1398/3/21 ۰۹:۱۶
نخستین اپرای ایرانی پرده بالا می‌رود و تماشاچیان ویرانه معظمی را كه یكی از عمارات سلطنتی ویران دربار شهریاران ساسانی در مداین است می‌بینند: چند گور در زمین، ستون‌های درست و نیمه‌مانده و تندیس‌ها در آن دیده می‌شود؛ خلاصه منظره‌ی آن پرده بسیار اسرارانگیز به چشم می‌آید! میرزاده عشقی وارد شده با كمال شگفتی در كار تماشای پرده و در حال تاثر و آه كشیدن است! و با آهنگ مثنوی می‌خواند:
این در و دیوار و دربار خراب/ چیست یارب وین ستون بی حساب؟
. . . این بود گهواره‌ی ساسانیان/ بنگه تاریخی ایرانیان
قدرت و علمش چنان آباد كرد/ ضعف و جهلش اینچنین بر باد كرد
ای مداین از تو این قصر خراب/ باید ایرانی زخجلت گرد آب
میرزاده عشقی پس از خواندن این مثنوی دست به پیشانی‌گذارده پس از مدتی افسوس خوردن و آه كشیدن می‌نشیند و با آواز سه‌گاه قفقاز، غزلی را می‌خواند:
این بخشی از صحنه اول نخستین اپرای ایرانی است؛ نمایشنامه منظوم و آهنگینی‌كه میرزاده عشقی آن را «نشانه دانه‌های اشك خود بر كاغذ» می‌دانست كه «در عزای مخروبه‌های نیاكان بدبخت» ریخته است. او این منظومه را به سال 1334 مهی (:قمری) در هنگام مسافرت از بغداد به موصل، و دیدار از شهر بزرگ مداین(تیسفون) و تماشای ویرانه‌های آن گهواره تمدن جهان سرود و در سال1299 برای نخستین بار در شهر اصفهان و در سال 1300 در سالن گراند هتل تهران به روی صحنه برد.
عشقی در تركیه با اپراهای استانبولی آشنا شد و بعدها درباره انگیزه خود از سرودن اپرا گفت: «در استانبول مكرر ادبای عثمانی به من اظهار كردند: خیلی غریب است! ایران كه از سرچشمه‌های ادبیات دنیاست اپرا ندارد. آن اظهارات بالاخره احساسات و طبع ناچیز مرا در ترتیب اپرایی به زبان فارسی موظف نمود.» (سده‌ی بیستم، 16 اردیبهشت 1300 خورشیدی)
شور روشنگری و تجددطلبی، همراه با میزان قابل توجهی قریحه و شامه‌ی هنری، عشقی جوان را بر آن داشت تا نخستین اپرای ایرانی را بنویسد و روی صحنه ببرد.
ایرانی چه كم دارد كه اپرا نداشته باشد و او چه كم دارد كه نخستین اپراساز ایرانی نباشد؟
معادلی كه عشقی برای واژه اپرا برگزید «نمایش تمام‌آهنگی» بود. ظاهرا او این كار را برای پیراستن زبان از واژگان بیگانه انجام داد و تلاش كرد اپرای تاریخی‌اش از هر سو ایرانی باشد.
منبع: امرداد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید