1393/5/5 ۰۷:۵۶
حسین سرمدمحمدی در مدخل «سلیمان بن صرد خزاعی» که در جلد پنجم دایرهالمعارف تشیع منتشر شده، به شرح احوال یکی از صحابه پیامبر اسلام(ص) و از شیعیان علی(ع) و یاوران امام حسن(ع) پرداخته است. وی از کسانی بود که امام حسین(ع) را به کوفه دعوت کرد؛ اما از یاری وی خودداری نمود و پس از شهادت امام حسین پشیمان شد و لشکری فراهم کرد تا انتقام خون امام حسین را بگیرد. گروه وی «توابین» نام داشتند. سرگذشت وی در مقاله آمده است.
عبدالحسین شهیدی صالحی در بیش از ده مقاله‌ای که از وی در مجلدات مختلف دایرهالمعارف تشیع به چاپ رسیده، به خاندان و فرزندان امام حسن مجتبی(ع) پرداخته است. وی در مقاله «بریهه» وی را دختر امام حسن مجتبی(ع) معرفی کرده و اقوال مورخان درباره اینكه امام حسن(ع) دختری به این نام داشته یا نه را در مقاله خود بررسی کرده است.
شهیدی در معرفی«حسن مثنی» او را فرزند امام حسن مجتبی(ع) و از فضلا و زعمای بنی هاشم و تنها مجروحی كه از واقعه كربلا زنده ماند، نام برده و تصریح می‌کند که وی در زمان امام علی(ع) متولی صدقات آن حضرت بود و در عاشورای 61 هجری به یاری عمویش شتافت و پس از زخمی شدن، او را به كوفه منتقل كردند و مداوا شد. دیگر حوادث زندگی، فرزندان و كسانی كه حسن مثنی از آنها روایت كرده در مقاله بیان شده است.
«خوله دختر منظور بن ریان( - بعد از 50ق)» از زنان فاضل و با تقوا و عارف و با كمال و همسر امام حسن مجتبی(ع) و مادر حسن مثنی ذکر شده که عمده سلسله بنیالحسن از ذریه اوست.
شهیدی در مدخل «ابوبكر بن حسن(ع)»، او را فرزند امام مجتبی(ع) و از شهدای روز عاشورای حسینی دانسته و محل قبرش را در مقبره دسته جمعی شهدای هاشمیان در حرم سیدالشهداء ذکر می‌کند.
در مقاله «امالحسن»، از او به عنوان دختر امام حسن مجتبی(ع) و از زنان برجسته و شجاع شیعه یاد شده است که همسر عبدالله بن زبیر بود.
«امسلمه» عنوان مدخل دیگری است که از وی به عنوان دختر امام حسن مجتبی(ع) و همسر عمر اشرف ـ فرزند امام سجاد(ع) ـ نام برده شده است.
«امعبدالله» دختر دیگر امام حسن(ع) و همسر امام سجاد(ع) و مادر امام باقر(ع) و از زنان برجسته شیعه می‌باشد که نامش فاطمه است.
مدخل «امكلثوم هاشمی» نیز، او را دختر عباس بن عبدالمطلب و همسر امام حسن مجتبی(ع) معرفی می‌کند که از زنان فاضل و محدث بوده است.
شهیدی از «رمله (ز 61ق)» به عنوان دیگر همسر امام حسن(ع) که از زنان شجاع و با تقوا بوده است، یاد می‌کند كه در نهضت عاشورا نیز شركت داشته است.
و سرانجام درکتاب محمد فوزی پیرامون یاران و صحابه امام حسن(ع)، با عنوان «یاران امام حسن(ع)» که با ترجمه سیدمهدی علیزاده موسوی منتشر شده، زندگینامه مختصر امام حسن(ع) مطلع كتاب است و در پی آن شرح حال پنج تن از یاران نزدیك آن حضرت مانند عبدالله بن جعفر، قیس بن سعد، عبدالله بن عباس، رشید هَجَری و ابوطفیل عامر مورد بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در این نوشتار بر آن نبوده است تا زندگینامه شخصیتها را به طور كامل بیان كند، بلكه كوشیده است بیشتر مواقف و نكات برجسته و مرتبط با تاریخ اسلام را به گونهای داستانی در برابر دیدگان نسل جوان جامعه اسلامی قرار دهد.
کتاب‌شناسی امام حسن مجتبی(ع)
«امام حسن مجتبی(ع) در آینه قلم» عنوان کتابی از مؤسسه پارساست که در بردارندة منبع شناسی آثار و تألیفات پیرامون حضرت به علاوه چند مقاله مرتبط با زندگانی و سیره و حیات سیاسی و تربیتی حسن بن علی(ع) است.
كتاب‌شناسی مزبور، چهارمین حلقه از سلسله ویژهنامههایی است كه پیش از این به همت مؤسسه مزبور در مورد پیشوایان معصوم فراهم آمده و منتشر شده است و هدف از تهیه و تنظیم آن، گردآوری و معرفی آثار چاپی انتشار یافته درباره امام حسن(ع) در یك اثر به منظور رفع نیاز پژوهشی استادان، محققان، دانشجویان و علاقهمندان و متمركز ساختن اطلاعات كتاب‌شناختی در یك مجموعه عنوان شده است.
تهیهكنندگان این مجموعه با اذعان به وجود كاستیهای آن، امیدوار بودند در حد مقدورات خود، راه را برای گامهای بلند و استوار پژوهندگان و تحقیقات آینده هموار ساخته باشند.
کتاب مزبور، در دو بخش شامل پنج مقاله و فهرست بیش از 360 منبع شامل 123 كتاب و مجموعه، 156 مقاله نشریه، 10 مقاله مجموعه، و 20 مقاله دایرهالمعارف، به زبانهای فارسی، عربی، تركی و انگلیسی به همراه فهرست بیش از 60 نسخه خطی است. قابل ذكر است كه از شمار كتابهای معرفی شده در این مجموعه، تعدادی از منابع در خارج از ایران به چاپ رسیده است.
و بالاخره آخرین کتاب معرفی شده در این نوشتار، «امام مجتبی(ع) در آینه كتاب» تدوین محمدباقر انصاری زنجانی است که به گفته وی اولین كتاب‌شناسی تألیفات مستقل درباره امام حسن مجتبی(ع) می‌باشد و در آن به معرفی 138 كتاب مستقل در باب زندگی امام حسن مجتبی(ع) که به زبانهای مختلف چاپ شده پرداخته است.
بررسی فشردهای پیرامون زندگی و سیره امام حسن مجتبی(ع) از ولادت تا شهادت، در طلیعه كتاب آمده است و در ادامه به نحوه معرفی كتابها و شیوه استفاده از این كتاب‌شناسی پرداخته شده و آمار و ارقامی از چاپ و تهیه كتابها از سالهای قبل تا كنون مورد بررسی قرار گرفته است. شیوه معرفی به صورت مأخذشناسی كتابها و بعضاً آوردن یادداشتی كوتاه در پایان هر معرفی است.
روزنامه اطلاعات
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید