1393/7/26 ۱۰:۰۶
زهرا ناصران: ادبیات شفاهی نشان دهنده فرهنگ هر ملتی است که توجه و ارزش دادن مردم را به زیبایی ها و مقابله با اتفاقات زندگی نشان می دهد، با توجه به اینکه مردم آذربایجان مردمی با تاریخ ذهنی و شفاهی هستند به این علت تمامی ابعاد فولکلور مردم سینه به سینه توسط گذشتگان به نسل های جوان انتقال می یابد.
با گذشت زمان و ورود ادبیات کشورهای بیگانه، نسل های جوان متاسفانه ادبیات هویتی خود را به صورت کلی به فراموشی می سپارند و متولیان امر نیز تاکنون برای حفظ و نگهداری آنها هیچ اقدام چشمگیری انجام نداده اند.
آداب و رسوم، مسایل دینی، لالایی ها، ادبیات عاشقی، لطیفه، داستان ها،حکایت ها، مثل ها، سخنان بزرگان، ضرب المثل ها و اصطلاح ها از جمله بخش های ادبیات شفاهی آذربایجان است.
کشورهای همسایه از جمله ترکیه و جمهوری آذربایجان با ارزش دادن به ادبیات شفاهی خود با اقدامات ارزشمند و فاخر از سراسر کشورهای دنیا گردشگرانی را جذب کرده اند، اما تاکنون در این زمینه در استان آذربایجان شرقی اقدام قابل توجه ای نشده است.
برای حفظ ادبیات شفاهی مردم آذربایجان در ایران هیچ ارگان و نهادی مسئول نیست
رئیس موسسه فولکلور ائل بیلیمی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه فولکلور تمام حیطه زندگی بشر را احاطه می کند، اظهار داشت: فولکلور از دو کلمه انگلیسی فولک به معنی توده و لور به معنی دانش تشکیل شده است.
علی برازنده اضافه کرد: فولکلور در زمان های گذشته تنها به عنوان ادبیات شفاهی مطرح بوده، اما در طول سال های اخیر به شاخه های معنوی، مادی و دینی تقسیم شده است.
وی به شاخه های ادبیات شفاهی آذربایجان اشاره کرد و گفت: آداب و رسوم، طرز زندگی، مسایل دینی، تاپماجالار، بایاتی ها، لالایی ها، اوخشاما، ادبیات عاشقی، آغی لار (شیون ها)، لطیفه، داستان ها، حکایت، مثل ها، سخنان بزرگان، اصطلاح ها و آرک سؤزلر از جمله بخش های ادبیات شفاهی است.
رئیس موسسه فولکلور ائل بیلیمی ابراز داشت: متاسفانه تاکنون صدا و سیما ادبیات شفاهی آذربایجان را تنها در تاپماجالار، بایاتی ها و نقل ها خلاصه کرده است.
در جمهوری آذربایجان 28 جلد کتاب در خصوص ادبیات شفاهی مردم آذربایجان چاپ شده است
برازنده با بیان اینکه در جمهوری آذربایجان 28 جلد کتاب در خصوص ادبیات شفاهی چاپ شده است، افزود: در آذربایجان ایران برای حفظ ادبیات شفاهی مردم هیچ ارگان و نهادی مسئول نیست و برخی از افراد نیز با هزینه های شخصی خود اقدام به چاپ کتاب در این خصوص می کنند.
وی ابراز داشت: متاسفانه در ایران فولکلور آذربایجان شناخته نشده است و افراد نیز رغبت چندانی برای چاپ کتاب در خصوص ادبیات شفاهی از خود نشان نمی دهند.
وی همچنین در ادامه با بیان اینکه تاکنون از سوی متولیان امر در زمینه حفظ ادبیات شفاهی آذربایجان اقدامی صورت نگرفته است، افزود: متولیان امر برای چاپ کتاب هیچ گونه حمایتی از نویسنده ها به عمل نمی آورند و تاکنون نیز اقدام چشمگیری در این زمینه از سوی متولیان امر صورت نگرفته است.
برازنده با بیان اینکه فولکلور به سیاست و حزب خاصی وابستگی ندارد، اظهار داشت: فولکلور تنها مسایل روزمره مردم است که اگر حفظ نشود با گذشت زمان منحرف شده یا از بین می رود.
وی خاطرنشان کرد: ملت آذربایجان ملت با سابقه ذهنی شفاهی است و تمام آموخته ها از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.
ادبی کردن لهجه ها توسط گردآورندگان، ضربه بزرگی به فولکلور مردم آذربایجان وارد می کند
رئیس موسسه فولکلور ائل بیلیمی لهجه را مهم ترین عنصر در فولکلور دانست و ادامه داد: متاسفانه در طول سال های گذشته برخی از جمع آوری کننده های ادبیات شفاهی با ادبی کردن کلمات ضربه بزرگی به فولکلور مردم آذربایجان وارد کرده اند.
برازنده با اشاره به اینکه فولکلور مردم باید با لهجه منطقه مربوطه ثبت شود، افزود: لهجه ها نشان دهنده قوی بودن زبان است و هر منطقه ای لهجه های مخصوص به خود را دارد که در زمان ثبت باید این عنصر اصلی فولکلور به فراموشی سپرده نشود.
وی ادامه داد: فولکلور بستگی به زندگی مردم دارد و تا زمانیکه مردم زنده هستند ادبیات شفاهی نیز زنده خواهد بود.
این فولکلور شناس تبریزی با بیان اینکه ریشه آذربایجان در ایران است، گفت: متاسفانه تاکنون در ایران در خصوص ادبیات شفاهی آذربایجان هیچ گونه تلاشی نشده است.
متاسفانه برای نابودی ادبیات شفاهی مردم آذربایجان احساس خطر نمی شود
برازنده اظهار داشت: متاسفانه برای نابودی ادبیات شفاهی مردم آذربایجان خطری احساس نمی شود و در این خصوص هیچ گونه آموزشی صورت نگرفته و برای جمع آوری آن نیز اقدامی انجام نمی شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر نسل ما به سمت و سوی مدرنیته حرکت می کند و افراد نیز برخی از کلمات امروزی را جایگزین کلمات سنتی می کنند.
رئیس موسسه فولکلور ائل بیلیمی با بیان اینکه فرهنگ مدرن باید در بستری سنتی جلو برود، گفت: متاسفانه اکنون با حذف سنت به مدرن روی می آورند و این امر در میان مردم اتفاق می افتد و مردم باید سنت خود را حفظ کنند، چرا که مسوولیت این امر بر عهده حاکمیت نیست.
وی فرهنگ زندگی عشایر را یکی از شاخه های ادبیات شفاهی دانست و خاطرنشان کرد: متاسفانه تاکنون هیچ فردی فرهنگ زندگی عشایر آذربایجان را جمع آوری نکرده است.
در آذربایجان شرقی برای اقتصادی کردن فولکلور زمینه های زیادی وجود دارد
یکی از فولکلور شناسان تبریزی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب که در آذربایجان شرقی برای اقتصادی کردن فولکلور زمینه های زیادی وجود دارد، اظهار داشت: فولکلور را باید با اقتصاد برابر کنیم.
الناز سردارنیا افزود: در آذربایجان برای اقتصادی کردن فولکلور زمینه های زیادی وجود دارد و اگر بتوانیم فولکلور را با اقتصاد هماهنگ کنیم علاقه زیادی در مردم به خصوص نسل جوان به وجود می آید.
این فولکلورشناس تبریزی خاطرنشان کرد: برخی از شاخه های ادبیات شفاهی همانند موسیقی غنی عاشقی ضرورت دارد که با لهجه ها در قالب صدا ثبت شوند تا نوع حالت های اجرای این موسیقی در شنونده شور و اشتیاق به وجود آورد.
سردار نیا اظهار داشت: فولکلور همانند آب روان در جریان است و سینه به سینه مردم آذربایجان به نسل های آینده انتقال می یابد.
وی خاطرنشان کرد: در کشورهای همسایه به خصوص در ترکیه با ارج نهادن به رسم و رسوهای خود، فولکلور و هویت خود را حفظ می کنند.
این دانشجوی دکترای فولکلورشناسی در دانشگاه ترکیه همچنین در ادامه گفت: با توجه به اینکه دولت حافظ هویت مردم است به این علت مردم نیز با شناسایی هویت خود اعتماد به نفس دارند.
سردارنیا با اشاره به علت های موفقیت ترکیه ای ها در توجه به فولکلور گفت: مردم ترکیه به رسم و رسوم ها به صورت آکادمیکی نگاه می کنند و با دفاع از فرهنگ خود توریست های زیادی برای ارز آوری به کشور خود جذب می کنند.
وی ادامه داد: برای شناسایی فرهنگ و هویت خود به توریست ها، مهرهای اصالت خود را در تبلیغات درج می کنند.
این فولکلورشناس تبریزی خاطرنشان کرد: استفاده از نمادهای فرهنگی در تمام نقاط شهرها باعث پیشرفت ترکیه در زمینه جذب توریست شده است.
بر اساس اظهارات فولکلورشناسان آذربایجان شرقی در این استان ظرفیت های به خصوصی برای اقتصادی کردن فولکلور هویتی مردم وجود دارد که با استفاده از پتانسیل های موجود توسط متولیان امر می توانیم شاهد حفظ بیش از پیش ادبیات محلی و قومی بوده و همانند کشورهای همسایه با ترویج فرهنگ غنی خود شاهد جذب توریست از کشورهای مختلف دنیا باشیم.
خبرگزاری مهر
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید