آداب و رسوم عید فطر در مناطق مختلف ایران

1394/4/23 ۱۱:۳۰

 آداب و رسوم عید فطر در مناطق مختلف ایران

مردم سیستان و بلوچستان به مناسبت عید فطر سه روز را به جشن و شادمانی می پردازند. بازارهای این استان در روزهای آخر ماه رمضان مملو از جمعیت می شود، به طوری که مردان در آستانه عید فطر بیشتر وقت خود را به خرید شیرینی و تنقلات اختصاص می‌دهند و بانوان بلوچ بیشتر برای خرید پوشاک و زیورآلات به بازار می روند. زنان بلوچ با خرید و تهیه «زی‌آستون» در انواع طرح‌ها و رنگ های مختلف که از جمله گران‌ترین آنها را طرح «کوه تفتان» و «فنوج »شامل می‌شود برای زینت لباس ها در عید فطر استفاده می کنند.

 

عید فطر یکی از اعیاد بزرگ اسلامی است که همچون دیگر مناسک و اعیاد اسلامی با فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان گره خورده است و ایرانیان نیز همگام با مسلمانان دیگر نقاط جهان این روز را گرامی می دارند.


  سيستان و بلوچستان
مردم سیستان و بلوچستان به مناسبت عید فطر سه روز را به جشن و شادمانی می پردازند. بازارهای این استان در روزهای آخر ماه رمضان مملو از جمعیت می شود، به طوری که مردان در آستانه عید فطر بیشتر وقت خود را به خرید شیرینی و تنقلات اختصاص می‌دهند و بانوان بلوچ بیشتر برای خرید پوشاک و زیورآلات به بازار می روند.
زنان بلوچ با خرید و تهیه «زی‌آستون» در انواع طرح‌ها و رنگ های مختلف که از جمله گران‌ترین آنها را طرح «کوه تفتان» و «فنوج »شامل می‌شود برای زینت لباس ها در عید فطر استفاده می کنند.
«زی آستون» به سوزن دوزی بخش جلویی لباس بانوان بلوچ از زیر گردن تا نزدیکی‌های زانو همچنین سر آستین لباس های آنان اطلاق می شود و بسته به نوع سوزن دوزی یا آینه کاری، طرح یا نوع دوخت آن در این روز توسط بیشتر زنان بلوچ خریداری می شود. مردم در این منطقه، روز عید فطر بعد از نماز صبح، حمام می روند و لباس های نو و روشن خود را می پوشند و برای اقامه نماز عید فطر آماده می شوند. بعد از نماز عید، به دیدار بزرگان می‌روند و با قربانی کردن دام یا حتی یک مرغ زنده شکر روزه داری را به جای می آورند تا از شر شیطان و هوای نفس در امان بمانند.

  خوزستان
عرب‌های خوزستان دو روز مانده به عید را «ام‌الوسخ» به معنای روز چرکین می نامند و در این روز به نظافت خانه های خود می پردازند و یک روز مانده به عید را «ام‌الحلس» به معنای روز نظافت شخصی می‌نامند و در این روز به تمیزی ظاهر خود می پردازند. در این ایام فروش انواع شیرینی و آجیل و ازدحام جمعیت در بازارها و شهرهاي خوزستان جلوه‌ای دیگر به آن‌ها می‌بخشد و همچنین می توان گفت که بازار پوشاک نیز از این جنب و جوش بی نصیب نمی ماند. در شب عید و هنگام اعلام رؤیت هلال ماه، مردم عرب طبق رسوم خود در مساجد تکبیرگویان این عید را اعلام می‌کنند. بعد از اقامه نماز عید، به سر مزار رفتگان خود می روند. سپس افراد هر محله برای تبریک عید به خانه  همسایه‌های عزادار محله خود می‌روند وبعد نوبت به بزرگان محله می رسد.

  عشاير جنوب
در میان عشایر خوزستان نیز، مردم با «هوسه» و پایکوبی کوچه‌های محلات را طی می‌کنند و به سراغ بزرگ محله و قبیله رفته و در مضیف (مکان پذیرایی) گرد هم می‌آیند. برخی در این مجلس به شعرسرایی می‌پردازند و ترنم شنیدن صدای شعرهای شعبی (شعرهایی با زبان گفتار) به گوش می‌رسد. همچنین در این روز برخی از مردم به پخش شیرینی و شربت در مجالس و محافل و کوچه و بازار می‌پردازند.

  شهرهاي بندري خليج فارس
در بندر بوشهر و ديگر بنادر خليج فارس، برازجان و روستاهاى دشتى از جمله لاور، رزمى و بوشهر به فطريه «سر روزه» مى‏گويند. سر روزه جو يا گندم يا خرما يا آرد و يا پول است كه از قبل آماده كرده‌اند تا صبح عيد فطر به فرد مستحقى بدهند. در اين مناطق هم اگر مرد خانواده‏ اى دستش تنگ باشد، ظرف مسى بزرگى را در اين چند روزه پيش آخوند ده مى ‏برد تا روى ظرف بخواند و نيت كند كه اين ظرف در عوض سر روزه گرو بماند، آنگاه ظرف را به خانه مى‏ آورد و در گوشه‏ اى مى‏ گذارد و به كار نمى‏ گيرند تا زمانى كه سر روزه را تهيه كنند و به مستحقش بدهند و ظرف را از گرو درآورند. در بردخون بندر دير مردم پس از اقامه نماز عيد به ديد و بازديد يكديگر مى‏ روند و عيد را به همديگر تبريك مى‏ گويند و با چاى و قليان و شيرينى از ميهمانان پذيرايى مى‏ شود.
يكى از مراسم جالب توجه در اين استان در روز عيد فطر رفتن به منازل خانواده‏ هايى كه در طول سال گذشته فردى را از دست داده‏ اند، است. در اين روز خانواده‏ هايى كه در طول سال فردى از آنها از دنيا رفته است، عيد تهلو (تلخ) دارند. پس از پايان نماز عيد، كليه افراد محل به خانه بازماندگان متوفى مى‏ روند و با خواندن فاتحه ياد او را گرامى مى ‏دارند و با چاى و شيرينى از آنها پذيرايى مى‏ شود. تا قبل از ظهر به تمام خانه‏ هايى كه در آنها عيد تهلو برگزار مي‌شود، مى ‏روند. تشكيل مجلس عيد تهلو براى هر خانواده‏ اى كه عزيزى را از دست داده الزامى است.
در بندر گناوه مراسم فاتحه خوانى در تكايا و مساجد برگزار مى‏شود. در اين روز در بسيارى از تكايا و مساجد شهر مراسم روضه خوانى و فاتحه‌خوانى برقرار است.
همچنين در اين روز كسانى كه اقدام به مراسم دُم‌دُم سحرى مى ‏كردند پس از اقامه نماز براى گرفتن اجرت به همه خانه‏ هاى محل سر مى ‏زنند.

روزنامه قانون

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: