اخبار

«سده» جشن پاسداشت «اسطوره‌ کشف آتش در تمدن ایرانی» است كه هرساله در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه یعنی آبان روز از ماه بهمن، با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، آغاز می‌شود. جشن «سده» يكي از مهم‌ترين مراسم‌های باستانی ایرانی‌هاست كه از دیرباز تاکنون در نقاط مختلف کشور، توسط تمام قومیت‌های ایرانی فارغ از هر قوم و زبان برگزار می‌شود.

به طور کلی در ایران پیش از اسلام در طی سال جشنهای ریادی برپا می شد زیرا طبق آئین ایران باستان و کیش زرتشتی دنیا رزمگاهی میان نیروی نیکی و بدی است و آدمی وظیفه دارد چون سربازی در همه عمر به طرفداری از نیکی و علیه بدی آنی از کشش و کوشش باز نایستد و یقین بداند که درین جنگ گرچه نیکی طبعاً متحمل تلفاتی خواهد شدولی سرانجام بدی و زشتی از جهان برافتاده و نیکی و خوبی سراسر گیتی را فراخواهد گرفت. پس انسان باید تا روز رستاخیز یعنی روزی که فتح نهایی نصیب نیکی خواهد شد آنی از پای ننشیند و مانند سربازی فداکار پیوسته در راه نابودی بدی و زشتی بکوشد.

سده جشن آتش زمستانی است که هزاران سال قدمت دارد. صورت همگانی این آیین در بسیاری از نقاط ایران محدود شده و یا از بین رفته است. برگزاری آیین سده در شهر کرمان هرگز به طور جدی تعطیل نشد؛ از این رو، برگزاری آن در این شهر صورتِ نمایشی محلی به خود گرفت که می توان آن را «پرفورمانسی» آیینی به شمار آورد.

شاهنامه را می توان از جمله کتبی دانست که در تما‌می مکاتب نگارگری ایرانی از مهم ترین و پرکاربرد‌‌ترین‌کتابها در زمینه های کتاب آرایی ایرانی به شمار می‌آید. تعداد زیادی شاهنامه مصور در هردوره نگارگری به جای مانده است، که گویای این ادعاست. در میان شاهنامه هایی که به دستور پادشاهان، در دوره‌های مختلف تدوین و مصور شده، شاهنامه شاه طهماسب از ارزش هنری بالایی برخوردار است و ا‌همیت ان به دلیل وجود حامیان هنر دوست و تعدد هنرمندان عصر صفوی است که با سرپرستی سلطان محمد در پدید آمدن شا‌هنا‌مه شاه طهماسب نقش مهمی ایفا نمودند.

جشن سَده، یکی از جشنهای ایرانی است که در آغاز شامگاه دهم بهمن با افروختن آتش برگزار می‌شود. این جشن کهن که همیشه به صورت جمعی برپا می‌شود، علاوه بر شادی و نیایش، مستلزم نوعی مشارکت مردم در گردآوری هیزم نیز هست و بدین ترتیب ، جشن همکاری و همبستگی مردمان است که به ویژه در استان یزد و کرمان رواج دارد.