اخبار

واقعیت این است که ادبیات مقاومت فلسطین، به طور ناگهانی ظاهر نشده است، بلکه سال ها پیش از تأسیس دولت اسراییل، بی آنکه این نام را برخود داشته باشد شکل گرفته است. تردیدی نیست که از همان آغاز توطئه فروش زمین به یهودیان و تأسیس دفتر یهود در فلسطین، روشنفکران عرب احساس خطر کرده بودند و در آثار خود به مردم فلسطین همواره هشدار می دادند.

در همان سده‌های نخست اسلامی می‌توان یافت. چه، سیبویه (د 180ق/796م)، فرّاء (د 206ق/821م)، ابوعبیده معمر بن مثنی (د ح 210ق/825م) در آثار خود از آن یاد کرده‌اند و گویا جاحظ (د 255ق/869م) نخستین کسی است که رساله‌ای بدین نام نگاشته است (عید، 275- 278؛ ناقوری، 458؛ موسی، 153؛ EI2, X/179). تمثیل همگام با علم بیان، رو به تکامل نهاد تا آنکه در سدۀ 4ق/10م قدامة بن جعفر (د 337ق/948م) در کتاب نقدالشعرخود به موضوع تشبیه و تمثیل که از مسائل اساسی علم بیان‌اند، پرداخت و تعریف مستقلی از آن به دست داد. در نظر قدامه تمثیل از «ائتلاف لفظ و معنا» پدید می‌آید و در حقیقت استعمال کلام در غیر معنای حقیقی خود را گویند (ص 181). قدامه برای تفهیم و تثبیت این موضوع در ذهن شنونده به ابیاتی از شعر عرب استشهاد می‌کند