکادمی علوم اتریش، دربردارنده تحلیلی از تأثیر سنت پادشاهی و معماری ایرانی بر معماری و هنر گورکانیان هند است. او با رجوع به آثار ادبی و تاریخی آن دوره کوشیده است تا شیوه‌ها و وجوه مختلف این تأثیر‌پذیری را نشان دهند

کاروانسرا‌ها از مهم ترین یادگار‌های گرانقدر معماری ایرانی به شمار می‌روند که از دوران هخامنشیان برای اسکان موقت و استراحت کاروان‌ها در مسیر راه‌ها ایجاد شدند، در دوران صفویه به اوج شکوفایی خود رسیده و تحت تأثیر تحولات اخیر در عرصه حمل و نقل، کارایی خود را از دست داده و به مخروبه تبدیل شدند، ضمن اینکه، کاروانسرا‌ها همواره مردمانی از سرزمین‌های مختلف را هرچند برای مدت کوتاهی در خود جای می‌دادند که این اجتماع، معمولا ً این بنا‌ها را به محلی برای برخورد و تبادل آرا و اندیشه‌های اجتماعی، مذهبی و سیاسی اقوام مختلف تبدیل می‌کرده است.

بنا دارای سه ساحت است: ساحت اول نوعی سرپناه است در جهت حفظ و امنیت انسان در برابر گزندها. ساحت دوم ساختمان است که در آن علاوه بر کارکردهای مورد نیاز، عناصری از زیبایی شناسی و امنیت روانی ظهور می یابد. ساحت سوم معماری است یعنی بنایی که در آن معنا مقدم بر فرم است و به یک عبارت در معماری، معانی و مفاهیم صورت تجسمی می یابند. بنابراین معماری زبان و بیان معانی و مفاهیم است و به همین دلیل دربر دارنده هویت و فرهنگ یک ملت و تمدن.

روزنامه ˝دیلی میل˝ در فهرست جاذبه‌های گردشگری جایگاه خاصی را به معماری ایران اختصاص داده است. روزنامه "دیلی میل" انگلستان در پایگاه اینترنتی خود تصاویری از میراث فرهنگی و جاذبه‌های گردشگری ایران را منتشر کرده و بازدید از این دیدنی‌ها را به مخاطبینش پیشنهاد می‌دهد. با مروری بر این تصاویر متوجه می‌شویم که معماری ایرانی جایگاه خاصی در فهرست این جاذبه‌ها را به خود اختصاص داده است.