1393/8/5 ۰۹:۰۹
مهدی دواتگری، عضو كمیته بررسی‌كننده بورسیه‌های تحصیلی در گفت‌وگویی با «اعتماد» انتقادات مطرح شده از گزارش این كمیته را «غیر اخلاقی» و «تحریف» اصل موضوع عنوان كرده است. او می‌گوید كه دولت و وزارت علوم با اغماض این بورسیه‌ها را بررسی و گزارش را منتشر كرده‌اند. به گفته دواتگری اصل موضوع یعنی عدم برگزاری آزمون در بررسی این بورسیه‌ها و تهیه گزارش دخالت داده نشده است.
اختلاف نظر بر سر گزارش وزارت علوم از بحث بورسیه‌ها زیاد است و انتقادات جدی هم در این زمینه مطرح شده است. موضع كمیته بررسی‌كننده بورسیه‌ها در این رابطه چیست؟
صداوسیما در بخش‌های خبری خود به شكلی وانمود كرد كه فقط مشكل همان 36 نفر بوده درحالی كه اگر كل افراد مشكل‌دار را جمع بزنیم بیش از دو هزار نفر می‌شوند. یعنی هم آن 840 نفر، هم آن 400 نفر مربی و هم عده‌یی دیگر تخلف كرده‌اند و من واقعا متاسفم كه صدا وسیما اخلاق حرفه‌یی را رعایت نكرد و با تحریف موضوع می‌خواست به افكار عمومی نشان دهد كه مشكل فقط 36 نفر بوده‌اند. من می‌پرسم این 840 نفر مگر مشكل نیست، 1200 نفر مگر مشكل نیست؟ درباره 840 نفرآنها معدل 12در مقطع لیسانس و 14 در فوق لیسانس برای ورود به دوره دكترا را دارند اما در قانون بورسیه گفته شده است كسانی می‌توانند بورسیه شوند كه معدل 14 در مقطع كارشناسی و 16 در مقطع كارشناسی ارشد داشته باشند. بنابراین این افراد به هیچ عنوان شرایط لازم برای بورسیه را نداشتند و بورسیه آنها لغو است و اگر بخواهند در مقطع دكترا ادامه تحصیل دهند باید هزینه تحصیل خود را بپردازند.
در انتهای اطلاعیه‌یی كه صادر شده، تاكید شده كه باید با مسببین این تخلف هم برخورد شود. آیا در كمیته‌یی كه شما هم عضو آن بودید بحثی در این رابطه شد كه چگونه با این افراد متخلف برخورد شود؟
موضوع از دو منظر قابل رسیدگی است. یكی از نظر تخلفات اداری است كه خود وزارت علوم و هر وزارتخانه‌یی هیات رسیدگی به تخلفات اداری تا سطح كارشناسان دارد و بالاتر از آن در سطح معاونان وزیر و خود وزیر اگر تخلفی صورت بگیرد در هیات رسیدگی به تخلفاتی كه در ریاست‌جمهوری وجود دارد می‌تواند به آن رسیدگی كند. این از نظر اداری قضیه است. از نظر كیفری هم قانون مجازات اسلامی موارد را تعریف كرده كه كسی كه بر‌خلاف حق و با سوءاستفاده از قدرت بخواهد تصمیمی بگیرد، قانون پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده است. بنابراین بحث پیگیری همان است كه از طریق هیات رسیدگی به تخلفات اداری نهاد ریاست‌جمهوری و وزارتخانه و هم از طریق مرجع قضایی قابل رسیدگی است.
