من همان عباس ماهیارم

1393/10/10 ۱۳:۲۷

جشن تولد 77 سالگی استاد عباس ماهیار برگزار شد.

در ابتدای این مراسم که صد و هشتاد و سومین شب از شب‌های مجله بخارا بود، مرضیه مسیح‌پور دانشجوی دوره دکتری دکتر ماهیار شرح حال او را برای حاضران خواند و گفت: دکتر عباس ماهیار در هشتم دی‌ماه 1316 در شهرستان عجب‌شیر از توابع مراغه در استان آذربایجان شرقی دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در دبستان سعدی و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان فردوسی و لقمان تبریز به پایان رساند. در مهرماه 1336 وارد دانشسرای عالی تبریز شد و در رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل شد. ایشان در سال 1350 برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران پذیرفته شد. همچنین در سال 1353 به دوره دکتری در دانشگاه تهران راه یافت. دکتر ماهیار در سال 1357 با درجه «الف» از مقطع دکتری فارغ‌التحصیل شد. عنوان رساله او «تصحیح انتقادی دیوان اثیر اخسیکتی» بوده است.

او افزود: دکتر عباس ماهیار از تاریخ 56.9.24 با سمت مدیریت پژوهشگاه واژه‌های فارسی فرهنگستان زبان فارسی مشغول به کار شد. با حکم رئیس فرهنگستان از تاریخ 56.10.5 به عضویت در شورای پژوهشی فرهنگستان زبان ایران درآمد و از تاریخ 57.12.19 با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامیِ وقت به سرپرستی فرهنگستان زبان فارسی ارتقا یافت. وی در تاریخ 58.7.5 بار دیگر به مدیریت گروه واژه‌های فارسی انتخاب شد. دکتر ماهیار از تاریخ 58.8.21 با حکم دکتر حسن حبیبی، وزیر وقت علوم، به عضویت در شورای بنیاد فرهنگستان‌ها درآمد. از تاریخ 62.4.2 نیز با حکم رییس مؤسسه مطالعات و تحقیقات، عضویت در کمیته انتصاب و ترفیع فرهنگی را عهده‌دار شد.

مسیح‌پور گفت: ماهیار از سال 1363 تا زمان بازنشستگی در دانشگاه تربیت معلم (خوارزمی) تهران عضو هیأت علمی بود و هم‌اکنون نیز در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در مجموعه هیأت علمی تمام‌وقت آن دانشگاه مشغول به تدریس است. وی به سال 1374 به عنوان استاد نمونه دانشگاه تربیت معلم انتخاب شد و از اسفندماه 1376 با حکم رییس دانشگاه به عضویت شورای دانشگاه تربیت معلم درآمد. دکتر ماهیار در اسفندماه 1370 به رتبه دانشیاری و در تیرماه 1376 به رتبه استادی دست یافت و با پایه استادیِ 21 بازنشسته شد.

سپس محمود عابدی با عنوان «ترکان پارسی‌گو بخشندگان عمرند» خاطراتی از ماهیار بیان کرد و در ادامه علی دهباشی متن پیام تقی پورنامداریان را که به سبب نبودنش در تهران به این مراسم نیامده بود، خواند.

در بخشی از این نوشته آمده بود: استاد ماهیار بسیار جدی، دقیق النظر و دارایِ وجدان علمی و حُسنِ محضر است. آثار ایشان قابل اعتماد و بخصوص در حوزه خاقانی شناسی بسیار ارجمند و معتبر است.

در ادامه مراسم متن پیام حمود فتوحی با عنوان «استاد ما عباس ماهیار» خوانده شد.

سپس محمدرضا ترکی در سخنانی گفت: خاقانی یک وقتی گذرش به نزدیک تهران افتاده بود و بیمار شده بود. بعد آن شعر معروفی که «خاک سیاه بر سر آب‌وهوای ری» را گفته بود. من تصور می‌کنم اگر حالا خاک برای ایشان خبر نبرد، اگر این روزهای آب‌وهوای ری را می‌دید، احتمالاً حرف‌هایی می‌زد که اصلاً دیوانش دیگر قابل چاپ نمی‌شد!

ترکی اظهار کرد: استاد ماهیار برای ما و نسلِ ما یادآور خاقانی است؛ یعنی ما شاید عادت کردیم که شکوه و هیمنه خاقانی را در سیمای ایشان و در آثار ایشان ببینیم.

او سپس سخنانش را با مروری بر کل ماجرای خاقانی‌شناسی در روزگار ما ادامه داد و گفت: از ابتدای این قرن از 1300 تا امروز در این ایام الی یومنا هذا مجموعه کارنامه خاقانی‌شناسی روزگار ما شامل صد کتاب می‌شود که سهم استاد ماهیار در این جریان از لحاظ کمّی - جایی برای بحث کیفیت عجالتاً نیست - 10 کتاب از مهمترین آثار به ایشان تعلق دارد.

این شاعر و استاد دانشگاه همچنین به شاگردپروری عباس ماهیار اشاره کرد و ادامه داد: این را دیگر با هیچ عدد و رقمی نمی‌توان سنجید. به نظرم می‌آید کسانی که در روزگار ما در این عرصه سخنی دارند و حرفی می‌زنند و تحقیقی می‌کنند، از نسل جوان‌تر، یا مستقیم و بی‌واسطه شاگرد ایشان بوده‌اند یا درواقع مثل ما که روزگار این توفیق را به ما نداده که مستقیم از محضر ایشان استفاده کنیم، از طریق آثار ایشان بهره‌مند شده‌اند و می‌شوند.

ترکی افزود: در آثار ایشان چیزی که مهم است و شاید از نقاط موفقیت ایشان باشد، این است که ایشان خیال‌بافی نمی‌کند. خیلی از کسانی که در این عرصه حرف زده‌اند، رسماً قصه نوشته‌اند، خیال‌بافی کرده‌اند، تخیلات خودشان را نوشته‌اند، به قول بعضی از اهل منبر، «زبانِ حال» بیان کرده‌اند که زبان حال خاقانی این‌چنین بوده، ما فکر می‌کنیم شاید این‌چنین گفته باشد، بیشتر به نظر می‌رسد که مستند حرف نزده‌اند. ایشان یا چیزی نفرموده‌اند، یا اگر فرموده‌اند، مستند بوده. این یکی از نقاط برجسته کار ایشان است.

سپس پیام‌های ویدئویی حسن انوری و حکیمه دبیران برای حاضران پخش شد و در ادامه عبدالحسین فرزاد شرح مبسوطی از شیوه تدریس ماهیار ارائه داد و خاطراتی را که از او داشت بازگو کرد.

همچنین حاجیان‌نژاد از نقش دکتر ماهیار در تربیت دانشجویان آن روز که شماری از آنان استادان امروزی هستند گفت.

در پایان کیک تولد دکتر عباس ماهیار بریده شد و او با دانشجویان دیروز خود و جمع حاضر چنین سخن گفت: دیگر زبانم بسته شد. آنقدر از من گفتید که خیال کردم کس دیگری را می‌ستایید. بابا من همان ماهیارم. در سر کلا‌س‌ها حاضر می‌شوم، تا می‌توانم با بچه‌ها حرف می‌زنم و این حرف زدن‌ها هم ثمره داده است. ببینید مثلاً در یک بیت از شعر خاقانی که اغلب شماها می‌شناسید، می‌گوید که:

بی‌صرفه در تنور کن آن زرّ صرف را

کو شعله‌ها به صرفه و عوّا برافکند

ظرایفی که در این بیت هست، به غیر از آن مفردات و ترکیباتش هست. خب «بی‌صرفه» را می‌دانیم.

«در تنور کن آن زر صرف را». «زر صرف» را نسل جوان نمی‌دانند. زر صرف در ولایت ما که انگور زیاد است، خوشه‌های انگور را دو وجب از سال جدید رد می‌کنند، هرس می‌کنند. آن هرس‌شده‌ها را می‌آوردند انبار می‌کردند و این‌ها را زمستان‌ها در تنور می‌سوزاندند. ببینید شاخه‌های مو وقتی که می‌سوزند آن شکلی که پدید می‌آورد، برای خاقانی عزیز است:

دلم مرگ پسر عم سوخت و بر جانم زد آن آتش که هیمه‌ش عرق شریان گشت و دودش روح حیوانی

هر یک از این‌ها گرفتاری‌های خاص دارند.

ماهیار ادامه داد:من الآن نمی‌خواهم اینجا درس بدهم. من دلم می‌خواهد که با دانشجویان باشم. در پیش علما، در پیش دوستان عزیز این حرف زدن برای من خیلی سخت است و شرمنده‌ام. من در حضور آقای دکتر شفیعی کدکنی، دکتر حسن انوری، دکتر محمود عابدی و دکتر محمدرضا ترکی و دکتر سعید حمیدیان و دیگران و دیگران که یادشان همیشه برایم عزیز است، نمی‌توانم حرف بزنم.

این استاد ادبیات فارسی اظهار کرد: من دلم می‌خواهد که از این بچه‌های دانشجو باشند و با هم بنشینیم و حرف بزنیم.

در این مراسم که دوشنبه 8 دی‌ماه با همکاری بنیاد فرهنگی اجتماعی ملت، دایره العمارف بزرگ اسلامی، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار و گنجینه پژوهشی ایرج افشار در بنیاد موقوفات افشار برگزار شد، نمایشگاهی از کتاب‌های دکتر عباس ماهیار نیز در کانون زبان فارسی برپا بود.

خبرگزاری ایسنا

نظر دهید