اخبار

تصویر چندان غریبی نیست روزگاری که بزرگان خانواده ها شب‌های سرد زمستانی در شب نشینی‌هایشان به شاهنامه خوانی و صحبت از افسانه‌های به یادگار مانده از نیاکانشان می‌پرداختند. همین دور هم نشینی‌ها هم راهی بود برای انتقال نسل به نسل داشته‌های ادبیات شفاهی‌مان که آثاری همچون داستان حسین کرد شبستری، امیرارسلان نامدار و حتی نوشته‌هایی نظیر افسانه‌های هزار و یک شب را می‌توان از جمله آنها دانست؛ بخشی از فرهنگمان که این روزها فراموشی در کمین آن نشسته، آنقدر که به‌ قول حسن ذوالفقاری، اگر مسئولان فرهنگی-آموزشی زودتر از خواب غفلت بیدار نشوند و تلاشی برای ثبت و حفظ این عناصر فرهنگ عامه به خرج ندهند در آینده‌ای نه چندان دور باید شاهد نابودی گنجینه‌ای مهم از داشته‌های سرزمینمان باشیم.

یکم آبان‌ماه سال 1330 خورشیدی در محله پنار شهرستان استهبان از توابع استان فارس به دنیا آمد، 21 سال بعد از آن و پس از اخذ دیپلم، عشق به ‏آموزگاری موجب شد تا به‌‏عنوان معلم کلاس اول ابتدایی وارد روستا شود و به مدت بیست سال در روستاهای مختلف و در میان ایلات و عشایر بیاموزد و بیاموزاند.

به استثنای کتاب‌هایی مانند هزار و یکشب، بیشتر قصه‌های کوتاه عامیانه را تنها در دوره‌های اخیر گردآوری و مکتوب کرده‌اند. این قصه‌ها ساده و بی‌پیرایه است؛ اما گهگاه برخی از تعبیرات کهن در پاره‌ای از آنها دیده می‌شود. برخی از جمله‌های قالبی آغاز و انجام آنها وزن و قافیه دارد. قصه‌های کوتاه عامیانه را از لحاظ مضمون و محتوا به دو بخش می‌توان تقسیم کرد:

ادبیات عامیانه، ادبیات تودۀ مردم ایران، اثر مردمانی بی‌سواد یا کم‌سواد و غالباً شفاهی، که از جهت ساختار و محتوا، با ادبیات سنتی مکتوب فارسی متفاوت است. زبان ساده، لحن عامیانه، حالات واندیشه‌های عوام در این ادبیات نمایان است. امروز ادبیات عامیان در نقاط گوناگون ایران با گویش‌های متفاوت میان مردم مناطق گوناگون مشهور و متداول است.

: مطالعه و تحلیل علمی جلوه‌های گوناگون ادبیات عامه موجب درک شایسته‌تر ماهیت، عناصر سازندة درونی و عوامل تأثیرگذار در پردازش فرهنگ شفاهی می‌گردد. قصه‌گویی یکی از کهن‌ترین اشکال ادبیات شفاهی است.