آیا این كمیته تعیین مصادیق تخلف در بورسیه‌ها در زمان وزیر جدید هم به كار خودش ادامه خواهد داد؟ آیا در این زمینه با آقای نیلی صحبتی انجام شده است؟
نه، این كمیته كارش را ادامه نمی‌دهد. اما ما آمده‌ایم یك طرح دو‌فوریتی تهیه كرده‌ایم كه امروز صد امضا برای آن جمع كرده‌ایم كه با توجه به خلأ قانونی كه من احساس كردم، لازم است تا جلوی این ابهام قانونی را بگیریم. اگر ما جلوی آن را نگیریم ممكن است در آینده شاهد موارد مشابه باشیم و اگر هم سوءاستفاده و تخلفی صورت می‌گیرد، چه‌بسا ناشی از ابهام قانون‌نویسی است. در ماده 7 اعزام دانشجو به خارج كشور در سال 64 آمده است كه وزارت علوم با انجام آزمون علمی باید این كار را بكند. ابهامی كه وجود دارد این است كه برخی آقایان مدعی هستند كه منظور از آزمون علمی می‌تواند مصاحبه شفاهی هم باشد. چون آزمون كتبی برگزار نشده است. ان‌شاء‌الله اگر مجلس به این طرح دو‌فوریتی ما رای بدهد، این ابهام رفع می‌شود، برای اینكه در آینده شاهد این اتفاقات و تجارب تلخ نباشیم كه بزرگ‌ترین خدشه به حیثیت علمی كشور را وارد كرد.
برخی و از جمله اعضای كمیته پنج نفره كمیسیون آموزش و تحقیقات می‌گویند اگر این بورسیه‌ها بررسی شد باید بورسیه‌های دولت‌های قبل هم بررسی شود. نظر شما در این رابطه چیست؟
من اطلاعی ندارم كه این موارد در گذشته هم بوده یا نه. اما می‌خواهم بگویم كه تخلف در هر دولتی كه صورت گرفته باشد باید برخورد شود.
الان كمیته پنج نفره مجلس می‌گویند كه باید نتایج گزارش وزارت علوم توسط آنها راستی‌آزمایی شود و این نتایج بدون چنین بررسی قابل پذیرش نیست. الان آیا بدون این راستی‌آزمایی، این گزارش رسمیت لازم را دارد؟
اولا حضور بنده در آن كمیته به اعتبار حقوقدان بودن من بوده، یعنی بر اساس شخصیت حقیقی بوده. البته این مانع از فعالیت كمیسیون محترم آموزش نمی‌شود. به هر حال كمیسیون یك وظیفه نظارتی دارد و می‌تواند این كار را انجام دهد و این اختیار را هم دارد و كسی نمی‌تواند مانع آن شود. اما اینكه عملكرد كمیته وزارت علوم را زیر سوال ببریم توجیه اخلاقی ندارد و نباید فراموش كنیم برخی مدعی بودند كه حتی یك تخلف در بحث بورسیه‌ها رخ نداده است و می‌بینیم كه بیش از دو هزار نفر در پرونده بورسیه‌ها مشكل دارند. صرف نظر از صدا و سیما كه سعی می‌كند با 36 نفر موضوع را جمع كند، اما واقعیت این 840 نفر، آن 1200 نفر یا آن 400 نفر چه بوده است؟ اینها همه در جریان همین بورسیه‌ها اتفاق افتاده و ایراد هم در این است كه اصلا آزمونی برگزار نشده است. چون قانون می‌گوید كه سالی یك بار باید این آزمون برگزار شود. اما به كرات در زمان‌های مختلف در سال‌های گذشته افراد معرفی شده‌اند و این فرآیند طی شده است و وارد بورسیه شده‌اند.
الان مواردی در این گزارش آمده و اختلافاتی سر آن وجود دارد. آیا نیاز هست كه گزارش به قوه قضاییه برود یا اینكه وزارت علوم می‌تواند راسا مواردی را چون جلوگیری از تحصیل و لغو بورس را اعمال كند؟
وزارت علوم خودش اختیار دارد، من این جمله را تاكید می‌كنم كه یك اشكالی وجود دارد و آن بحث آزمون است. واقعیت این است كه وزارت علوم و دولت به این نتیجه رسیدند كه اگر بیایند روی آزمون دست بگذارند، ممكن است كل كار به هم بریزد. بنابراین آمده‌اند و موضوع آزمون را به كلی نادیده گرفته‌اند و گفته‌اند فرض بر این است كه آزمون برگزار شده است. این نكته‌یی است كه كسی آن توجه نكرده است.
یعنی اگر قرار بود آن موضوع، یعنی برگزاری آزمون هم لحاظ شود اصولا باید همه آن سه هزار و 772 بورسیه به عنوان تخلف معرفی می‌شدند؟
به هر حال قابل بررسی بود. اما سیاست وزارت علوم و دولت این بوده كه درباره آزمون متعرض نشوند. خب نتیجه این چیست؟ ما یك قانونی داریم كه در سال 64 تصویب شده و یك آیین‌نامه داریم كه در سال 68 تصویب شده است و یك دستورالعمل داریم كه از سوی شورای عالی بوس تصویب شده كه هر ساله از سوی وزیر و به پیشنهاد شورای مركزی بورس به تصویب وزیر علوم رسیده و بنابراین كاری كه كمیته وزارت علوم انجام داده آن است كه آمده آن شرایط در دستورالعمل‌های سالانه را ملاك گرفته. مثلا سال 85 یك دستورالعمل داریم، سال‌های 88 و 89 هم همین‌طور و هر سال یك دستورالعملی صادر شده. ما این دستورالعمل‌ها را به عنوان یك شاغول و مقیاس اندازه‌گیری گرفته‌ایم. مثلا یك سال گفته‌اند كه معدل 14 كارشناسی و 16 كارشناسی ارشد ملاك است. یك زمانی بحث سن را مطرح كرده‌اند. یعنی ما اگر بحث آزمون را نادیده بگیریم، در خصوص تطبیق پرونده‌ها بر اساس دستورالعمل‌های سال مربوطه عمل كردیم.
روز شنبه آقای قاسم جعفری، سخنگوی كمیسیون آموزش در گفت‌وگویی با روزنامه «اعتماد» مدعی شد كه برخی رشته‌ها مثل انقلاب اسلامی یا مشابه آن‌كه در گزارش شما تصریح شده برخی افراد در این رشته‌ها بورس خارجی گرفته‌اند، عملا در دانشگاه‌های اروپا و خارج از كشور تدریس می‌شوند. در این زمینه اطلاعات خاصی دارید؟
یك اشكال دیگری كه وجود دارد، این است كه ما اینجا اسم بورس خارج را داریم. خب بورس خارج این است كه فردی برود و از یك دانشگاه پذیرش بگیرد و پذیرش خود را بیاورد و بعدا آن را تبدیل به بورس داخل بكند. خیلی از موارد از روز اول اغلب بورس داخل بوده‌اند. یعنی بورس خارجی نبوده‌اند. به هر حال فرد متقاضی بوده، مراجعه كرده و از یك دانشگاه داخلی پذیرش آورده و مشغول به تحصیل شده است. قانون می‌گوید وزارت علوم باید همه ساله لیست رشته‌های مورد نیاز را در بیاورد و نیاز كشور را مشخص كند و بر اساس آن لیست اقدام لازم انجام شود. من عین قانون را می‌خوانم؛ قانون اعزام می‌گوید برای كمك به تربیت نیروهای متعهد و متخصص و مورد نیاز كشور و شناخت نوآوری‌های دنیا و آشنایی آخرین تجربیات كشورها در زمینه‌های علمی و فناوری وزارت علوم اقدام به اعزام دانشجو به خارج از كشور می‌كند. از این حیث بر مبنای دستورالعمل‌های سنواتی این موارد در كمیته بررسی شده است و ما بر اساس همان دستورالعمل‌ها به این موارد تخلف رسیده‌ایم. قطعا اگر برگزاری آزمون را مبنا می‌گرفتیم نتیجه بسیار متفاوت می‌شد.
روزنامه اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید