پیش‌دستی «دوکومومو» در برابر «یونسکو»

1394/3/16 ۱۱:۰۱

«دوکومومو» برای جهانی کردن «برج آزادی»، «پل ورسک» و «کارخانه ریسباف اصفهان» در برابر یونسکو پیش‌دستی می‌کند. «دوکومومو» یا «جنبش مدرن مستندنگاری و حفاظت از بناهای تاریخی» به عنوان یک نهاد بین‌المللی در سال 1988 با عضویت 14 کشور اروپایی کار خود را با هدف مستندسازی و حفاظت از آثار معماری مدرن و معاصر آغاز کرد.

«دوکومومو» برای جهانی کردن «برج آزادی»، «پل ورسک» و «کارخانه ریسباف اصفهان» در برابر یونسکو پیش‌دستی می‌کند.

 «دوکومومو» یا «جنبش مدرن مستندنگاری و حفاظت از بناهای تاریخی» به عنوان یک نهاد بین‌المللی در سال 1988 با عضویت 14 کشور اروپایی کار خود را با هدف مستندسازی و حفاظت از آثار معماری مدرن و معاصر آغاز کرد.

ایران نیز در 19 مرداد 1391 (2012) با ارسال پرونده و حضور نمایندگانی در جلسه شورای جهانی این نهاد عضویت خود را در کنفرانس دو سالانه که در کشور فنلاند برگزار شد، تصویب کرد و مقر کنونی آن در دانشکده‌ی معماری دانشگاه تهران،زیر نظر پیروز حناچی (معاون شهرسازی و معماری وزارت راه وشهرسازی) است، در حال حاضر نیز بیش از 70 کشور اروپائی عضو نهاد بین‌المللی دوکوموموی جهانی هستند.

این نهاد بین‌المللی هر چند توان حمایت‌های مالی را ندارد و وظیفه‌اش حمایت معنوی از آثار تاریخی است، اما می‌تواند به افراد و ارگان‌های تصمیم‌گیر درباره‌ی بناهای تاریخی آگاهی‌رسانی کند.

به دنبال وظیفه‌ی حفاظتی که این نهاد بین‌المللی برعهده دارد کشورهای عضو می‌توانند آثار ارزشمند و تاریخی خود را به «دوکومومو» معرفی کنند، تا با ثبت آن آثار یک نهاد حفاظتی دیگر به جز سازمان میراث فرهنگی هر کشور، پشتیبان آن اثر تاریخی باشد.

هادی نادری، دبیر «دوکومومو» در ایران در این زمینه به خبرنگار ایسنا توضیح می‌دهد.

او با تاکید بر این‌که «مستندنگاری و حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی و حتی معاصر» در قالب جنبشی مدرن یعنی «دوکومومو» در سطح جهانی انجام می‌شود در گفت‌وگو با خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا،فعالیت این جنبش مدرن را براساس بحث گسترش آگاهی بخشی نسبت به ارزش‌های بناهای تاریخی در سطح عمومی جامعه می‌داند.

وی «دوکومومو» را سازمانی جداگانه از یونسکو در سطح جهانی دانسته و می‌گوید:این نهاد بین‌المللی در زمینه حفاظت و مرمت بناهای تاریخی به صورت مستقل عمل می‌کنند، با این وجود در مواردی مشخص مانند «میراث مدرن» و به عنوان مشاور با یونسکو نیز همکاری دارد.

نادری با تاکید بر ضرورت توجه به «میراث مدرن» در سطح جوامع، ادامه می‌دهد:متاسفانه در دوره‌ی کنونی بناهایی که از نظر تاریخی به ما نزدیک‌ترند، به راحتی تخریب می‌شوند، بنابراین این نهاد بین‌المللی این گونه آثار را مورد حمایت قرار می‌دهد.

او «تهران» را شهری دارای ارزش‌های برگرفته از الگوهای مدیریتی بیان می‌کند که به راحتی توسط افراد تخریب می‌شوند و اظهار می‌کند: با توجه به فراگیری این بحث در شهرهای مدرن کنونی در سطح دنیا،«دوکومومو» بحث ثبت بناهای مدرن را یک بحث مستقل می‌داند و معتقد است این جنبش مدرن حتی در ایران امکان حفاظت از تعداد زیادی از بناهای تاریخی را فراهم می‌کند.

دبیر «دوکومومو» در ایران با اشاره به عضویت محمدحسن طالبیان،‌معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری محمدحسن طالبیان در این نهاد ملی در سطح کشور، بیان می‌کند: دفتر «دوکومومو» در ایران تهیه‌ی 10 پرونده با هدف ارائه «دوکومومو»ی جهانی را در دستور کار دارد و تا کنون تهیه و تکمیل سه پرونده «برج آزادی»، «پل ورسک» و «کارخانه ریسباف اصفهان» انجام شده و ارسال آن‌ها به «دوکومومو»ی جهانی نهایی شده است.

وی با تاکید بر این نکته که ثبت ملی بودن یا نبودن آثار برای ثبت در لیست «دوکومومو»ی جهانی تاثیرگذار نیست،ادامه می‌دهد: هنوز درباره‌ی همکاری این نهاد با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صحبت رسمی یا مورد تفاهم‌نامه‌ای مطرح نشده است با این وجود «دوکومومو» برای بحث حفاظت از بناهای تاریخی و مدرن به صورت فنی وارد مقوله حفاظت نمی‌شود بلکه بیشتر آگاهی رسانی و تحریک افکار عمومی نسبت به ارزش‌های تاریخی با هدف حفاظت از این آثار را در دستور کار قرار دارد.

به گفته‌ی نادری توجه این نهاد فقط به بحث میراث ملموس و بناهای مدرن، شهرها و مجموعه‌هاست و در دستور کار این نهاد نسبت به حفاظت یا مستندنگاری میراث ناملموس بند یا تبصره‌ای وجود ندارد.

دبیر «دوکومومو»ی ایران اظهار می‌کند:براساس اعلام «دوکومومو»ی جهانی تا پایان سال 2015 نیز یک نمایشگاه مجازی به عنوان «نمایشگاه مجازی بناهای مدرن در جهان» روی سایت جهانی این جنبش مدرن قرار می‌گیرد.ایران نیز قرار است 30 بنای تاریخی و ارزشمند خود را برای ارائه در این نمایشگاه مجازی معرفی کند.

 «دوکومومو» (Docomomo) مخفف «International working party for documentation and conservation of buldings, sites and neighborhood of modern movement» به معنای «نهاد بین‌المللی مستندنگاری و حفاظت از آثار معماری مدرن و معاصر» است.

ایسنا