1393/11/1 ۰۹:۵۲
درحالی‌که مدیر کل توسعه و ترویج صنایع دستی می‌گوید طراحان لباس می‌توانند رشته‌ی در حال منسوخ شدن زری‌بافی را احیا کنند، بخشی از طراحان لباس معتقدند، لباس‌های زری‌بافی متعلق به شاهان ایران بوده و اکنون مشتری ندارند.
عبدالمجید شریف‌زاده - مدیر کل توسعه و ترویج صنایع دستی - اظهار کرد:متأسفانه شرایط صنایع دستی در شاخه‌ی پارچه‌های سنتی ایران بسیار اسفناک است؛ به گونه‌ای که شاید بتوان گفت بسیار از صنایع دستی خود را از دست داده‌ایم و در حال نابودی هستند.
او افزود: از نظر یونسکو، اگر در رشته‌ای کمتر از 10 نفر کار کنند آن رشته نابود شده است و اگر در رشته‌ای حدود 20 تا 30 نفر کار کنند آن رشته در حال نابودی است. متأسفانه در بسیاری از رشته‌های هنری، فقط یک یا دو نفر مشغول به کار هستند و در واقع چیزی از آن‌ها باقی نمانده است.
شریف‌زاده بیان کرد: ما از دولت هم انتظار چندانی نداریم چون این نهاد زمانی که سازمانی به نام سازمان صنایع دستی بود آن را نابود کرد و تبعات بسیاری داشت، چنانچه الان می‌بینیم در روستاهای ما رشته‌های صنایع دستی رو به منسوخ شدن است و برخی از هنرمندان نیز برای کشورهایی جز ایران آثار صنایع دستی تولید می‌کنند.
او بیان کرد: دولت، سازمان صنایع دستی را بدون جایگزین از بین برد و من فکر می‌کنم که معمولا جز خرابکاری کار دیگری نمی‌کند. جایی که باید دخالت کند نمی‌کند و جایی که نباید دخالت کند دخالت می‌کند. مثلا اینکه با دخالت در موضوع تولید، عرضه و فروش فرش ایرانی، برای فرش ایرانی مشکلات زیادی اسجاد کرد. در گذشته فرش ایران دارای ساختار مشخصی بود. تولیدکننده، رنگرز، تاجر و فروشنده هر یک کار خود را می‌کردند ولی دولت با طرح این موضوع که حاصل دسترنج هنرمندان به جیب دلال‌ها می‌رود وارد کار شد و به جای اصلاح کردن، همه چیز را خراب کرد. ضمن اینکه بخش خصوصی را هم نابود کرد.
او افزود: دولت در صنایع دستی هم دخالت کرد در حالی که نیازی به دخالت کردن نبود. بعدها نیز آن را رها کرد و گفت که باید بخش خصوصی عهده‌دار صنایع دستی ایران شود در حالی که از نظر من باید کمک شود تا فعالیت‌های صنایع دستی به بخش خصوصی واگذار شود و نمی‌توان آن را رها کرد.
مدیر کل توسعه و ترویج صنایع دستی، گفت: در بین صنایع دستی و هنرها سنتی ایران پارچه‌های مختلف از جمله زری‌بافی وجود دارد که پارچه‌های گران‌قیمت و منحصر به فردی هستند. حکومت صفویه در دوره‌ای، هزینه جنگ با عثمانیان، را از طریق فروش پارچه‌های زری‌بافی شده به اروپا تامین کرده است. اکنون نیز منابع مطالعه ما از زری‌بافی کلیساهای اروپا هستند که این پارچه‌ها را نگه داشته‌اند. این در حالی است که مردم جامعه‌ی ما هیچ جا اسمی از زری‌بافی نمی‌شنوند.
او با بیان اینکه در ایران افراد بسیار معدودی زری‌بافی را نگه داشتند، گفت: اکنون سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری این آمادگی را دارد که اگر بخش خصوصی در حمایت از زری‌بافی وارد شود این رشته را زنده نگه دارد. اگر این اتفاق نیفتد این رشته از بین می رود.
عبدالعلی نعیمایی -هنرمند کارگاه زری‌بافی سازمان میراث فرهنگی- درباره‌ی سیر تاریخی پارچه در ایران، بیان کرد: اولین پارچه‌های نقش‌دار 800 سال قبل از میلاد مسیح در ایران تهیه شده است و برای اولین بار تجارت ابریشم از زمان اشکانیان در ایران آغاز شد و بعد در دوره ساسانیان به تولید ابریشم رسیدیم.
او افزود: در دوره ساسانیان پارچه‌های نقش‌دار پیچیده‌ای آمد و زربافت هم رونق گرفت ولی بعد از اسلام تا یکی-دو قرن به پارچه اصلا اهمیت داده نشد ولی زری‌بافی و پارچه دوباره در دوره صفوی، رونق پیدا کرد. مثلا مفاهیم ادبی در پارچه‌ها آمد و دیگر به جای نگاره‌های انتزاعی قبل از اسلام لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و سایر اشعار به روی پارچه‌ها آمد. بافتن متون ادبی بر پارچه بسیار سخت بود و در کارگاه‌های 800 نفری انجام می‌شد.
این هنرمند درباره‌ی شاه طهماسب صفوی توضیح داد: این شاه صفوی در روز 50 دست لباس عوض می‌کرد و از او حدود 30 هزار لباس باقی مانده است که اکنون در موزه متروپلیتن قرار دارد! ولی بعد از دوره صفوی افول پارچه در ایران را تجربه می‌کنیم. چنانچه در دوره‌ی قاجار امتیاز مخملبافی ایران به ایتالیا واگذار شد و اکنون کسی در دنیا نمی‌داند که مخمل برای ایران است.
همچنین یکی از طراحان اظهار کرد: طراح لباس بر حسب نیاز مشتریان لباس طراحی می‌کند. ما کاره‌ای نیستیم که هنری را حفظ کنیم یا نه؟ زری‌بافی باید ترویج شود، فرهنگ‌سازی شود و مردم توجیه شوند که از این هنر استفاده کنند و بعد طراحان تولید کنند.
شریف‌زاده نیز پاسخ داد: طراحان باید کمک کنند که عده‌ای بیایند و سرمایه‌گذاری کنند. اساسا خصلت کار زری‌بافی برای تولید صنعتی نیست و بخشی از آن باید توسط طراحان احیا شود.
یکی دیگر از طراحان نیز گفت: زری‌بافی برای شاهان ایران بوده است و یک تکه‌ی کوچک از آن یک میلیون تومان قیمت دارد. از میان این همه رشته‌های صنایع دستی من در تعجبم که چرا باید روی زری‌بافی سرمایه‌گذاری شود. از نظر من اولویت‌های دیگری هم وجود دارد که می‌شود به آن‌ها پرداخت. اگر بخواهیم کاری کنیم که مردم به صنایع دستی علاقه‌مند شوند نباید از زری‌بافی شروع کنیم.
شریف‌زاده نیز گفت:ما در برنامه کلی‌تر در فکر احیای صنایع دستی هستیم و به تمامی رشته‌های آن فکر می‌کنیم.
یکی از طراحان نیز پیشنهاد داد که برای افراد متمول، سفارت‌ها و مهمان‌های خارجی فشن شویی برگزار شود تا آثار زری‌بافی به آن‌ها ارائه شود وگرنه این آثار در بدنه‌ی جامعه خریداری نخواهد داشت.
یکی دیگر از طراحان نیز به موضوع تبلیغات اشاره کرد و گفت:ما نمی‌توانیم عکس آثارمان را در سطح شهر نصب کنیم و تا زمانی که این مشکل را داریم مشکل جذب مشتری هم خواهیم داشت.
یک عضو اتحادیه صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک تهران نیز بیان کرد: هدف اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک، طبقه متوسط است و دغدغه‌ی آن نیز، این افراد هستند و زری‌بافی در کف بازار فروخته نمی‌شود و با این روش‌ها هم نمی‌توانیم در رقابت با کالاهای اروپایی قرار بگیریم.
شریف‌زاده نیز پاسخ داد: قطعا زری‌بافی قابلیت تولید انبوه را ندارد ولی می‌تواند از این وضعیت درآمده و کارگاه مناسبی داشته باشد.
خبرگزاری ایسنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید