1393/9/1 ۱۰:۰۵
قرن‌هاست كه فلسفه مانند خون در رگ‌های فرهنگ‌ها و تمدن‌ها جاری است. اما از پس قرن‌ها و در آغاز قرن بیست و یكم روزی هم به نام «روز جهانی فلسفه» نامگذاری شد؛ در روز جهانی فلسفه در اغلب كشورها برنامه‌های خاصی برگزار می‌شود. به همت یونسكو و از سالی كه روزجهانی فلسفه از سوی این سازمان بین‌المللی نامیده شد، در ایران هم برنامه‌های ویژه‌یی از سوی نهادهای دولتی و غیر دولتی برگزار می‌شود
قرن‌هاست كه فلسفه مانند خون در رگ‌های فرهنگ‌ها و تمدن‌ها جاری است. اما از پس قرن‌ها و در آغاز قرن بیست و یكم روزی هم به نام «روز جهانی فلسفه» نامگذاری شد. سازمان یونسكو در سال ۲۰۰۲ تصمیم گرفت كه ۲۱ نوامبر هر سال را به عنوان «روز جهانی فلسفه» نامگذاری كند. مدیركل یونسكو در آن زمان در پیامی كه به این مناسبت داده بود، اعلام كرد: «بسیاری از مردم می‌پرسند: چرا فلسفه در یونسكو؟ پاسخ من این است كه: چگونه یونسكو می‌تواند به عنوان بازوی عقلانی و اخلاقی سازمان ملل متحد و مبنایی برای دموكراسی، حقوق بشر و جامعه عادل بدون تبلیغ تاملات فلسفی عمل كند؟ به عبارت دیگر، چطور است از این موضوع به عنوان ستون و پایه اساسی برای صلح استفاده كنیم؟» با چنین آرمانی بود كه كشورهای بسیاری روی خوش به فلسفه نشان دادند و سعی كردند این روز را در محافل علمی خود گرامی بدارند. از آن زمان تاكنون هر سال كشورهای عضو یونسكو به مناسبت این نامگذاری، فعالیت‌های علمی، آموزشی و فرهنگی مختلفی را طراحی و اجرا كرده‌اند. به علاوه در هر سال همایش اصلی و محوری این روز نیز در یكی از كشورهای عضو برگزار شده است. همایش اصلی این روز از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ در مقر یونسكو در پاریس برگزار شد و پس از آن در سال‌های ۲۰۰۵ در كشور شیلی، ۲۰۰۶ در كشور مراكش، ۲۰۰۷ در كشور تركیه، ۲۰۰۸ در كشور ایتالیا با موضوع «حق و قدرت» و ۲۰۰۹ در كشور روسیه با موضوع «فلسفه در گفت‌وگوی فرهنگ‌ها» برگزار شد. اما جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان كشوری با پشتوانه فكری و فلسفی كه فلاسفه و متفكران آن در جهان فلسفه شناخته شده و از پیشكسوتان برخی مكاتب فلسفی هستند در سال ۲۰۰۸ آمادگی خود را برای برگزاری همایش جهانی این روز اعلام كرد. در پی این پیشنهاد، یونسكو موافقت رسمی خود را با برگزاری همایش جهانی این روز در سال ۲۰۱۰ در ایران اعلام كرد و مقدمات اجرایی و علمی این امر توسط موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ایران كه خود به عنوان موسسه‌یی قدیمی و صاحب عنوان در فلسفه است، آغاز شد. نخستین جلسه شورای عالی برگزاری این همایش با محوریت كمیسیون ملی یونسكو و با اهتمام موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ایران، فرهنگستان علوم و سایر گروه‌های فلسفه دانشگاه‌ها در فروردین ماه ۱۳۸۷ برگزار شد. در این جلسه پس از بحث و تبادل‌نظر «فلسفه: نظر و عمل» به عنوان موضوع همایش انتخاب و به یونسكو اعلام شد. در آن زمان محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور ایران بود و در حكمی غلامعلی حداد عادل را به عنوان رییس كنگره بین‌المللی روز جهانی فلسفه در سال ۱۳۸۹ در ایران منصوب كرد. اما برگزاری همایش روز جهانی فلسفه در ایران بازتاب‌های مختلفی در جهان داشت و شمار بسیاری از استادان فلسفه ایرانی مقیم خارج از كشور و استادان فلسفه در كشورهای مختلف به مخالفت با برگزاری همایش در تهران برخاستند و سرانجام معاون اجتماعی و علوم انسانی یونسكو، پیلار آلوارز، خبر لغو همایش در تهران را اعلام كرد. برگزارنشدن همایش در تهران آب سردی بود كه بر پیكر علاقه‌مندان فلسفه در ایران ریخته شد. بررسی چرایی لغو همایش در آن سال از سوی عده بسیاری صورت گرفت و من اكنون قصد ندارم آن ماجرا را دوباره طرح كنم، اما از آن سال به بعد وضعیت فلسفه در ایران روند رو به رشدی نداشته و متاسفانه وضعیت «نه خوب، نه بد» را طی كرده است. اما نفس برگزاری روز جهانی فلسفه توجه به تعمق و تفكر است؛ چیزی كه چند سالی است از آن دور مانده‌ایم و شاید با روی كار آمدن دولت روحانی بتوان با حضور استادان فلسفه در قبال «تدبیر» روی خوش نشان داد و «امید» به روزهای «تفكر» داشت. روز جهانی فلسفه در اغلب كشورها برنامه‌های خاصی برگزار می‌شود. به همت یونسكو و از سالی كه روزجهانی فلسفه از سوی این سازمان بین‌المللی نامیده شد در ایران هم برنامه‌های ویژه‌یی از سوی نهادی دولتی و غیر دولتی برگزار می‌شود. به همین مناسبت روز جهانی «فلسفه» و به همت انجمن علمی دانشجویی فلسفه و مركز فرهنگ و اندیشه جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، همایش دو روزه‌یی با عنوان «فلسفه و مساله دیگری» با حضور محمدرضا بهشتی، بابك احمدی، محمدرضا سعید آبادی، علی‌اصغر مصلح، شهرام پازوكی و حسن شیخ رضایی طی دو روز ٢٧ و ٢٨ آبان ماه در تالار فردوسی دانشكده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد. محمدرضا سعیدآبادی كه نمایندگی یونسكو را بر عهده دارد در بخشی از پیام یونسكو كه به همین مناسبت صادر شده بود خطاب به مهمانان گفت: «سازمان جهانی یونسكو اساسا پاسخی نهادی به یك سوال فلسفی بزرگ است. تشكیل این سازمان به دلیل پاسخی برای بهتر زندگی كردن بوده و اینكه برای ایجاد صلح و آرامش چه باید كرد؟٤٠ اندیشمند در سال ١٩٤٥ برای پاسخ به این سوال اساسی و بهبود زندگی بشری سازمان جهانی یونسكو را بنا كردند بنابراین این سازمان برآمده از یك سوال فلسفی است. امروز ما با تغییرات و تحولاتی در جهان روبه‌رو هستیم این تغییر و تحولات موجب شده تا ما به دنبال راه‌های جدیدی برای همزیستی بهتر باشیم». وی همچنین بر این نكته تاكید كرد كه «تغییرات منشأ بسیاری از تنش‌ها نیز شده است كه باید برای بحث آن كوشید. یونسكو تاكید می‌كند كه فلسفه یك تفكر نقادانه است و برای درك تغییرات و تحولات، فلسفه بهترین یار و همكار است برای اینكه بتوانیم درك عمیقی از جهان داشته باشیم. بنابراین فلسفه و تفكر نقادانه می‌تواند راهگشا باشد».
روزنامه اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید